|
Son Güncelleme: 27/12/2019 |
|||||||||||||||||||||||||||
|
ÜRÜNLERE İLİŞKİN TEKNİK MEVZUATIN HAZIRLANMASI
VE UYGULANMASINA DAİR
KANUN
Kanun Numarası : 4703
Kabul Tarihi : 29/6/2001
BİRİNCİ
BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – Bu
Kanunun amacı; ürünlerin piyasaya arzı, uygunluk değerlendirmesi, piyasa
gözetimi ve denetimi ile bunlarla ilgili olarak yapılacak bildirimlere
ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – Bu
Kanun; ürünlerin piyasaya arz koşullarını, üretici ve dağıtıcıların
yükümlülüklerini, uygunluk değerlendirme kuruluşlarını, onaylanmış
kuruluşları, piyasa gözetimi ve denetimini, ürünün piyasaya arzının
yasaklanmasını, toplatılmasını, bertarafını ve bunlarla ilgili olarak
yapılacak bildirimleri kapsar.
Tanımlar
MADDE 3 – Bu Kanunda geçen;
a) Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığını,
b) Komisyon: Avrupa Birliği Komisyonunu,
c) Ürün: Piyasaya arz edilmesi hedeflenen tüm ürünleri,
d) Son ürün: İlgili teknik düzenlemeye uygunluğu gösteren aynı belgeler
kapsamındaki ürünlerden piyasaya en son arz edileni,
e) Güvenli ürün: Kullanım süresi içinde, normal kullanım koşullarında risk
taşımayan veya kabul edilebilir ölçülerde risk taşıyan ve temel gerekler
bakımından azamî ölçüde koruma sağlayan ürünü,
f) Temel gerekler: Ürünün; insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve
bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından sahip olması
gereken asgarî güvenlik koşullarını,
g) Üretici: Bir ürünü üreten, imal eden, ıslah eden veya ürüne adını, ticarî
markasını veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak
tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi; üreticinin Türkiye dışında olması halinde,
üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçıyı; ayrıca,
ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin
özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişiyi,
h) Dağıtıcı: Ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri
ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkilemeyen gerçek veya tüzel
kişiyi,
ı) Standart: Üzerinde mutabakat sağlanmış olan, kabul edilmiş bir kuruluş
tarafından onaylanan, mevcut şartlar altında en uygun seviyede bir düzen
kurulmasını amaçlayan, ortak ve tekrar eden kullanımlar için ürünün
özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji,
sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi
işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması ihtiyarî
olan düzenlemeyi,
j) Teknik düzenleme: Bir ürünün, ilgili idarî hükümler de dahil olmak üzere,
özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji,
sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi
işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması zorunlu olan
her türlü düzenlemeyi,
k) Piyasaya arz: Ürünün, tedarik veya kullanım amacıyla bedelli veya bedelsiz
olarak piyasada yer alması için yapılan faaliyeti,
l) Yetkili kuruluş: Ürünlere ilişkin mevzuat hazırlamaya ve yürütmeye yasal
olarak yetkili bulunan ve bu Kanun hükümlerini kendi görev alanına giren
ürünler itibarıyla uygulayacak olan kamu kurum veya kuruluşunu,
m) Uygunluk değerlendirmesi: Ürünün, ilgili teknik düzenlemeye uygunluğunun
test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ilişkin her türlü
faaliyeti,
n) Uygunluk değerlendirme kuruluşu: Ürünün, ilgili teknik düzenlemeye
uygunluğunun test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine
