|
İTHALATTA
HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİ
HAKKINDA KANUN
Kanun
Numarası
: 3577
Kabul
Tarihi
: 14.6.1989
Amaç ve kapsam
Madde 1 – Bu Kanun, ithalatta haksız rekabet hallerinde dampinge
veya sübvansiyona konu olan ithalatın sebep olduğu zarara karşı bir üretim
dalının korunması amacıyla yapılacak işlemlere, alınacak önlemlere, gerekli
ilke ve uygulama kararlarını verecek bir Kurul oluşturulmasına ve bunun
görevlerine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Tanımlar
Madde 2 – Bu
Kanunda geçen deyimlerden;
a) Damping: Bir malın Türkiye'ye ihraç fiyatının, benzer malın normal
değerinin altında olmasını,
b) Sübvansiyon: Menşe veya ihracatçı ülkenin fayda sağlayan, doğrudan veya
dolaylı mali katkısını veya , GATT 1994'ün XVI ncı maddesi çerçevesinde
herhangi bir gelir veya fiyat desteğini,
c) İhraç fiyatı: İhraç amacıyla satılan mal için fiilen ödenmiş olan veya
ödenmesi gereken fiyatı,
d) Benzer Mal: Dampinge veya sübvansiyona konu mal ile aynı özellikleri
taşıyan bir malı, böyle bir malın bulunmaması halinde ise benzer
özellikleri taşıyan başka bir malı,
e) Normal Değer:
1. İhracatçı veya menşe ülkede tüketime konu olan benzer mal için normal
ticari işlemler sonucunda fiilen ödenmiş olan veya ödenmesi gereken
karşılaştırılabilir fiyatı,
2. İhracatçı ülke veya menşe ülkenin iç piyasasında normal ticari işlemler
çerçevesinde benzer malın satışlarının olmaması ya da bu satışların uygun
bir karşılaştırma yapılmasına elverişli bulunmaması durumunda, benzer malın
üçüncü bir ülkeye ihracatında temsil niteliğini haiz karşılaştırılabilir fiyatı
veya menşe ülkedeki maliyetine makul bir kar marjının eklenmesiyle tespit
edilen fiyatı,
f) Yönetmelik: İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliği,
g) Damping marjı: Normal değerin ihraç fiyatını aştığı miktarı,
h) Sübvansiyon Miktarı: Menşe veya ihracatçı ülke tarafından ihraç edilen
malın imal, üretim, ihracat veya taşınma aşamasında sağlanan, doğrudan veya
dolaylı mali katkı veya GATT 1994'ün XVI ncı maddesi çerçevesinde herhangi
bir gelir veya fiyat desteği şeklindeki faydaların tutarını,
i) Zarar: Bir üretim dalında maddi zararı, maddi zarar tehdidini veya bir
üretim dalının kurulmasının fiziki olarak gecikmesini,
j) Bakanlık: İthalat Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlığı,
k) Genel Müdürlük: İthalat Genel Müdürlüğünü,
l) Kurul:İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulunu,
m) GATT 1994: Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması 1994'ü,
n) Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Tedbirler Anlaşması: 26.1.1995 tarihli ve
4067 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 3.2.1995 tarihli ve
95/6525 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan Dünya Ticaret Örgütü
Kuruluş Anlaşması Ek 1'de yer alan Anlaşmayı,
o) GATT 1994'ün VI ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma: 26.1.1995
tarihli ve 4067 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 3.2.1995
tarihli ve 95/6525 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan Dünya
Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması Ek 1'de yer alan Anlaşmayı. İfade eder.
Önlem alınmasını gerektiren haller
Madde 3 – Önlem alınmasını gerektiren haller; dampinge veya
sübvansiyona konu olan ithalatın Türkiye'de bir üretim dalında maddi zarara
yol açması veya maddi zarar tehdidi oluşturması veya bir üretim dalının
kurulmasını fiziki olarak geciktirmesidir. Ancak, sübvansiyona konu
ithalata karşı önlem alınabilmesi için, sübvansiyonun Sübvansiyonlar ve
Telafi Edici Tedbirler Anlaşması'nın 2 nci maddesi çerçevesinde bir firma/firma
grubu veya bir üretim dalı/üretim dalı grubuna yönelik olduğunun da tespit
edilmiş olması gerekir.
