|
GÜNCEL:
07/02/2004 |
|||||||||||||
|
İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN
ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2004/3) BİRİNCİ KISIM Genel Bilgi ve İşlemler Soruşturma Madde 1- Samet Kalıp ve Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş.
tarafından yapılan başvuru üzerine, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) menşeli
8302.10.90.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) altında yer alan
“diğer menteşeler”, 8302.50.00.00.00 GTİP’i altında
yer alan “sabit askılıklar, şapka askıları, dirsekler, benzeri eşya” tanımına
giren mobilyalar için menteşe ve altlıklar ile 8302.60.90.00.00 GTİP’i altında yer alan “diğer otomatik kapı
kapayıcıları” ve 8302.42.90.00.00 GTİP’i altında
yer alan “diğer mobilyalar için diğer adi metallerden donanım, tertibat ve
benzeri eşya” tanımına giren çekmece rayları için 05/08/2003 tarih ve 25190
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine
İlişkin 2003/18 sayılı Tebliğ ile başlatılan damping soruşturması
tamamlanmıştır. Menteşe ve altlıklar için Yener Teknik Malzeme Turizm San. ve
Tic. Ltd. Şti. (Yener), Dilsan Mobilya Mazemeleri San. ve Tic. A.Ş. (Dilsan)
ile Manyeton Mıknatıs Mobilya Elemanları Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti
(Manyeton); çekmece rayları için ise Fer Mobilya ve Mobilya Aksesuarları
İmalat San. Tic. A.Ş. (Fer) ile Klas Mobilya Aksesuarları İmalat İthalat
İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti. (Klas) söz konusu şikayeti desteklemişlerdir. Kapsam Madde 2- Bu Tebliğ; 4412 sayılı Kanunla değişik 3577 sayılı
İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun, 30/10/1999 tarihli ve
23861 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi
Hakkında Karar ve İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik
(Yönetmelik) hükümleri ile 02/05/2002 tarihli ve 24743 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliğe Ek Madde
Eklenmesine Dair Yönetmelik çerçevesinde yürütülen damping soruşturması
sonucunda alınan karara esas teşkil eden bilgi ve bulguları içermektedir. Bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi Madde 3- Soruşturma açılmasına ilişkin
Tebliğ’in yayımlanmasını müteakip, söz konusu ürünün bilinen yerli
üreticilerine, Müsteşarlıkça tespit edilen ithalatçılarına, Çin Halk
Cumhuriyeti’nde yerleşik bilinen üretici/ihracatçılarına ve ayrıca anılan
ülkede yerleşik diğer üretici/ihracatçılara iletilebilmesini teminen Çin Halk Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliğine soru
formları gönderilmiştir. Yerli üretici Samet firması soru formuna usulüne
uygun şekilde yanıt vermiştir. Söz konusu firma ayrıca, soruşturma süresi boyunca
Müsteşarlığımız ile işbirliği içinde olmuş ve gerektiğinde talep edilen ilave
bilgi ve belgeleri temin etmiştir. Diğer taraftan yerli üreticiler Yener,
Klas ve Fer firmalarından da zarar inceleme dönemi için üretim, yurt içi ve
yurt dışı satışlar, kapasite ve stoklara ilişkin veriler alınmıştır. Soruşturma döneminde Çin Halk Cumhuriyeti’nden
soruşturma konusu menteşeler ve çekmece raylarını ithal ettiği belirlenen 7
ithalatçı firmaya "ithalatçı soru formu" gönderilmiştir. Dağıtım
listesinde yer almamakla beraber sonradan soru formu talep eden firmalarla
birlikte toplam 8 ithalatçı firmadan yanıt alınmıştır. Soru formuna yanıt
veren firmaların tamamı soruşturma döneminde soruşturma konusu ürünlerin
ithalatını yaptığını belirtmiştir. Tarafların soruşturma boyunca ortaya koyduğu yazılı
görüşlerden yeterli delillerle desteklenenleri ve konuyla ilgili olanları
çalışmalarda dikkate alınmıştır. Bunlara Tebliğ içinde yeri geldiğinde cevap
verilmiştir. Yerinde doğrulama Madde 4- Yönetmelik’in
21 inci maddesi çerçevesinde İstanbul’da yerleşik yerli üretici Samet’in
üretim ve idari tesislerinde iki gün süreyle yerinde doğrulama soruşturması
yapılmıştır. İthalatçılar tarafından sunulan bilgi ve görüşlerin
yeterli delillerle desteklenenleri doğru kabul edilmiş olup, ithalatçılar
nezdinde ayrıca bir yerinde inceleme soruşturmasına gerek görülmemiştir. İlgili tarafların bilgilendirilmesi ve dinlenmesi Madde 5- Soruşturma açılmasını müteakip,
söz konusu ürünün bilinen yerli üreticilerine, Müsteşarlıkça tespit edilen ithalatçılarına,