ilişkin faaliyette bulunan özel veya kamu kuruluşunu,
o) Onaylanmış kuruluş: Test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşları
arasından, bir veya birden fazla teknik düzenleme çerçevesinde uygunluk
değerlendirme faaliyetinde bulunmak üzere, yetkili kuruluş tarafından
belirlenerek, bu Kanunda ve ilgili teknik düzenlemede belirtilen esaslar
çerçevesinde yetkilendirilen özel veya kamu kuruluşunu,
p) Uygunluk işareti: Bir ürünün, ilgili teknik düzenlemede yer alan gereklere
uygun olduğunu ve ilgili tüm uygunluk değerlendirmesi işlemlerine tâbi
tutulduğunu gösteren işareti,
r) Modül: İlgili mevzuat gereğince, ürünün taşıdığı risklere göre hangi
uygunluk değerlendirmesi işlemlerine tâbi tutulacağını gösteren yollardan her
birini,
s) Piyasa gözetimi ve denetimi: Yetkili kuruluşlar tarafından, ürünün
piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya ürün piyasada iken ilgili teknik
düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğinin, güvenli olup olmadığının
denetlenmesi veya denetlettirilmesini,
t) İyi uygulama kodu: İlgili sektördeki mevcut teknoloji düzeyi ve bilimsel
kriterler çerçevesindeki sağlık ve güvenliğe ilişkin uygulama esaslarını,
İfade eder. İKİNCİ
BÖLÜM Ürünlere İlişkin Teknik Düzenlemeler, Ürünlerin
Piyasaya Arzında Üreticilerin ve Dağıtıcıların Yükümlülükleri
Ürünlere ilişkin teknik düzenlemeler
MADDE 4 – Ürünlere
ilişkin teknik düzenlemeler yetkili kuruluşlar tarafından hazırlanır.
Ürünlerin piyasaya arzında üreticilerin ve dağıtıcıların yükümlülükleri
MADDE 5 – Piyasaya
arz edilecek yeni ürünlerin ilgili teknik düzenlemeye uygun olması
zorunludur. Bu hüküm, kullanılmış olmakla birlikte değişiklik yapılarak
piyasaya tekrar arz edilmesi hedeflenen ürünler ile Avrupa Birliği üyesi
ülkeler dışındaki ülkelerden ithal edilen eski ve kullanılmış ürünlere de
uygulanır.
Birinci fıkrada belirtilen hususlarda düzenlemeler yapmaya, sınırlamalar
getirmeye ve istisnalar tanımaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Üretici, piyasaya sadece güvenli ürünleri arz etmek zorundadır. Teknik
düzenlemelere uygun ürünlerin güvenli olduğu kabul edilir. Teknik
düzenlemenin bulunmadığı hallerde, ürünün güvenli olup olmadığı; ulusal veya
uluslararası standartlara; bunların olmaması halinde ise söz konusu
sektördeki iyi uygulama kodu veya bilim ve teknoloji düzeyi veya tüketicinin
güvenliğe ilişkin makul beklentisi dikkate alınarak değerlendirilir.
Üretici, güvenli olmadığı tespit edilen ürünün kendisi tarafından piyasaya
arz edilmediğini veya ürünün güvenli olmaması halinin ilgili teknik
düzenlemeye uygunluktan kaynaklandığını ispatladığı takdirde sorumluluktan
kurtulur.
Bir ürünün güvenli kabul edilmesi için; ürünün bileşimi, ambalajlanması,
montaj ve bakımına ilişkin talimatlar da dahil olmak üzere özellikleri; başka
ürünlerle birlikte kullanılması öngörülüyorsa bu ürünlere yapacağı etkiler;
piyasaya arzı, etiketlenmesi, kullanımı ve bertaraf edilmesi ile ilgili
talimatlar ve üretici tarafından sağlanacak diğer bilgiler ve ürünü
kullanabilecek risk altındaki tüketici grupları açısından
değerlendirildiğinde, temel gerekler bakımından azamî ölçüde koruma sağlaması
gerekir.
Daha güvenli bir ürünün üretilmesinin mümkün olması veya piyasada daha az
risk taşıyan ürünlerin mevcut olması, ilgili teknik düzenlemede aksi
belirtilmedikçe, bir ürünün güvenli olmadığı anlamına gelmez.