Şikayet ve inceleme
Madde 4 –Genel Müdürlük şikayet üzerine veya gerektiğinde re'sen
damping veya sübvansiyon incelemesi yapabilir. Dampinge veya sübvansiyona
konu olan ithalattan maddi zarar gördüğünü veya maddi zarar tehdidi altında
bulunduğunu veya bu tür ithalatın bir üretim dalının kurulmasını fiziki
olarak geciktirdiğini iddia eden üreticiler veya üretim dalı adına hareket
eden gerçek veya tüzelkişi veya kuruluşlar Genel Müdürlüğe yazılı olarak
başvuruda bulunabilirler.
Şikayet ve
incelemeye ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak Yönetmelikle
tespit edilir.
Genel Müdürlüğün görevleri
Madde 5 – Genel Müdürlüğün bu Kanunla ilgili görevleri şunlardır:
a) Şikayet üzerine veya gerektiğinde re'sen, verilen bilgi ve belgeler veya
mevcut diğer bilgilerin ışığı altında ön incelemeyi yapmak,
b) Soruşturma açılıp açılmayacağı hususunda Kurula teklif sunmak,
c) Soruşturma açılması halinde, soruşturmayı yürütmek ve önlemlerle ilgili
olarak Kurula teklif sunmak,
d) Kurulun sekreterlik hizmetlerini yürütmek ve Kurulca verilecek diğer
görevleri yapmak.
İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu ve görevleri
Madde 6 – Kurul, İthalat Genel Müdürünün veya görevlendireceği
genel müdür yardımcısının başkanlığında, Tarım ve Köy işleri Bakanlığı,
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Gümrük
Müsteşarlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin ve Türkiye Ziraat
Odaları Birliğinin birer yetkili temsilcisi ile İthalat Genel Müdürlüğünün
ilgili daire başkanından teşekkül eder.
Kurul, gerekirse, üniversitelerden ve diğer kurum ve kuruluşlardan bilgi
alabilir.
Kurulun görevleri şunlardır:
a) Soruşturma açılıp açılmamasına veya açılmış bir soruşturmanın
durdurulmasına karar vermek,
b) Soruşturma sırasında yeterli delil olması halinde geçici önlem kararını
Bakanlığın onayına sunmak,
c) Soruşturma sonuçlarını değerlendirmek, bunun gerektireceği tedbirleri
almak ve kesin önlem kararını Bakanlığın onayına sunmak,
d) Soruşturma sırasında taahhütte bulunulmasını önermek ve taahhütte
bulunulması halinde, taahhüdü kabul edip etmemek hususunda karar vermek ve
taahhütlerin yerine getirilmemesi durumunda gerekli önlemleri almak.
Kurulun çalışma usul ve esasları Bakanlıkça çıkarılacak Yönetmelikle tespit
edilir.
Dampinge karşı vergi ve telafi edici vergi
Madde 7 – Yapılan soruşturma sonucunda Kurul tarafından belirlenen
ve Bakanlıkça onaylanan damping marjı veya sübvansiyon miktarı kadar
dampinge konu malın ithalinde dampinge karşı vergi,sübvansiyona konu malın
ithalinde ise telafi edici vergi alınır.Bununla birlikte, dampinge veya
sübvansiyona konu ithalat nedeni ile meydana gelen zararın telafisinin,
tespit edilen damping marjı veya sübvansiyon miktarından daha az bir miktar
veya oranda vergi konulmasıyla mümkün olabileceğinin belirlenmesi halinde
bu oran veya miktarda vergi uygulanır.
Bu vergilerin, ithali evvelce gerçekleştirilen mallar için, geriye dönük
olarak uygulanmasına ilişkin esaslar Cumhurbaşkanı
Kararı ile tespit edilir. Ancak, geriye dönük uygulamanın süresi geçici
önlemlerin alındığı tarihten itibaren 90 günü geçemez.
Mükellef
Madde 8 – Dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi mükellefi;
dampinge veya sübvansiyona konu malı ithal eden gerçek ve tüzelkişilerdir.
Tahsil mercii
Madde 9 – Dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi Gümrük
İdarelerince, ithalde alınan diğer vergilerden ayrı olarak tahsil olunur
veya teminata bağlanır.
Soruşturma
Madde 10 –Re'sen veya şikayet üzerine yapılan inceleme sonucunda
dampinge veya sübvansiyona konu olan ithalatın ve bu ithalattan kaynaklanan
zararın varlığı konusunda yeterli delillerin bulunması durumunda soruşturma
açılır.
Soruşturmanın usul ve esasları Bakanlıkça çıkarılacak Yönetmelik ile tespit
edilir.
