EK-1 YEMLERDE BULAŞMA,
SÜT İKAME YEMLERİ, BAĞLAYICI VE DENATURE EDİCİ YEM MADDELERİ, YEMLERDE KÜL SEVİYESİ VE NEM İÇERİĞİ İLE
İLGİLİ TEKNİK ŞARTLAR 1. Yem kataloğunda
maksimum miktar belirtilmemiş ise yem maddeleri, üretim işlemlerinden veya
üretim sırasında kullanılan işlem yardımcılarından kaynaklanan kimyasal
bulaşmalardan ari olmalıdır. 2. Yem kataloğunda
farklı bir seviye belirtilmemişse hayvanlar üzerinde olumsuz etki yapmayan
saman gibi kültürü yapılan diğer bitki çeşitlerinin veya yabancı ot çeşitlerinin
tohumları gibi bitkisel maddeler ile bulaşıklık yem maddelerinde % 5’i
geçemez. Yem maddeleri botanik olarak en az % 95 oranında saf olmalıdır.
Üretim sırasında bir önceki üretim işleminden arta kalan diğer yağlı meyveler
veya diğer yağlı tohum kalıntıları ile bulaşıklık, her bir yağlı tohum veya
meyve çeşidi için, % 0,5’i geçemez. 3. Canlı ağırlığı 70
kg’a eşit veya daha az olan buzağılar için, süt ikame yemindeki demir miktarı
her bir kg tam yemde en az 30 mg olmalıdır. Bu miktar % 12 nem içerikli tam
yemler içindir. 4. Yem maddelerinin,
diğer yem maddelerini denature etmek veya bağlamak için kullanıldığı
durumlarda, kullanılan yem maddesinin ismi, yapısı ve miktarı etikette
belirtilir. Bir yem maddesi diğer bir yem maddesi tarafından bağlanırsa
bağlayıcı yem maddesinin yüzdesi toplam ağırlığın % 3’ünü aşamazr. 5. Hidroklorik asitte
çözülmeyen kül miktarı, kuru maddenin % 2,2’sini aşamaz. Ancak etikette
belirtilmek koşuluyla aşağıda belirtilenler için bu oran aşılabilir: — Yem maddeleri, — İzin verilen mineral kaynaklı bağlayıcı
maddeleri içeren karma yem, — Mineral yem, — Pirinç veya şeker pancarı yan ürünlerini %
50’den daha fazla oranda içeren karma yem, — % 15’in üzerinde balık unu içeren kültür
balığı karma yemi. 6. Yem kataloğunda herhangi bir seviye belirtilmemişse
yemlerin nem içeriği aşağıdaki sınırları aşması halinde etikette belirtilir. — Hiçbir organik
madde içermeyen mineral yemlerde % 5, — % 40’tan fazla
süt mamulü içeren, karma yemlerde ve süt ikame yemlerinde % 7, — Organik madde
içeren mineral yemlerde % 10, — Diğer yemlerde %
14. Ek-2 HAYVAN BESLEME AMACIYLA KULLANIMI VE PİYASAYA SUNUMU
YASAKLANAN VE KISITLANAN MADDELER LİSTESİ Birinci Bölüm Yasaklı maddeler 1.
Hormon ve hormon benzeri maddeler, 2.
Koksidiyostatlar ve histomonostatlar haricinde, yem katkı maddesi olarak
antibiyotikler ve ilaç niteliğindeki maddeler, 3.
Hayvansal proteinler (Et-kemik unu, kemik unu, kan unu ve diğer kan ürünleri,
tavuk unu, balık unu, hidrolize protein, ve benzeri) ile hayvansal orijinli
organik DCP (Dikalsiyum Fosfat) ve TCP (Tirikalsiyum Fosfat)’nin, sığır,
koyun, keçi gibi geviş getiren (ruminant) hayvanlarda kullanılması ve
yemlerine katılması yasaktır. Aşağıdaki ürünler bu yasaklama kapsamı
dışındadır: -Süt
ve süt ürünleri, -Yumurta
ve yumurta ürünleri, -
Jelatin (ruminant menşeili olmayanlar ve sadece yem katkılarında
kullanılanlar) 4.
Atık yağlar ve bu yağlardan elde edilen ürünler, 5.
Kürk hayvanlarının beslenmesi hariç restoran ve yemekhane artıkları, 6.