Üretici, ürünün öngörülen kullanım süresi içinde, yeterli uyarı olmaksızın
fark edilemeyecek nitelikteki riskleri hakkında tüketicilere gerekli bilgiyi
sağlamak, özelliklerini belirtecek şekilde ürünü işaretlemek; gerektiğinde
piyasaya arz edilmiş ürünlerden numuneler alarak test etmek, şikâyetleri
soruşturmak ve yapılan denetim sonuçlarından dağıtıcıları haberdar etmek,
riskleri önlemek amacı ile ürünlerin toplatılması ve bertarafı da dahil olmak
üzere gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Üretici, ilgili teknik düzenlemede belirtilen tüm belgeleri; bu belgeler
kapsamındaki son ürünün yurt içinde üretiliyor ise üretildiği, ithal ise
ithal edildiği tarihten itibaren ilgili teknik düzenlemede belirtilen süre,
bu sürenin belirtilmemesi halinde yetkili kuruluşça belirlenecek süre boyunca
muhafaza etmek ve istenilmesi halinde yetkili kuruluşlara ibraz etmekle
yükümlüdür.
Dağıtıcı, sahip olduğu bilgiler çerçevesinde, güvenli olmadığını bildiği
ürünleri piyasaya arz edemez. Dağıtıcı, faaliyetleri çerçevesinde, ürünlerin
taşıdığı riskler ve bu risklerden korunmak için alınması gereken önlemler
hakkında ilgililere bilgi verir. Üreticinin tespit edilemediği durumlarda,
yetkili kuruluşça belirlenecek süre içinde üreticinin veya malı tedarik
ettiği kişinin kimliğini bildirmeyen dağıtıcı, üretici olarak kabul edilir.
Uygunluk işaretinin veya uygunluk değerlendirme işlemleri sonucunda verilen
belgelerin tahrif veya taklit edilmesi, usulüne uygun olmadan kullanılması
yasaktır. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Uygunluk Değerlendirme Kuruluşlarına İlişkin
Esaslar, Onaylanmış Kuruluşlara İlişkin Esaslar, Onaylanmış Kuruluşların
Faaliyetleri, Şube ve Temsilcilikleri ve Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ile
Onaylanmış Kuruluşların Sorumlulukları
Uygunluk değerlendirme kuruluşlarına ilişkin esaslar
MADDE 6 – Uygunluk
değerlendirme kuruluşlarının teknik yeterliliğine ilişkin asgarî kriterler,
ilgili teknik düzenlemelerde ve/veya bu Kanunun uygulama usul ve esaslarına
ilişkin yönetmeliklerde belirtilir.
Uygunluk değerlendirme kuruluşları, bir teknik düzenleme kapsamındaki
faaliyetlerinden dolayı bu teknik düzenlemeyi yürüten yetkili kuruluşa karşı
sorumludur.
Onaylanmış kuruluşlara ilişkin esaslar
MADDE 7 – Yetkili
kuruluşlar, Türkiye’de yerleşik olan test, muayene ve/veya belgelendirme
kuruluşları arasından, uygun görecekleri sayıda kuruluşu, ilgili teknik
düzenlemelerde ve/veya bu Kanun ve bu Kanunun uygulama usul ve esaslarına
ilişkin yönetmeliklerde belirtilen esaslar çerçevesinde, bir veya birden
fazla teknik düzenleme kapsamındaki uygunluk değerlendirme faaliyetlerini
gerçekleştirmek üzere yetkilendirir.
Yetkilendirilen test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşunun adı, adresi,
uygunluk değerlendirmesi yapacağı modüller ile ürünler Komisyona bildirilir.
Bu kuruluş, bu bilgiler ile Komisyon tarafından verilecek kimlik kayıt
numarasının Resmî Gazetede yayımlanması ile onaylanmış kuruluş statüsünü elde
eder.
Onaylanmış kuruluşların faaliyetleri,
şube ve temsilcilikleri
MADDE 8 – Onaylanmış
kuruluşların, yurt içinde ve/veya yurt dışında açacakları şube veya
temsilciliklerinin faaliyetleri sonucunda verilecek belgeler onaylanmış
kuruluşlar tarafından düzenlenir.