Çin Halk Cumhuriyeti’nde yerleşik bilinen üretici/ihracatçılarına ve ayrıca
anılan ülkede yerleşik diğer üretici/ihracatçılara iletilebilmesini teminen Çin Halk Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliğine soru
formları ile şikayetin gizli olmayan özeti ve açılış Tebliği gönderilmiştir. Diğer taraftan soruşturma süresince Müsteşarlık ile
işbirliği içinde bulunan tüm ilgili taraflara ve ÇHC Büyükelçiliğine,
yürütülen damping soruşturması sonucunda alınacak karara esas teşkil edecek
bilgi ve bulguları içeren nihai bildirim gönderilmiştir. İthalatçı Kent firmasının, nihai bildirimi
müteakiben gerçekleşen talebi üzerine, söz konusu firmanın temsilcileri ile
bir kamu dinleme toplantısı gerçekleşmiştir. Soruşturma dönemi Madde 6- Damping belirlemesi için 01/01/2003–30/06/2003
tarihleri arası soruşturma dönemi olarak kabul edilmiştir. Zarar
belirlemesinde ise veri toplama ve analiz için 01/01/2000-30/06/2003
arasındaki dönem esas alınmıştır. İKİNCİ KISIM Soruşturma Konusu Ürün ve Benzer
Ürün Soruşturma konusu ürün Madde 7- Soruşturma, 8302.10.90.00.00 GTİP’i altında yer alan “diğer menteşeler”,
8302.50.00.00.00 GTİP’İ altında yer alan “sabit askılıklar, şapka askıları,
dirsekler, benzeri eşya” tanımına giren mobilyalar için menteşe ve altlıklar
ile 8302.60.90.00.00 GTİP’i altında yer alan “diğer
otomatik kapı kapayıcıları” ve 8302.42.90.00.00 GTİP’i
altında yer alan “diğer mobilyalar için diğer adi metallerden donanım,
tertibat ve benzeri eşya” tanımına giren çekmece rayları için başlatılmıştır. Şikayet konusu ürünlerden menteşe; mobilya ve
mutfaklarda ahşap kapakların açılıp kapanmasını sağlayan bir gereçtir.
Çekmece rayı ise mobilya ve mutfaklarda çekmecelerin rahat bir şekilde
çekilip kapanmasını sağlayan bir düzenektir. Her iki ürün de mobilya
yapımında fabrikalarda yardımcı malzeme olarak kullanılmaktadır. Soruşturma konusu ürün ile ilgili açıklamalar genel
içerikli olup, uygulamaya esas olan GTİP ve karşılığı eşya tanımıdır. Benzer ürün Madde 8- Yönetmelik’in 4 üncü
maddesi çerçevesinde soruşturma konusu ülkeden ithal edilen ürün ile yerli
üretici tarafından üretilen ürünün benzer ürün olup olmadığı incelenmiştir.
Anılan madde uyarınca benzer ürün, dampinge veya sübvansiyona konu mal ile
aynı özellikleri taşıyan bir mal, böyle bir malın bulunmaması halinde ise
benzer özellikleri taşıyan başka bir mal şeklinde tanımlanmaktadır. Bu
bağlamda, yerli ve ithal ürünlerin “benzer ürün” olup olmadığı hususu tespit
edilirken, öncelikle aynı özelliklerin olup olmadığı, daha sonra da kullanım
alanları ve özellikleri itibariyle benzer olup olmadığı hususu incelenmiştir. Bazı ithalatçılar soruşturma konusu gümrük tarife
istatistik pozisyonlarından tek açılımlı ve teleskopik bilyalı
çekmece rayları adı verilen ray türünü ithal ettiklerini beyan ederek söz
konusu ürünün yerli üretiminin olmaması nedeniyle soruşturma kapsamı dışında
tutulması gerektiğini iddia etmişlerdir. Aynı şekilde söz konusu iddia, bazı
ithalatçıların, nihai bildirime karşı sunmuş olduğu görüşlerde de
tekrarlanmıştır. Ancak söz konusu ray türleri ile yerli üreticiler tarafından
üretilen raylar arasında işlevsel özellikler, kullanım alanları,
kullanıcıların algılaması, birbirlerini ikame edebilmesi ve benzer ürün kabul
edilmesi açısından önemli bir fark bulunmadığı tespit edildiğinden söz konusu
iddia uygun bulunmamıştır. Yukarıdaki yapılan açıklamalar ışığında, yerli
üreticiler tarafından üretilen menteşeler ve çekmece rayları ile, soruşturma
konusu ülkeden ithal edilen menteşeler ve çekmece rayları arasında işlevsel
özellikler, fiziksel özellikler, kullanım alanları, dağıtım kanalları,
kullanıcıların algılaması ve birbirini ikame edebilmeleri açısından bir fark
bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda, Çin Halk Cumhuriyeti’nden ithal edilen
soruşturma konusu menteşeler ve çekmece rayları ile yerli üretim dalı
tarafından üretilen menteşeler ve çekmece raylarının benzer ürün olarak kabul
edilebileceği anlaşılmıştır. Diğer taraftan bazı ithalatçılar tarafından hidrolik
kapı yaylarının da soruşturma kapsamı 8302.60.90.00.00 GTİP’inden
ithal edilmekle beraber, bunların soruşturma konusu ürünlerle benzer ürün