Gübre, idrar ve herhangi bir işleme veya karışıma maruz kalmamış sindirim
sistemi içeriği, 7.
Tanenli maddeler ile muamele edilen deri ve deri artıkları, 8.
Hasattan sonra bitki koruma ürünleri ile özel işleme tabi tutulan tohumluklar
ve diğer bitkisel çoğaltım materyalleri ve onlardan elde edilen yan ürünler, 9.
31/12/2009 tarih ve 27449 sayılı 4 üncü mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan
“Biyosidal Ürünler Yönetmeliği” nin Ek-A’sında yer alan odun koruyucuları
gibi biyosidal ürünler ile muamele edilmiş odun, talaş ve bunların tozları, 10.
Her türlü kentsel ve endüstriyel atık sulardan elde edilen nihai atıklar, 11.
Ev atığı gibi katı kentsel atıklar, 12.
Tarım ve gıda sanayinde kullanılan ürünlerin ambalajları ya da ambalaj
parçaları, 13.
N-Alkanlarda kültürü yapılan Candida
cinsi mayalardan elde edilen protein ürünleri. İkinci Bölüm Kısıtlanan maddeler Üre,
etikette belirtilmesi şartıyla rumen gelişimini tamamlamış ruminant
rasyonlarında en fazla % 2 oranında kullanılabilir. Diğer hayvan türlerinin
rasyonlarında kullanılmaz. Ek-3 ETİKETLEME
İLE İLGİLİ GENEL KURALLAR 1. Yemin içerikleri
veya düzeyleri ağırlık oranlarına göre beyan
edilir. 2. Tarihlerin
sayısal göstergesi gün, ay ve yıl sırasına göre ve formatı “gg/aa/yy” şeklinde etiket üzerinde
belirtilir. 3.Tam yemler için
belirlenen maksimum seviyelerin üzerinde katkı maddeleri içeren yem maddeleri
ve tamamlayıcı yemlerin, rasyonda uygun kullanımının ve günlük rasyondaki
maksimum katkı maddeleri içeriğinin uygunluğunun sağlanması için o yemin gram
veya kilogram veya birim hacim olarak hayvan başına verilecek günlük maksimum
miktarı veya o yemin günlük rasyondaki yüzdesi veya her bir kilogram tam
yemdeki miktarı veya yüzdesi belirtilir. 4. Analiz
metotlarını değiştirmemek koşuluyla, ev ve süs hayvanı yemleri için etikette; - Ham protein
ifadesi yerine protein, - Ham sıvı ve katı
yağlar ifadesi yerine yağ içeriği, - Ham kül ifadesi
yerine inorganik madde, ifadelerine yer verilebilir. Ek-4 YEM
MADDELERİ VE KARMA YEMLERİN ETİKETLERİNDE BELİRTİLEN BESİN
MADDESİ BİLEŞENLERİ İLE İLGİLİ VERİLEN TOLERANS DEĞERLERİ Bölüm A: Yem maddeleri ve
karma yemlerin besin maddesi bileşenleri için tolerans değerleri 1. Tolerans değerleri, teknik ve analitik
kaynaklı sapmalar için belirlenmiştir. 2. Bir yem maddesinin veya karma yemin
bileşen değeri, etiketinde belirtilen analitik bileşen değerlerinden farklı
bulunduğunda aşağıda verilen tolerans değerleri uygulanır: a) Ham yağ ve ham protein için; — % 24 ve üzeri beyan edilen değerler
için ± 3 birim, — % 8 ve üzeri ile % 24’ün altında beyan
edilen değerler için, beyan edilen değerin ± % 12,5’i, — % 8’den az olan beyan değerleri için ±
1 birim. b) Ham kül için; — % 24 ve üzeri beyan edilen değerler
için + 3 birim, — % 8 ve üzeri ile % 24’ün altında beyan
edilen değerler için, beyan edilen değerin + % 12,5’i, — % 8’den az olan beyan değerleri için +
1 birim. c) Şeker ve nişasta için; — % 20 ve üzeri beyan edilen değerler
için ± 3,5 birim, — % 10 ve üzeri ile % 20’nin altında