Onaylanmış kuruluşlar, yetkilendirildikleri uygunluk değerlendirme
faaliyetlerinin bir kısmını, sözleşme yaparak bir yüklenici kuruluşa
yaptırabilirler. Ancak, yapılan tüm işlemlerden onaylanmış kuruluş sorumludur
ve yüklenici kuruluşların faaliyetleri sonucunda verilecek belgeler
onaylanmış kuruluşlar tarafından düzenlenir.
Uygunluk değerlendirme kuruluşları ile
onaylanmış kuruluşların sorumlulukları
MADDE 9 – Uygunluk
değerlendirme kuruluşları ile onaylanmış kuruluşlar, ilgili teknik
düzenlemelerde ve/veya bu Kanun ve bu Kanunun uygulama usul ve esaslarına
ilişkin yönetmeliklerde yer alan usul ve esaslara uygun olarak bağımsız ve
tarafsız bir şekilde uygunluk değerlendirme hizmeti vermekle yükümlüdürler.
Uygunluk değerlendirme kuruluşları ile onaylanmış kuruluşların, ilgili teknik
düzenlemede ve/veya bu Kanun ve bu Kanunun uygulama usul ve esaslarına
ilişkin yönetmeliklerde belirtilen şartları kaybettiğinin ve/veya
sorumlulukları yerine getirmediğinin tespit edilmesi halinde, bu kuruluşların
ilgili teknik düzenleme kapsamındaki faaliyeti yetkili kuruluşça geçici
olarak durdurulur.
Gerekli şartların ve/veya sorumlulukların ilgili teknik düzenlemede
belirtilen süre içinde, bu sürenin belirtilmemesi halinde yetkili kuruluşça
belirlenecek süre içinde yerine getirilmemesi durumunda, yetkili kuruluşça,
uygunluk değerlendirme kuruluşunun ilgili teknik düzenleme kapsamındaki
faaliyetine son verilir, onaylanmış kuruluşun ise ilgili teknik düzenleme
kapsamındaki onaylanmış kuruluş statüsü kaldırılır.
Onaylanmış kuruluşların faaliyetlerinin geçici olarak durdurulması veya
onaylanmış kuruluş statüsünün kaldırılmasına ilişkin kararlar Resmî Gazetede
ilan edilerek, Komisyona bildirilir.
Uygunluk değerlendirme kuruluşları ile onaylanmış kuruluşlar, faaliyetleri
ile ilgili her türlü bilgi, kayıt ve belgeleri, ilgili teknik düzenlemede
belirtilen süre, bu sürenin belirtilmemesi halinde yetkili kuruluşça
belirlenecek süre boyunca muhafaza etmek ve talep edilmesi halinde yetkili
kuruluşlara ibraz etmekle yükümlüdürler. Faaliyetine son verilen veya kendi
isteği ile faaliyetine son veren uygunluk değerlendirme kuruluşları ile
onaylanmış kuruluşlar, faaliyette bulundukları dönemde yapmış oldukları
uygunluk değerlendirme faaliyetleri ile ilgili bilgi, kayıt ve belgeleri,
aynı konuda faaliyette bulunan uygunluk değerlendirme kuruluşu veya
onaylanmış kuruluşa devredilmek üzere yetkili kuruluşa teslim eder. Ancak,
uygunluk değerlendirme kuruluşu ile onaylanmış kuruluşların söz konusu bilgi,
kayıt ve belgelere ilişkin sorumlulukları ilgili teknik düzenlemede
belirtilen süre, bu sürenin belirtilmemesi halinde yetkili kuruluşça
belirlenecek süre boyunca devam eder. DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM Piyasa Gözetimi ve Denetimi, Ürünün Piyasaya
Arzının Yasaklanması, Toplatılması ve Bertarafı
Piyasa gözetimi ve denetimi
MADDE 10 – Piyasa
gözetimi ve denetimi, ilgili teknik düzenlemelerde ve/veya bu Kanun ve bu
Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmeliklerde belirtilen usul ve esaslar
çerçevesinde yapılır. Bunlara ilişkin idarî düzenlemeler yetkili kuruluşlarca
hazırlanır.