olmadığı iddia edilmiştir. Hidrolik kapı yayları apartman kapıları, işyeri
kapıları, demir ve ahşap kapıların kendiliğinden kontrollü olarak kapanmasını
sağlamak üzere kapılara takılmaktadır. Söz konusu ürünün, işlevsel
özellikler, teknik özellikler ve kullanım alanlarının farklı olması nedeniyle
soruşturma konusu ürünlerle benzer ürün olmadığı anlaşılmıştır. Bu açıdan
hidrolik kapı yaylarının soruşturma kapsamı dışında tutulması uygun
görülmüştür. ÜÇÜNCÜ KISIM Dampinge İlişkin Belirlemeler Normal değerin belirlenmesi Madde 9- Temel olarak soruşturmaya konu
ülkeden işbirliğine gelen üretici-ihracatçı bulunmamaktadır. Soru formu
gönderilen Çin Halk Cumhuriyeti’nde yerleşik firmalardan menteşe ile ilgili
olarak Shunde Huatai
Metal Goods Ltd. kendisine gönderilen soru formuna
cevabında, soruşturmanın sağlıklı sonuçlandırılması için büyük önemi haiz hiç
bir bilgi ve belgeyi vermeyerek işbirliğinden kaçınmıştır. Çekmece rayları
ile ilgili olarak ise Taiming Enterprise
Holding Co. Ltd. firması kendisinin üretici değil
ihracatçı bir firma olduğunu belirtmiş ve aynı zamanda kendisinin piyasa
ekonomisi koşullarına göre faaliyette bulunmadığını beyan etmiştir. Bu
itibarla, normal değer belirlemeleri için Yönetmelik’in
26 ncı maddesi hükmü uyarınca mevcut veriler
kullanılmıştır. Bu çerçevede normal değer çalışmalarında menteşeler
için düz menteşe ve 5 mm altlık çekmece rayları için ise 400 mm metal çekmece
rayı temel alınmıştır. Şikayetçi olan yerli üretici firmanın üretim ve satış
maliyetlerinden yararlanarak ticari maliyet hesaplanmıştır. Bu maliyete makul
kâr marjı eklenmek suretiyle hesaplanan oluşturulmuş değer, normal değer
olarak alınmıştır. İhraç fiyatı Madde 10- Soruşturma konusu menteşe ve
altlık için Çin Halk Cumhuriyeti’nden soruşturma döneminde ithalat
gerçekleştiren firmalardan temin edilen ithal faturaları kullanılmak sureti
ile elde edilen ağırlıklı ortalama CIF değer ve soruşturma konusu çekmece
rayı için ise Çin Halk Cumhuriyeti’nden soruşturma döneminde ithalat
gerçekleştiren firmalardan temin edilen ithal faturaları ile Taiming Enterprise Holding Co. Ltd.’den temin edilen
Türkiye’ye ihraç faturaları kullanılmak sureti ile elde edilen ağırlıklı
ortalama CIF değerler ihraç fiyatı olarak alınmıştır. İhraç fiyatı hesabında, normal değerde kullanılan
benzer ürün ile aynı tipte olan menteşeler ile çekmece raylarına ait değerler
dikkate alınmıştır. Bir ithalatçı, nihai önlem bildirimine karşı sunmuş
olduğu görüşlerinde, ithal faturaların kıymetinin düşük beyan edilmiş
olduğunu bu nedenle dikkate alınmaması gerektiğini belirtmektedir. İhraç
fiyatı hesabında, yukarıda belirttiğimiz üzere, fiili ithalata ilişkin
verilerin kullanılması amacıyla ithalat faturasındaki değerler dikkate
alınmıştır. Diğer taraftan bir ithalatçı firma, Taiming firmasının son fiyat listesini ibraz ederek
soruşturmanın sonuç aşamasında kullanılması gerektiğini beyan etmiştir.
Soruşturma dönemine ilişkin maddede belirtildiği üzere, damping incelemesi
01/01/2003-30/06/2003 tarihleri arasını kapsadığından, yukarıda da
belirttiğimiz üzere ihraç fiyatı anılan döneme ait fiili ithal faturaları
kullanılmak suretiyle belirlenmiştir. Anılan sebepten Taiming
firmasına ait olduğu belirtilen 30/12/2003 tarihli bir fiyat listesinin
değerlendirmeye alınması mümkün bulunmamaktadır. Fiyat karşılaştırması ve damping marjı Madde 11- Damping marjı hesaplanırken ihraç
fiyatları, soruşturma konusu her iki ürün için de, CIF bazda olanlardan,
ithal faturalarından yararlanılarak hesaplanan ortalama navlun ve sigorta
bedelinin düşülmesi sureti ile FOB baza indirgenmiş ayrıca fabrika çıkış
aşamasına getirmek için bir ayarlama yapılmamıştır. Normal değerler için ise
fabrika çıkış aşamasında oluşan fiyat esas alınmıştır. Böylece ihraç
fiyatları ve normal değerlerin aynı aşamada karşılaştırıldığı kabul
edilmiştir. Yönetmelik’in 11 inci
maddesi hükmü çerçevesinde damping marjları, normal değer ile ihraç
fiyatlarının ağırlıklı ortalamalarının karşılaştırılması suretiyle
hesaplanmıştır. Fiyat karşılaştırması ve damping marjı hesabı, menteşeler
için düz menteşe ve 5 mm altlık, çekmece rayları için ise 400 mm metal
çekmece rayı temelinde belirlenmiştir. Buna göre, damping marjı menteşeler için nispi
