|
EK-1
ÇEVREYE DUYARLI JENERİK TASARIM GEREKLERİNİ BELİRLEME YÖNTEMİ
Çevreye duyarlı jenerik tasarım gerekleri, sınır değer belirtmeden ürünün önemli çevresel boyutlarına odaklanarak çevresel performansını artırmayı amaçlar. Bu yöntem, inceleme altındaki ürün grupları için sınır değerleri belirlemenin uygun olmadığı durumlarda uygulanır.
BİRİNCİ BÖLÜM Ürünler İçin Çevreye Duyarlı Tasarım Parametreleri
(1) Ürün tasarımı ile ilgili önemli çevresel boyutlar, ürünün yaşam döngüsünde yer alan aşağıdaki evreler ile tanımlanır: a) Ham madde seçimi ve kullanımı. b) İmalat. c) Ambalajlama, taşıma ve dağıtım. ç) Kurulum ve bakım. d) Kullanım. e) Ömür sonu (Kullanım ömrü tamamlanmış ürünün nihai bertarafa kadar olan durumunu ifade eder).
(2) İlgili olduğunda her bir evre için aşağıdaki çevresel boyutlar değerlendirilir: a) Malzemelerin, enerjinin ve temiz su gibi diğer kaynakların tahmini tüketimi. b) Havaya, suya ve toprağa yapılan tahmini emisyon. c) Gürültü, titreşim, radyasyon, elektromanyetik alanlar gibi fiziksel etkenler nedeniyle oluşacağı tahmin edilen kirlilik. ç) Oluşması beklenen atık miktarı. d) İlgili mevzuat hükümlerini de dikkate alarak yeniden kullanım, geri dönüşüm ve malzemenin veya enerjinin geri kazanım olanakları.
(3) Aşağıdaki parametreler, özellikle ikinci fıkrada belirtilen çevresel boyutları geliştirme potansiyelini değerlendirmek amacıyla, uygun olduğu şekilde ve gerektiğinde başka parametrelerle tamamlanacak şekilde kullanılır: a) Ürünün ağırlığı ve hacmi. b) Geri dönüşüm faaliyetleri sonucu ortaya çıkan malzemelerin kullanımı. c) Ürünün yaşam döngüsü süresince tükettiği enerji, su ve diğer kaynaklar. ç) 11/12/2013 tarihli ve 28848 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmeliğe göre ve 26/12/2008 tarihli ve 27092 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zararlı Madde ve Karışımların Kısıtlanması ve Yasaklanması Hakkında Yönetmelik veya 22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği gibi belirli maddelerin piyasaya arzı veya kullanımı hakkındaki mevzuat da dikkate alınarak insan sağlığı ve çevre açısından tehlikeli olarak sınıflandırılan maddelerin kullanımı. d) Ürünün uygun kullanımı ve bakımı için gerekli olan sarf malzemelerinin miktarı ve içeriği. e) Yeniden kullanım ve geri dönüşüm kolaylığı (Kullanılan malzeme ve parça sayısı, standart parça kullanımı, söküm için gerekli zaman, söküm için gerekli araçların karmaşıklığı, yeniden kullanım ve geri dönüşüme uygun parça ve malzemelerin tanımlanması için parça ve malzeme kodlama standartlarının kullanımı, ISO standartlarına uygun olarak plastik parçaların işaretlenmesi de dahil olmak üzere, kolaylıkla geri dönüşümü yapılabilecek malzemelerin kullanımı, değerli ve diğer geri dönüşümlü parça ve malzemelere kolay erişim, tehlikeli madde içeren parça ve malzemelere kolay erişim ile ifade edilir). f) Kullanılmış parça takılması. g) Parçaların ve cihazın bütününün yeniden kullanımına ve geri dönüşümüne zarar verecek teknik çözümlerden kaçınma. ğ) Garanti edilen asgari ömür, yedek parça temini için taahhüt edilen asgari süre, modülerlik, geliştirilebilirlik, onarılabilirlik ile ifade edilen kullanım ömrünün uzatılması. h) Üretilen atık ve tehlikeli atık miktarı. ı) 11/9/2020 tarihli ve 31241 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinalara Takılan İçten Yanmalı Motorlar İçin Gaz ve Partikül Halindeki Kirletici Emisyon Sınırları ve Tip Onayı ile İlgili Gereklilikler Hakkında Yönetmeliğe (2016/1628/AB) halel getirmeksizin havaya yapılan emisyon (sera gazları, asit oluşumuna neden olan maddeler, uçucu organik bileşikler, ozon tabakasını incelten maddeler, kalıcı organik kirleticiler, ağır metaller, ince partiküller ve askıda partiküler maddeler). i) Suya yapılan emisyon (ağır metaller, oksijen dengesine ters yönde etki eden maddeler, kalıcı organik kirleticiler). j) Toprağa yapılan emisyon (ürünün kullanım ömrü süresince tehlikeli maddelerin toprağa sızması, dökülmesi ve atık olarak bertarafından sonra çözünerek ayrışma potansiyeli).