beyan edilen değerler için, beyan edilen değerin ± % 17,5’i, — % 10’dan az olan beyan değerleri için ±
1,7 birim. ç) Ham selüloz için; — % 20 ve üzeri beyan edilen değerler
için + 3,5 birim, — % 10 ve üzeri ile % 20’nin altında
beyan edilen değerler için, beyan edilen değerin + % 17,5’i, — % 10’dan az olan beyan değerleri için +
1,7 birim. d) Kalsiyum, toplam fosfor, sodyum,
potasyum ve magnezyum için; — % 5 ve üzeri beyan edilen değerler için
± 1 birim, — % 1 ve üzeri ile %5’in altında beyan
edilen değerler için, beyan edilen değerin ± % 20’si, — % 1’den az olan beyan değerleri için ±
0,2 birim. e) Hidroklorik asitte çözünmeyen kül
için; — % 5 ve üzeri beyan edilen değerler için
+ 1 birim, — % 1 ve üzeri ile %5’in altında beyan
edilen değerler için, beyan edilen değerin + % 20’si, — % 1’den az olan beyan değerleri için +
0,2 birim. f) Rutubet için; — % 12,5 ve üzeri beyan edilen değerler
için, beyan edilen değerin + % 8’i, — % 5 ve üzeri ile % 12,5’in altında
beyan edilen değerler için + 1 birim, — % 2 ve üzeri ile % 5’in altında beyan
edilen değerler için, beyan edilen değerin +% 20’si, — % 2’den az olan beyan değerleri için +
0,4 birim. g) Enerji değeri için ± % 5 ve ham
protein dışındaki protein değeri için ± % 10. 3. İstisnai olarak, bu bölümün 2 nci
maddesinin (a) fıkrasında belirtilen ham yağ ve ham protein değerlerinin ev
hayvanları yemleri için %16’nın altında beyan edilmesi halinde, tolerans
değeri, beyan edilen değer için ± 2 birim olmalıdır. 4. İstisnai olarak, bu bölümün 2 nci
maddesinde ham yağ, ham şeker, nişasta, kalsiyum, sodyum, potasyum,
magnezyum, enerji ve protein için belirlenen tolerans değerleri pozitif yönde
iki katına kadar çıkarılabilir. 5. Bu bölümün 2 nci maddesinde yer alan
ham kül, ham selüloz, hidroklorik asitte çözünmeyen kül ve rutubet için
tolerans değerleri beyan edilen değerden yüksek çıkması halinde uygulanır. Bu
bileşenlerin beyan edilen değerden düşük çıkması halinde yem uygun kabul
edilir. Bölüm B: Yem maddeleri ve karma yemlerin
etiketlerinde belirtilen yem katkı maddesi içerikleri ile ilgili tolerans
değerleri 1.
Bu bölümdeki tolerans değerleri sadece teknik sapmalar için belirlenmiştir.
Bu toleranslar yemin etiketinde beyan edilen yem katkı maddeleri ve analitik
değerleri için uygulanır. Yem katkı maddelerinin analitik değerleriyle ilgili
olarak toleranslar, etikette garanti edilen miktarlara göre yemlerin en kısa
depolama ömrü sonunda uygulanır. 2.
Bir yem maddesi ya da karma yemin içeriğindeki bir katkı maddesinin beyan
edilen değerin altında bulunması halinde aşağıda verilen tolerans değerleri
uygulanır(1): (a) Beyan edilen değer,
1000 birim ve üzeri ise beyan edilen değerin % 10’u, (b) Beyan edilen değer,
500 birim ve üzeri ile 1000 birimin altında ise, 100 birim, (c) Beyan edilen değer,
1 birim ve üzeri ile 500 birimin altında ise beyan edilen değerin % 20’si, (d) Beyan edilen değer,
0,5 birim ve üzeri ile 1 birimin altında ise, 0,2 birim, (e) Beyan edilen değer
0,5 birimden az ise beyan edilen değerin % 40’ı. 3.