olarak CIF bedelinin %105,9’u, mutlak olarak ise 1,39 ABD Doları/Kg olarak;
çekmece rayları içinse nispi olarak CIF bedelinin %99,9’u, mutlak olarak ise
0,508 ABD Doları/Kg olarak belirlenmiştir. DÖRDÜNCÜ KISIM Zarar ve Nedenselliğe İlişkin
Belirlemeler BİRİNCİ BÖLÜM Dampingli İthalatın Gelişimi Genel açıklama Madde 12- Yönetmeliğin 17 nci
maddesi çerçevesinde, soruşturma konusu ülke menşeli ithalatın hacminde
mutlak anlamda ya da Türkiye tüketimine oranla önemli ölçüde bir artış olup
olmadığı ile bu ithalatın iç piyasadaki benzer mal fiyatları üzerindeki
etkisi incelenmiştir. Maddenin genel ithalatı Madde 13- 2000 yılında 2.373.008 kg olan
soruşturma konusu menteşelerin genel ithalatı, 2001 yılında 1.569.859 kg
olarak gerçekleşmiş, 2002 yılında 2.534.063 kg’a
yükselmiş ve soruşturma dönemi olan 2003 yılının ilk 6 ayında 1.071.307 kg
olarak gerçekleşmiştir. 2000 yılında 5.601.196 kg olan soruşturma konusu
çekmece raylarının genel ithalatı, 2001 yılında 2.867.254 kg olarak
gerçekleşmiş, 2002 yılında 5.458.199 kg’a yükselmiş
ve soruşturma dönemi olan 2003 yılının ilk 6 ayında 2.843.572 kg olarak
gerçekleşmiştir. Maddenin soruşturma konusu ülkeden ithalatı Madde 14- Soruşturma konusu menteşelerin Çin
Halk Cumhuriyeti’nden ithalatı 2000 yılında 568.080 kg iken, 2001 yılında
267.866 kg olarak gerçekleşmiş, 2002 yılında 441.622 kg’a
yükselmiş ve soruşturma dönemi olan 2003’ün ilk 6 ayında da 300.760 kg olarak
gerçekleşmiştir. Soruşturma konusu çekmece raylarının Çin Halk
Cumhuriyeti’nden ithalatı 2000 yılında 2.614.879 kg iken, 2001 yılında
1.211.755 kg olarak gerçekleşmiş, 2002 yılında 3.057.531 kg’a
yükselmiş ve soruşturma dönemi olan 2003’ün ilk 6 ayında ise 1.650.820 kg
olarak gerçekleşmiştir. Nihai bildirime karşı sunmuş olduğu görüşlerinde,
bir ithalatçı firma, ÇHC kaynaklı ithalat miktarlarını değerlendirerek, söz
konusu miktarların soruşturma açmak için yeterli olmadığını belirtmiştir.
Ancak, gerek menteşeler, gerekse çekmece rayları için ÇHC kaynaklı ithalat
miktarlarının, Yönetmelik’in 28 inci maddesi
uyarınca ihmal edilebilir oranların üzerinde olduğu ve dampingli ithalatın
önemli ölçüde artış içinde olduğu anlaşılmıştır. Diğer taraftan bir ithalatçı firma, şikayetçi firma
Samet’in de ÇHC’den soruşturma konusu ürünleri
ithal ettiğini ve bu nedenle şikayetçi firma sıfatını kaybetmesi gerektiğini
belirtmiştir. Gerek Samet’in şikayet aşamasında sunduğu bilgilerden, gerekse
soruşturma süresince yapılan incelemeden, Samet’in söz konusu ithalatı ürün
yelpazesini genişletmek amacıyla sınırlı miktarda gerçekleştirdiği,
dolayısıyla esas olarak üretici sıfatını koruduğu ve bu nedenle ithalatçı
firma sayılarak şikayetçi sıfatını kaybetmeyeceği anlaşılmıştır. Dampingli ithalatın tüketime göre artışı Madde 15- Soruşturma konusu menteşelerin
yurtiçi tüketimi yerli üreticiler Samet ile Yener firmalarının yurt içi satış
miktarları ile genel ithalatın toplanması suretiyle hesaplanmıştır. İthalat
verilerinin Kg cinsinden olması sebebiyle, adet bilgisine 0,06 Kg/Birim
menteşe dönüşüm oranından ulaşılmıştır. Bu çerçevede menteşeler için 2000 yılında 100 olan
tüketim miktar endeksi, iken 2001 yılında 79,7’ye düşmüş ve 2002 yılında
108,5’e yükselmiş ve soruşturma dönemi olan 2003 yılının ilk 6 ayında 45,7
olarak gerçekleşmiştir. 6 aylık rakamın 12 aya tamamlanması sonucu, 2003 tam
yılda tüketim miktar endeksinin 91,5 olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir. Çin
Halk Cumhuriyeti menşeli söz konusu menteşe ithalatının tüketim içindeki payı
2000 yılında %9 iken soruşturma dönemi olan 2003 yılı ilk 6 ayında %10’a
çıkmıştır. Soruşturma konusu çekmece raylarının yurtiçi
tüketimi, aynı şekilde yerli üretici Samet’in yurt içi satış miktarları ile
diğer yerli üreticiler olan Fer ve Klas firmalarının yurt içi satış
miktarları ile genel ithalatın toplanması suretiyle hesaplanmıştır. İthalat
verilerinin Kg cinsinden olması sebebiyle, adet bilgisine 0,5 Kg/Takım
çekmece rayı dönüşüm oranından ulaşılmıştır. Bu çerçevede çekmece raylarıı
için 2000 yılında 100 olan tüketim miktar endeksi, iken 2001 yılında 73,4’e
düşmüş ve 2002 yılında 108,8’e yükselmiş ve soruşturma dönemi olan 2003