İKİNCİ BÖLÜM Bilgi Sağlama ile İlgili Gereklilikler
(1) İmalatçı tarafından sağlanması öngörülebilecek bilgiler aşağıdaki hususları içerir: a) Tasarımcı tarafından imalat sürecine ilişkin verilen bilgiler. b) Tüketiciye ürünün önemli çevresel özellikleri ve performansı ile ilgili karşılaştırma imkanı sağlayacak şekilde ürün piyasaya arz edilirken ürün beraberinde verilen bilgiler. c) Ürünün çevre üzerindeki etkisini en aza indirmek ve en uygun ömür beklentisini gerçekleştirmek amacıyla, tüketicilerin ürünün nasıl monte edileceği, kullanılacağı ve bakımının yapılacağına ilişkin bilginin yanı sıra ömür süresinin sonunda ürünün nasıl geri dönüştürülebileceği ve uygun olduğunda yedek parçalarının piyasada bulunabilme süresi ile ürünün geliştirilmesine yönelik ilave ürünlerin mevcudiyetine ilişkin bilgiler. ç) Demontaj, geri dönüşüm veya ömür süresi sonunda bertarafına ilişkin işlem tesisleri ile ilgili bilgiler.
(2) Bilgilere mümkünse ürünün üzerinde yer verilir. (3) Bilgi sağlama ile ilgili gereklilikler yerine getirilirken 22/05/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği gibi ilgili mevzuatta belirtilen yükümlülükler de dikkate alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İmalatçının Sorumlulukları
(1) Uygulama tebliğlerinde belirtilen çevresel boyutların ürün tasarımı boyunca önemli ölçüde etkilenebileceği göz önüne alınarak; ürünlerin imalatçıları ürün modeline ilişkin ömür süresi boyunca normal kullanım koşulları ve amaçları hakkında gerçekçi varsayımlara dayanan bir değerlendirme yapmak zorundadır. Diğer çevresel boyutlar gönüllülük esasına dayanılarak incelenebilir. Bu değerlendirmeye dayanarak, imalatçılar ürünün ekolojik profilini oluşturur. Ekolojik profil, çevresel olarak ilişkili ürün özelliklerine ve ürünün yaşam döngüsü boyunca ölçülebilir fiziksel miktarla ifade edilen girdi ve çıktılarına dayanır. (2) İmalatçılar bu değerlendirmeyi alternatif tasarım çözümleri ve ürünün eşiklere göre elde edilen çevresel performansını değerlendirmek için kullanır. (3) Uygulama tebliğlerinde karşılaştırmalı değerlendirmeler tanımlanır. (4) Belirli bir tasarım çözümünün seçimi, çeşitli çevresel boyutlar arasında ve çevresel boyutlar ile güvenlik ve sağlık, işlevsellik, kalite ve performans için teknik koşullar ve ilgili mevzuata uygun olarak imalat maliyetleri ve pazarlanabilirlik de dahil olmak üzere ekonomik boyutlar gibi ilgili diğer hususlar arasında makul bir denge sağlar.
|
|||