Yemdeki katkı maddesinin minimum ve maksimum içeriği yem katkı
mevzuatında belirtilmiş ise bu bölümün
2 nci maddesinde belirtilen toleranslar sadece minimum içeriğin üstü veya
maksimum içeriğin altı için uygulanır. 4. Bu bölümün 3 ncü maddesinde belirtilen bir yem katkı maddesi maksimum limiti aşmadığı sürece, beyan edilen içeriğin üzerindeki sapma bu bölümün 2 nci maddesinde belirtilen toleransın üç katına kadar çıkabilir. Bununla beraber, mikroorganizmalar grubuna ait yem katkı maddeleri için mevzuatta belirlenen maksimum limit izin verilen en üst limittir. ([1])
1 Birim, 1 mg, 1000
IU, 1x109 CFU veya bir kg yemdeki ilgili yem katkı maddesinin 100
ünite enzim aktivitesi demektir. Ek-5 YEM
MADDELERİ İÇİN BİLDİRİMİ ZORUNLU BİLEŞENLER
Ek-6 GIDA AMAÇLI HAYVANLAR İLE İLGİLİ KARMA YEMLER VE YEM
MADDELERİNİN ETİKETLENMESİ Birinci Bölüm Yem
katkı maddesi ilave edilen karma yemler ve yem maddelerinin etiketlenmesi ile
ilgili hususlar 1. Aşağıdaki katkı
maddeleri karma yemlere veya yem maddelerine ilave edilmiş ise ilave edilen
bu yem katkı maddelerinin mevzuatında tanımlanan özel isimleri, katılan
miktarları, tanımlayıcı numarası ve fonksiyonel grup isimleri veya
kategorilerine göre belirtilir. (a) Hedef türe veya
gruba göre maksimum değeri belirlenmiş olan katkı maddeleri, (b) Zooteknik katkı
maddeleri, koksidiyostatlar ve histomonostatlar kategorilerine ait katkı
maddeleri, (c) Yem katkı
mevzuatında, besinsel katkı maddeleri kategorisinde fonksiyonel grupta
gösterilen üre ve türevleri. 2. Yeme katılan yem
katkı maddesi, yemin etiketinde kelimelerle, grafikle veya resimle ön plana
çıkarılıp vurgulanıyor ise, yem katkı maddesinin mevzuattaki ismi ve katılan
miktarı belirtilir. 3. Bu bölümün 1 nci
maddesinde belirtilmeyen diğer yem katkı maddeleri yemlere katılmış ise
alıcının isteği üzerine etiketlemeden sorumlu kişi katkı maddesinin
isimlerini, tanımlayıcı numarasını, fonksiyonel grubunu alıcıya açıklanır. 4. Bu bölümün 1 nci
maddesinde belirtilmeyen yem katkı maddelerinin yemlere katılması durumunda,
etiketlemeden sorumlu kişi tarafından isteğe bağlı olarak,1 nci maddede
belirtilen şekilde kısmi veya tam olarak, katılan yem katkı maddesi ile
ilgili bilgileri belirtebilir. 5. Yem katkı
mevzuatında duyusal ve besinsel kategorilerde yer alan yem katkı maddeleri
isteğe bağlı olarak etiketinde belirtilmek isteniyor ise katılan miktar
belirtilir. 6. Bir yem katkı
maddesinin birden fazla fonksiyonel özelliği var ise, söz konusu yemdeki
temel fonksiyonel özelliği belirtilir. İkinci
Bölüm Karma
yemlerin besin madde bileşenlerinin etiketlenmesi 1. Gıda amaçlı
hayvanlar için karma yemlerin etiketinde belirtilmesi zorunlu besin madde
bileşenleri aşağıda belirtilmiştir.
2. Aminoasitler,
vitaminler veya iz elementler isteğe bağlı olarak besin madde bileşenleri
içerisinde beyan edilmek istendiğinde,
bunlar toplam miktar olarak belirtilebilir. 3. Enerji değeri
ve/veya protein değeri belirtilmek istendiğinde, belirtilen bu değerler,
Bakanlıkça uygun bulunan resmi metotlara göre belirlenmiş olmalıdır. Ek-7 GIDA AMAÇLI OLMAYAN
HAYVANLAR İLE İLGİLİ KARMA YEMLER VE YEM MADDELERİNİN
ETİKETLENMESİ Birinci Bölüm Yem
katkı maddesi ilave edilen karma yemler ve yem maddelerinin etiketlenmesi ile
ilgili hususlar 1. Aşağıdaki katkı
maddeleri karma yemlere veya yem maddelerine ilave edilmiş ise ilave edilen
bu yem katkı maddelerinin mevzuatında tanımlanan özel isimleri, katılan