yılının ilk 6 ayında 53,1 olarak gerçekleşmiştir. 6 aylık rakamın 12 aya
tamamlanması sonucu, 2003 tam yılda tüketim miktar endeksinin 106,2 olarak
gerçekleşmesi öngörülmektedir. Çin Halk Cumhuriyeti menşeli söz konusu
çekmece rayı ithalatının tüketim içindeki payı 2000 yılında %24 iken
soruşturma dönemi olan 2003 yılı ilk 6 ayında %28’e çıkmıştır. Bir ithalatçı, ÇHC kaynaklı ithalatın, yerli
üreticinin pazar payına doğrudan etki etmeden, diğer ülkelerin payından
alarak arttığını, bu durumun dahi yalnız başına ÇHC menşeli ürünlerin yerli
üretime zarar vermediğinin göstergesi olduğunu belirtmektedir. Piyasa payı
yerli üretim dalı üzerinde zararın olduğunu veya olmadığını tek başına ortaya
koyacak bir gösterge olmayıp, dampingli ithalatın yerli üretim dalı
üzerindeki etkisi bu kısmın ikinci bölümünde incelenmiştir. Diğer taraftan,
gerek menteşeler gerekse çekmece rayları için yerli üretim dalının tüketim
içindeki payın 2001 yılından itibaren azalma eğiliminde olduğu görülmektedir. Dampingli ithalatın fiyatlarının gelişimi Madde 16- Çin Halk Cumhuriyeti menşeli
menteşe ithalatının ağırlıklı ortalama birim fiyatı 2000 yılında CIF 1,35 ABD
Doları/Kg iken, soruşturma dönemi olan 2003 yılı ilk 6 ayında CIF 1,27 ABD
Doları/Kg’a, düşmüştür. Çin Halk Cumhuriyeti menşeli çekmece rayı
ithalatının ağırlıklı ortalama birim fiyatı 2000 yılında CIF 0,9 ABD
Doları/Kg iken, soruşturma dönemi olan 2003 yılı ilk 6 ayında CIF 0,76 ABD
Doları/Kg’a, düşmüştür. Fiyat bastırılması Madde 17- Çin Halk Cumhuriyeti menşeli soruşturma konusu
ürünler ithalatının ithal faturaları esasında belirlenen gümrük vergisi ve
masrafları dahil Türkiye piyasasına giriş fiyatları, yerli üretim dalının
yıpranmamış fiyatları ile mukayese edilmiş ve dampingli ithalatın fiyatının
yerli üretim dalının fiyatının önemli ölçüde altında kaldığı tespit
edilmiştir. Buna göre Çin Halk Cumhuriyeti menşeli menteşe için soruşturma
döneminde fiyat bastırılması CIF bedelin %88,3’ü oranında, çekmece rayları
için ise CIF bedelin %82,8’i oranında hesaplanmıştır. İKİNCİ BÖLÜM Yerli Üretim Dalının Durumu Madde 18- Dampingli ithalatın yerli üretim
dalı üzerindeki etkisinin belirlenmesinde, gerek soruşturma konusu menteşeler
gerekse çekmece rayları için yerli üretimin yaklaşık %90’ını gerçekleştiren
Samet firmasının menteşe ve çekmece rayına ilişkin verileri esas alınmıştır. Öte yandan, eğilimin sağlıklı bir şekilde
incelenmesi amacıyla Türk Lirası bazındaki veriler için yıllık ortalama
Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) kullanılarak enflasyondan arındırılmış reel
değerler kullanılmıştır. Ayrıca, soruşturma dönemine ait verilerden dönemle
alakalı faaliyetler yıllık olarak da endekslenmiştir. Ancak, karşılaştırma
yaparken önceki yıllara ait 12 aylık veriler ile SD’ye
ait 6 aylık gerçekleşmiş veriler kullanılmıştır. Ayrıca 2003 yılı 6 aylık
rakamlardan hareket ederek 2003 tam yıl için tahmini değerler elde edilmiştir. a) Üretim Menteşe için yerli üretim dalının 2000 yılında 100
olan üretim miktar endeksi, 2001 yılında 99,1’e gerilemiş, 2002 yılında 115,8
olmuş ve soruşturma döneminde ise 56,2 olarak gerçekleşmiştir. 6 aylık
rakamın 12 aya tamamlanması sonucu, 2003 tam yılda üretim miktar endeksinin
112,5 olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir. Üretimlerin tamamının satışa
yönelik olduğu belirlenmiştir. Çekmece rayı için yerli üretim dalının 2000 yılında
100 olan üretim miktar endeksi, 2001 yılında 109,6, 2002 yılında 155,9 olarak
gerçekleşmiş, soruşturma döneminde ise 75 olmuştur. 6 aylık rakamın 12 aya
tamamlanması sonucu, 2003 tam yılda üretim miktar endeksinin 149 olarak
gerçekleşmesi öngörülmektedir. Üretimlerin tamamının satışa
yönelik olduğu belirlenmiştir. b) Satışlar Menteşe için yerli üretim dalının 2000 yılında 100
olan yurtiçi satış miktar endeksi, 2001 yılında 83,5’e gerilemiş, 2002
yılında 102,2 olmuş ve soruşturma döneminde 43,8 olarak gerçekleşmiştir. 6
aylık rakamın 12 aya tamamlanması sonucu, 2003 tam yılda yurt içi satış
endeksinin 87,7’ye gerilemesi beklenmektedir. Çekmece rayı için yerli üretim dalının 2000 yılında
100 olan yurtiçi satış miktar endeksi, 2001 yılında 89,1’e gerilemiş, 2002
yılında 113,1 olmuş ve soruşturma döneminde ise 50,6 olarak gerçekleşmiştir.