Taahhütler
Madde 11 –Soruşturma
sırasında menşe ülke, ihracatçı ülke veya ihracatçı, soruşturma konusu
dampingli veya sübvansiyonlu ithalattan kaynaklanan zararı ortadan
kaldıracak şekilde kendiliğinden veya Kurulun önerisi üzerine taahhütte
bulunabilir. Kurulun taahhüdü kabul etmesi halinde soruşturma, geçici veya
kesin önlem alınmaksızın durdurulabilir veya sonuçlandırılabilir.
Soruşturmanın sonuçlandırılmış olması, taahhüdün yürürlüğe girmesine kadar
uygulanmış olan geçici önlemlerin gerekli kıldığı tahsilatı engellemez.
Taahhütlerin yerine getirilmemesi halinde, Kurulca mevcut verilere dayalı
olarak geçici veya kesin önlem alınabilir. Taahhütler ile ilgili usul ve
esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikte, taahhütlerin geçerlilik süresi
ve gözden geçirilme esasları ise Cumhurbaşkanı
Kararı ile tespit edilir.
Geçici önlemler
Madde 12 – Şikayet
konusu ithalata ilişkin soruşturma sırasında, dampingli veya sübvansiyonlu
ithalatın varlığı ve bu ithalatın zarara neden olduğu konusunda ön
belirlemeler yapılması halinde, soruşturma süresince zararın önlenmesi
amacıyla, Kurulca belirlenen damping marjı veya sübvansiyon miktarı kadar
veya zararı ortadan kaldırmaya yetecek daha az bir oran veya miktarda
teminat şeklinde geçici önlem uygulanması Bakanlık makamının onayı ile
kararlaştırılabilir. Bu durum Resmi Gazetede yayımlanmak suretiyle
ilgililere duyurulur. Soruşturmanın açılması tarihinden itibaren altmış gün
içerisinde geçici önlem uygulanmaz. Geçici önlemlerin geçerlilik süresi
dört aydır. Ancak, damping soruşturmasına konu malın Türkiye'ye ihracatının
önemli bir kısmını gerçekleştiren ihracatçıların talebi halinde, bu süre,
Kurulun kararı üzerine Bakanlık onayı ile altı aya kadar çıkarılabilir.
Damping soruşturması sırasında, zararın önlenmesi için damping marjından
daha düşük oranda bir kesin önlemin yeterli olup olmadığının incelenmesi
amacıyla, bu süreler sırasıyla altı ve dokuz ay olarak belirlenebilir.
Geçici önlemlerin uygulama esasları Cumhurbaşkanı
Kararı ile tespit edilir.
Kesin önlemler
Madde 13 – Soruşturma
sonucunda dampingli veya sübvansiyonlu ithalatın varlığı ve bu ithalatın
zarara neden olduğu belirlendiğinde, bu zararın önlenmesi amacıyla, Kurulca
belirlenen ve Bakanlıkça onaylanarak kesinleşen damping marjı veya
sübvansiyon miktarı kadar veya zararı ortadan kaldıracak daha az bir oran
veya miktarda dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi alınır. Daha
önce teminat alınmış olması halinde 14 üncü maddeye göre işlem yapılır.
Ancak, kesin önlem kararının maddi zarar tehdidi veya bir üretim dalının
kurulmasının fiziki olarak gecikmesine ilişkin olarak alınması durumunda,
soruşturma sırasında alınan teminatın tahsil edilebilmesi için Kurulun
geçici önlem alınması sebebiyle maddi zarar oluşmadığı hususunda bir
belirleme yapması gerekir. Böyle bir belirleme yapılmadığı takdirde,
soruşturma sırasında geçici önlem olarak alınan teminat iade edilir.
Yürürlüğe konulan dampinge karşı verginin veya telafi edici verginin
geçerlilik süresi, uygulanması, askıya alınması, gözden geçirilmesi ve
iadesi ile yürürlükte bulunan önlemlerin etkisiz kılınması halinde
yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanı
Kararı ile tespit edilir. Soruşturmaya konu olan mal için hem damping
yapılmış olması hem de sübvansiyon verilmiş olması halinde, aynı durumun
telafisi için dampinge karşı vergi ve telafi edici vergi birlikte
uygulanamaz.
Dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi konulmuş olması, ilgili malın
ithalatını engellemez.
Geri ödeme
Madde 14 – Kesinleşen dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi,
daha önce alınan teminattan yüksek ise fark tahsil edilmez. Kesinleşen
vergi, daha önce alınan teminattan düşük ise fark geri ödenir.