Yetkili kuruluşlar, piyasa gözetimi ve denetiminde, gerekli gördükleri
durumlarda, gözetim ve denetime konu ürüne ilişkin uygunluk değerlendirme
işlemlerinde yer almayan test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşlarının
imkânlarından yararlanabilirler. Ancak piyasa gözetimi ve denetiminde nihaî
karar, yetkili kuruluşlara aittir. Piyasa gözetimi ve denetiminde test,
muayene ve/veya belgelendirme kuruluşlarının imkânlarından yararlanılması ve
ürünün güvenli olmadığının tespit edilmesi halinde, test ve muayeneye ilişkin
giderler üretici tarafından ödenir.
Piyasa gözetimi ve denetimini gerçekleştirecek yetkili kuruluşların isimleri
Müsteşarlık aracılığıyla Komisyona bildirilir. Ürünün piyasaya arzının yasaklanması,
toplatılması ve bertarafı
MADDE 11 – İlgili
teknik düzenlemeye uygunluğu belgelenmiş olsa dahi, bir ürünün güvenli
olmadığına dair kesin belirtilerin bulunması halinde, bu ürünün piyasaya
arzı, kontrol yapılıncaya kadar yetkili kuruluşça geçici olarak durdurulur.
Kontrol sonucunda ürünün güvenli olmadığının tespit edilmesi halinde,
masrafları üretici tarafından karşılanmak üzere, yetkili kuruluş;
a) Ürünün piyasaya arzının yasaklanmasını,
b) Piyasaya arz edilmiş olan ürünlerin piyasadan toplanmasını, c)
Ürünlerin, güvenli hale getirilmesinin imkânsız olduğu durumlarda,
taşıdıkları risklere göre kısmen ya da tamamen bertaraf edilmesini,
d) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen önlemler hakkında gerekli
bilgilerin, masrafları üreticiden karşılanmak üzere, ülke genelinde dağıtımı
yapılan iki gazete ile ülke genelinde yayın yapan iki televizyon kanalında
ilanı suretiyle, risk altındaki kişilere duyurulmasını,
Sağlar.
Risk altındaki kişilerin yerel yayın yapan gazete ve televizyon kanalları
vasıtasıyla bilgilendirilmesinin mümkün olduğu durumlarda, bu duyuru yerel
basın ve yayın organları yoluyla, risk altındaki kişilerin tespit
edilebildiği durumlarda ise bu kişilerin doğrudan bilgilendirilmesi yoluyla
yapılır.
Bu madde kapsamında alınacak önlemler, gerektiğinde Komisyona iletilir. BEŞİNCİ
BÖLÜM Çeşitli Hükümler Ceza hükümleri MADDE
12 – Bu
Kanunun;
Bu Kanundaki idarî para cezaları, aynı fiilin bir suç veya daha ağır idarî para cezası ile cezalandırılmayı gerektiren kabahat oluşturmaması hâlinde uygulanır. Cezalarda yetki ve zaman aşımı MADDE 13 – Bu Kanunda yer
alan idarî para cezaları, yetkili kuruluşlar tarafından verilir.
Yönetmelikler
MADDE 14 – Bu
Kanun kapsamında yer alan;
a) Komisyona, Avrupa Birliği üyesi ülkelere ve diğer Avrupa Birliği
kuruluşlarına yapılacak bildirimlere ilişkin usul ve esaslar, yetkili
kuruluşların görüşleri alınarak, Müsteşarlık tarafından çıkarılacak
yönetmeliklerle,
b) Piyasa gözetimi ve denetimi, uygunluk değerlendirme kuruluşları ve
onaylanmış kuruluşlar ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlar
Kurulunca,
Çıkarılacak
yönetmeliklerle düzenlenir.
MADDE 15 – (23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 19 uncu maddesi ile ilgili olup yerine
işlenmiştir.)
Yürürlük
MADDE 16 – Bu
Kanun yayımı tarihinden altı ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17 – Bu
Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 11
Temmuz 2001 ÇARŞAMBA Resmi
Gazete Sayısı:
24459 |