6 aylık rakamın 12 aya tamamlanması sonucu, 2003 tam yılda yurt içi satış
endeksinin 101,1 olması öngörülmektedir. c) Piyasa payı Menteşe için yerli üretim dalının yurtiçi pazar payı
2000 yılında % 63 iken, 2001 yılında %69, 2002 yılında ve soruşturma
döneminde %64 olarak gerçekleşmiştir. Çekmece rayları için yerli üretim dalının yurtiçi
pazar payı 2000 yılında % 52, 2001 yılında %66, 2002 yılında %57 iken,
soruşturma döneminde %54 olarak gerçekleşmiştir. d) Kapasite Kullanımı Menteşe için yerli üretim dalının yılında 2000
yılında 100 olan kapasite kullanım oranı, soruşturma döneminde 75’e
gerilemiştir. Çekmece rayı için yerli üretim dalının yılında 2000
yılında 100 olan kapasite kullanım oranı, 2001 yılında 87,6’ya gerilemiş,
2002 yılında 104 olarak gerçekleşmiş ve soruşturma döneminde 99,4’e
gerilemiştir. e) Yurtiçi Fiyatlar Menteşe için yerli üreticilerin ağırlıklı ortalama
yurtiçi satış fiyatı 2000 yılında gerçel bazda 100
iken, 2001 yılında 130,1, 2002 yılında 102,2 ve soruşturma döneminde 113
olarak gerçekleşmiştir. Satış fiyatındaki artış eğiliminin temel sebebi
maliyetlerde görülen daha yüksek oranlı artıştır. Çekmece rayı için yerli üreticilerin ağırlıklı
ortalama yurtiçi satış fiyatı 2000 yılında gerçel
bazda 100 iken, 2001 yılında 115,7 olarak gerçekleşmiş, 2002 yılında 90,2’ye
gerilemiş ve soruşturma döneminde de 90,3 olarak gerçekleşmiştir. Bir ithalatçı firma şikayetçi Samet firmasının yurt
içi satışlarında uygulamış olduğu ve tüm satıcılarına bildirdiği 01/01/2004
tarihli fiyat listesini ibraz ederek, anılan listelerin incelenmesinden söz
konusu firmanın kârlı satış yaptığını dolayısıyla zarar görmediğini iddia
etmektedir. Soruşturma dönemine ilişkin maddede belirttiğimiz üzere, zarar
inceleme dönemi olarak 01/01/2000-30/06/2003 tarihleri arası esas alınmıştır.
01/01/2004 tarihine ilişkin satış fiyatı listesi inceleme dönemi kapsamında
olmadığından yerli üretim dalının durumu hakkında sonuç yaratmaktan uzaktır. f ) Stoklar Menteşe için yerli üretim dalının 2000 yılında 100
olan stok miktar endeksi, 2001 yılında 263,7’e yükselmiş, 2002 yılında 172,8
olarak gerçekleşmiş ve soruşturma döneminde 280,9’e çıkmıştır. Çekmece rayı için yerli üretim dalının 2000 yılında
100 olan stok miktar endeksi, 2001 yılında 89,5 ve 2002 yılında ise 50,8
olarak gerçekleşmiş, soruşturma döneminde ise 92,6 olarak gerçekleşmiştir. g) İstihdam Menteşe için yerli üretim dalının 2000 yılında 100
olan idari personel ve işçi sayısı endeksi 2001 yılında 102,8’e, 2002 yılında
113,9’a, soruşturma döneminde ise 131,9’a yükselmiştir. Çekmece rayı için yerli üretim dalının 2000 yılında
100 olan idari personel ve işçi sayısı endeksi 2001 yılında 100 olarak
gerçekleşmiş, 2002 yılında ve soruşturma döneminde ise 85,7’ye gerilemiştir. h) Ücretler Menteşe için yerli üretim dalının 2000 yılında 100
olan üretimde çalışan işçilerin aylık ücretleri, 2001 yılında 80’e gerilemiş,
2002 yılında 105 ve soruşturma döneminde de 112,8 olarak gerçekleşmiştir. Çekmece rayı için yerli üretim dalının 2000 yılında
100 olan üretimde çalışan işçilerin aylık ücretleri, 2001 yılında 67,2’ye,
2002 yılında ise 60,4’e gerilemiş ve soruşturma döneminde de 65,2 olarak
gerçekleşmiştir. i) Verimlilik Menteşe için üretimde çalışan işçi başına verimlilik
endeksi 2000 yılında 100 iken, 2001 yılında 129,3, 2002’de 254,8 ve
soruşturma döneminde ise 304,2 olarak gerçekleşmiştir. Çekmece rayı için üretimde çalışan işçi başına
verimlilik endeksi 2000 yılında 100 iken, 2001 yılında 219,1 olarak
gerçekleşmiş, 2002’de 85,8’e gerilemiş, soruşturma döneminde ise 86,9 olarak
gerçekleşmiştir. j) Büyüme Yerli üretim dalının aktif büyüklüğü gerçel olarak 2000 yılında 100 iken 2001 yılında 62,3’e,
2002 yılında 51,4’e düşmüş, soruşturma döneminde ise 53,4 olarak
gerçekleşmiştir. k) Sermaye Artışı Yerli üretim dalının 2000 yılında 100 olan öz
sermayesi 2001 yılında 40,2’ye gerilemiş, 2002 yılında 65,1 ve soruşturma