Soruşturmanın kapatılmasına karar verilmesi halinde geçici önlemler
kaldırılır ve alınan teminatlar iade edilir.
Satış akdi hükümlerine aykırı olmasından dolayı iade veya imha edilmek
istenen malın evvelce alınmış olan dampinge karşı vergisi veya telafi edici
vergisi, gümrük mevzuatının bu konuda gümrük vergisinin geri verilmesine
ilişkin hükümleri dahilinde iade edilir.
Diğer mevzuat
Madde 15 –Gümrük
mevzuatının; gümrük vergisinin tesciline, tahakkukuna, tahsiline, geri
verilmesine, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin bu Kanuna aykırı
olmayan usul ve şekle müteallik hükümleri, dampinge karşı vergi veya telafi
edici verginin tescili, tahakkuku, tahsili, geri verilmesi, takibi ve
teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanır.
Ödenmeyen dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi, 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gümrük
idarelerince kovuşturulur.
Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, GATT 1994'ün VI ncı Maddesinin
Uygulanmasına İlişkin Anlaşma ile Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Tedbirler
Anlaşması hükümleri dikkate alınır.
Kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler
Madde 16 – 1615 sayılı Gümrük Kanununun 21 inci maddesi yürürlükten
kaldırılmıştır.
Bu Kanunun tatbikatında, Gümrük Kanunu ile diğer kanunların bu Kanuna
aykırı olan hükümleri uygulanmaz.
Bakanlar Kurulu kararları ve yönetmelikler
Madde 17 – Bu Kanunun;
a) 7, 12 ve 13 üncü maddelerinde öngörülen Bakanlar Kurulu Kararları ile,
b) 4, 6, 10 ve 11 inci maddelerinde belirtilen Yönetmelikler, Kanunun
yayımı tarihinden itibaren 3 ay içinde çıkarılır.
Soruşturmanın kapatılması ve durdurulması
Ek Madde 1 –Soruşturma sonucunda, soruşturma konusu ithalatın
dampinge veya sübvansiyona konu olmadığının veya bu ithalattan kaynaklanan
zararın bulunmadığının belirlenmesi halinde veya şikayet konusunun ortadan
kalkması durumunda Kurulca soruşturma kapatılır. Damping marjının veya
sübvansiyon miktarının veya ithalat miktarının ihmal edilebilecek düzeyde
olduğunun tespiti durumunda da damping veya sübvansiyon soruşturması
kapatılır. Damping marjının veya sübvan-siyon miktarının veya ithalat
miktarının ihmal edilebilecek düzeylerine ilişkin oranlar yönetmelik ile
belirlenir. Şikayetin geri çekilmesi halinde Kurulca soruşturmanın
kapatılmasına karar verilebilir. Taahhütlerin kabul edilmesi halinde soruşturma
durdurulabilir. Sübvansiyonun uygulamadan kaldırılması halinde de
soruşturma durdurulabilir veya kapatılabilir.
Kesin önlemlerin ve taahhütlerin gözden geçirilmesi
Ek Madde 2 –Kesin
önlemler ve taahhütlerle ilgili kararlar, ilgili taraflardan birinin talebi
üzerine veya re'sen gözden geçirilebilir. Kurulca gözden geçirme kararı
verilmesi halinde, yeniden soruşturma açılır ve yürütülür. Ancak, yeniden
soruşturma açılması, yürürlükte bulunan kesin önlemlerin ve taahhütlerin
uygulanmasını engellemez. Soruşturma sonucunda kesin önlem ve taahhüt
uygulaması hakkında Kurulca karar verilir. Kesin önlem kararı, soruşturma
döneminde soruşturma konusu malı ihraç etmemiş olan üretici veya
ihracatçıların talebi üzerine de gözden geçirilebilir. Böyle bir talep
üzerine açılacak soruşturma sonucuna ilişkin karar yürürlüğe girene kadar
uygulanmakta olan kesin önlem, talepte bulunan üretici veya ihracatçının
ihraç ettiği soruşturma konusu mal ithalatı için teminata bağlanır.
Soruşturma sonucunda, alınan teminat ile ilgili olarak, 14 üncü maddeye
göre işlem yapılır.
Yürürlük
Madde 18 – Bu Kanun yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girer
Yürütme
Madde 19 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
1 Temmuz 1989
CUMARTESİ
Resmi Gazete
Sayı : 20212
|