miktarları, tanımlayıcı numarası ve fonksiyonel grup isimleri veya
kategorilerine göre belirtilir. a) Hedef türe veya
gruba göre maksimum değeri belirlenmiş olan katkı maddeleri, b) Zooteknik katkı
maddeleri, koksidiyostatlar ve histomonostatlar kategorilerine ait katkı
maddeleri, c) Yem katkı
mevzuatında, besinsel katkı maddeleri kategorisinde fonksiyonel grupta
gösterilen üre ve türevleri. 2.Yem katkı
mevzuatında koruyucular, antioksidanlar ve renklendiriciler fonksiyonel
gruplarında yer alan katkı maddelerinin fonksiyonel grubunun belirtilmesi
yeterli olup, alıcının istemesi halinde etiketlemeden sorumlu kişi,
tanımlanan özel isimlerini, katılan miktarlarını, tanımlayıcı numarasını
bildirilir. 3. Yeme katılan yem
katkı maddesi, yemin etiketinde kelimelerle, grafikle veya resimle ön plana
çıkarılıp vurgulanıyor ise yem katkı maddesinin mevzuattaki ismi ve katılan
miktarı belirtilir. 4. Bu bölümün 1 nci
maddesinde belirtilmeyen diğer yem katkı maddeleri yemlere katılmış ise
alıcının isteği üzerine etiketlemeden sorumlu kişi, katkı maddesinin
isimlerini, tanımlayıcı numarasını, fonksiyonel grubunu alıcıya
açıklamalıdır. 5. Bu bölümün 1 nci
maddesinde belirtilmeyen yem katkı maddelerinin yemlere katılması durumunda,
etiketlemeden sorumlu kişi tarafından isteğe bağlı olarak, 1 nci maddede
belirtilen şekilde kısmi veya tam olarak, katılan yem katkı maddesi ile
ilgili bilgileri belirtebilir. 6. Yem katkı
mevzuatında duyusal ve besinsel kategorilerde yer alan yem katkı maddeleri
isteğe bağlı olarak etiketinde belirtilmek isteniyor ise katılan miktar
belirtilir. 7. Bir yem katkı
maddesinin birden fazla fonksiyonel özelliği var ise söz konusu yemdeki temel
fonksiyonel özelliği belirtilir. 8. Piyasaya arz edilen yemlerin etiketinde,
yemlerin bileşimleri veya özel iddialı beyanlar yapılıyor ise kullanılan tüm
katkı maddeleri ile ilgili bilgiler dâhil, beyan edilen bu bilgilerin
doğruluğundan etiketlemeden sorumlu kişi, resmi otoritelere karşı sorumlu
olup, istenildiğinde bunlara ilişkin bilgileri sağlamakla yükümlüdür. İkinci Bölüm Gıda
amaçlı olmayan karma yemlerin besin madde bileşenlerinin etiketlenmesi 1. Gıda amaçlı olmayan hayvanlar için karma
yemlerin etiketinde belirtilmesi zorunlu besin madde bileşenleri aşağıda
belirtilmiştir.
2. Aminoasitler,
vitaminler veya iz elementler isteğe bağlı olarak besin madde bileşenleri
içerisinde beyan edilmek istendiğinde,
bunlar toplam miktar olarak belirtilebilir. 3. Enerji değeri
ve/veya protein değeri belirtilmek istendiğinde, belirtilen bu değerler,
Bakanlıkça uygun bulunan resmi metotlara göre belirlenmiş olmalıdır. Ek-8 PİYASAYA ARZ
EDİLMEK İSTENEN ANCAK YEM MEVZUATINDA BELİRTİLEN YEM
GÜVENİLİRLİĞİ ŞARTLARINA UYGUN OLMAYAN YEMLERİN
ETİKETLENMESİ İLE İLGİLİ ÖZEL ŞARTLAR 1.
Bulaşık yem maddeleri; “
İstenmeyen maddeler listesine göre, ……… değerini aşan bir yemdir. Bu yem,
sadece onaylı işletmelerde detoksifiye edildikten sonra yem olarak
kullanılır.” şeklindeki
ifade dikkat çekecek biçimde belirtilir. 1. Bulaşıklık, temizlemek suretiyle
azaltılabiliyor ya da elimine edilebiliyor ise etiketinde “İstenmeyen
maddeler listesine göre, ……değerini aşan bir yemdir. Bu yem, sadece yeterli
temizleme yapıldıktan sonra yem olarak kullanılır.” şeklindeki
ifade dikkat çekecek biçimde belirtilir. Ek-9 GIDA AMAÇLI OLMAYAN HAYVAN YEMLERİ İÇİN YEM MADDELERİ
KATEGORİLERİ
|