döneminde ise 87 olarak gerçekleşmiştir. l) Nakit Akışı Yerli üretim dalının 2000 yılında faaliyetleri
dolayısıyla yarattığı gerçel nakit akışı
(Kâr+amortisman) 100 iken, 2001 yılında 133,1, 2002 yılında 155,2 olarak
gerçekleşmiş, soruşturma döneminde ise 73,8’olarak gerçekleşmiştir. 6 aylık
rakamın 12 aya tamamlanması sonucu, 2003 tam yılda yerli üretim dalının nakit
akışının 147,7 olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir. m) Yatırımlardaki Artış Menteşe için yerli üretim dalının 2001 yılında 100
olan tevsi yatırımları, 2001 yılında 12,4 soruşturma döneminde ise 10,4
olarak gerçekleşmiştir. Çekmece rayı için yerli üretim dalının 2001 yılında
100 olan tevsi yatırımları, 2002 yılında 156,4, soruşturma döneminde ise 45
olarak gerçekleşmiştir. n) Kârlılık Menteşe için yerli üretim dalının 2000 yılında 100
olan toplam kârlılığı, 2001 yılında azalan satışlar sonucunda (-)1497,5’e
gerilemiş, 2002 yılında 177,2 olarak gerçekleşmiş, soruşturma döneminde ise
(-)318,2’olarak gerçekleşmiştir. 6 aylık rakamın 12 aya tamamlanması sonucu,
toplam karlılığın 2003 tam yılda (-)636,5’e gerilemesi öngörülmektedir. Çekmece rayı için yerli üretim dalının 2000 yılında
100 olan toplam kârlılığı, 2001 yılında azalan satışlar sonucunda (-)
2599,7’e gerilemiş, 2002 yılında ise 650,2 olarak gerçekleşmiş ve soruşturma
döneminde ise (-)701,6’ya düşmüştür. 6 aylık rakamın 12 aya tamamlanması
sonucu, toplam karlılığın 2003 tam yılda (-)1403,2’ye gerilemesi
öngörülmektedir. o) Maliyetler Yerli üretim dalının 2000 yılında gerçel olarak 100 olan ağırlıklı ortalama birim ticari
maliyeti, 2001 yılında 171,1’e yükselmiş, 2002 yılında 114,2, soruşturma
döneminde ise 124,3 olarak gerçekleşmiştir. Çekmece rayı için yerli üretim dalının 2000 yılında gerçel olarak 100 olan ağırlıklı ortalama birim ticari
maliyeti, 2001 yılında 136,1’e yükselmiş, 2002 yılında 79,9 soruşturma
döneminde ise 95 olarak gerçekleşmiştir. p) Yatırımların geri dönüş oranı Yerli üretim dalının yatırım hasılatı (Kar/Öz
kaynak) oranı 2000 yılı ile soruşturma dönemi arasında 1’den –8,6’ya
gerilemiştir. 6 aylık rakamın 12 aya tamamlanması sonucu yatırım hasılatının
2003 tam yılda –17,2’ye düşmesi öngörülmektedir. r) Damping marjının büyüklüğü Damping marjı, menteşe için adet bazda CIF bedelinin
%105,9’sı, çekmece rayı için ise, adet bazda CIF bedelinin %99,9’ü gibi
yüksek oranlarda bulunmuştur. s) Ekonomik göstergelerin değerlendirilmesi Yerli üretim dalının, 2000-SD arasında ekonomik
göstergelerinin incelenmesi sonucunda; menteşeler için üretim ve yurtiçi
satışlarının gerilediği, piyasa payının gerileme eğiliminde olduğu, kapasite
kullanım oranının gerilediği, yurtiçi satış fiyatının maliyetlerin artışına
paralel olarak artamadığı, stoklarının büyük ölçüde arttığı, kârlılığının
azaldığı tespit edilmiştir. Çekmece rayları için ise, üretim ve yurt içi
satışların gerilediği, piyasa payının gerileme eğiliminde olduğu, yurtiçi
satış fiyatlarının düştüğü, kapasite kullanım oranının gerilediği, stokların
büyük ölçüde arttığı ve kârlılığın zarara dönüştüğü tespit edilmiştir. Ekonomik göstergelerinde yaşanan söz konusu olumsuz
gelişmeler ışığında, yerli üretim dalının gerek menteşeler, gerekse çekmece
rayları ile ilgili faaliyetlerinde ciddi sorunlar ile karşı karşıya olduğu
anlaşılmaktadır. Bir ithalatçı, yerli üretim dalının ekonomik
göstergelerindeki bazı değişimleri olumlu değerlendirerek, yerli üretim
dalının zarar görmediğini iddia etmiştir. Ancak Yönetmelik’in
17 inci maddesinde ifade edildiği üzere, ekonomik göstergelerin biri veya
birkaçı mutlak belirleyici bir yargıya temel teşkil etmeyebilmektedir. Bir
bütün olarak değerlendirildiğinde, yerli üretim dalı üzerinde zarar oluştuğu
görülmektedir. Dampingli ithalatın yerli üretim dalı üzerindeki
etkisinin değerlendirilmesi Madde 19- Gerek menteşeler gerekse çekmece rayları için
soruşturmaya konu ÇHC’nin önemli oranlarda damping
yaptığı, soruşturma döneminde menteşede toplam ithalat hacminin %28’inin,
çekmece rayında ise toplam ithalat hacminin %58’inin ÇHC’den
gerçekleştiği tespit edilmiştir. Her iki ürün için de ÇHC’den
yapılan dampingli ithalatın artışı ve bu ithalat fiyatlarındaki düşüşün,
özellikle soruşturma döneminde, yerli üretim dalı üzerindeki ekonomik etkisi
incelendiğinde; her iki ürün için de damping marjlarının önemli oranda olması
ve fiyat bastırılması nedeniyle hem birim kârlılığın hem de toplam kârlılığın
zarara dönüştüğü tespit edilmiştir. Fiyat bastırılmalarının yüksek oranlarda
olduğu dikkate alındığında, yerli üretim dalının dampingli ithalat ile fiyat
rekabetine girmesinin mümkün bulunmadığı tespit edilmiştir. İthalatçılar tarafından dile getirilen diğer
hususlar Madde 20- Bir ithalatçı, şikayetçi firmanın ihracatlarına
ilişkin bir dizi belge ibraz ederek söz konusu firmanın kendisinin de yurt
dışına dampingli ihracat gerçekleştirdiğini belirtmektedir. Diğer taraftan
dampingli ithalata karşı alınacak bir önlemin tekelleşmeye yol açacağını
beyan etmektedir. Anılan iddialar, bir damping soruşturması çerçevesinde
incelenmesi gereken konular olmadığından değerlendirmeye alınmaları söz
konusu olmamıştır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Dampingli İthalat ile Zarar
Arasındaki Nedensellik Bağı Dampingli ithalatın etkisi Madde 21-Çin Halk Cumhuriyeti menşeli
menteşe ithalatının soruşturma döneminde nispi ve mutlak olarak arttığı, söz
konusu ithalatın fiyatlarının düştüğü ve yerli üretim dalının fiyatlarının
önemli ölçüde altında kaldığı belirlenmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti menşeli çekmece rayları
ithalatının da soruşturma döneminde mutlak ve nispi olarak arttığı, söz
konusu ithalatın fiyatlarının düştüğü ve yerli üretim dalının fiyatlarının
önemli ölçüde altında kaldığı tespit edilmiştir. Aynı dönemde her iki ürün için de yerli üretim
dalının ekonomik göstergelerinde çeşitli olumsuzluklar tespit edilmiştir.
Dampingli ithalatın fiyatlarının yerli üretim dalının fiyatlarını bastırması
ve dampingli ithalattaki artış eğilimi ile yerli üretim dalında görülen
olumsuz gelişmelerin eş zamanlı olarak ortaya çıkması nedeniyle dampingli
ithalat ile yerli üretim dalı üzerinde oluşan zarar arasında illiyet bağı
olduğu sonucuna varılmıştır. Üçüncü ülkelerden ithalat Madde 22- Üçüncü ülkelerden yapılan menteşe ithalatının
fiyatlarının, 2000 yılı ile 2003 yılı ilk 6 ayı arasındaki dönemde ise Çin
Halk Cumhuriyeti kaynaklı ithalatın fiyatlarının oldukça üzerinde olması,
aynı dönemde üçüncü ülkelerden gerçekleşen çekmece rayı ithalatının ise gerek
miktarının önemli oranlarda olmaması gerekse fiyatlarının ÇHC kaynaklı
ithalatın çok üstünde olması sebebiyle, bu aşamada yerli üretime zarar
verebilecek boyutta görülmemektedir. Diğer unsurların etkisi Madde 23- 2001 yılında yaşanan talep daralması, gerek menteşe
için gerekse çekmece rayları için yerli üretim dalının satışlarında ve genel
ithalat miktarında azalmaya yol açmıştır. Ancak, tüketimde artışın görüldüğü
soruşturma dönemi de dahil olmak üzere, dampingli ithalatın daralmanın olduğu
2001 yılından itibaren mutlak ve nispi olarak sürekli arttığı görülmüştür.
Dampingli ithalatın fiyatlarının sürekli olarak düşmesi ve ithalatın da buna bağlı
olarak sürekli olarak artması ve dampingli ithalatın pazar payının
genişlemesi dikkate alındığında, yerli üretim dalına zarar verdiği ve diğer
unsurların nedensellik bağını ortadan kaldırmadığı tespit edilmiştir. BEŞİNCİ KISIM Sonuç Karar Madde 24- Soruşturma sonucunda dampingin,
yerli üretim dalında zararın ve her ikisi arasında illiyet bağının mevcut
olduğu tespit edildiğinden, İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme
Kurulu’nun kararı ve Bakan’ın onayı ile aşağıda tanımı ve menşei verilen
maddelerin Türkiye’ye ithalatında karşısında belirtilen tutarda dampinge
karşı vergi yürürlüğe konulmuştur.
Uygulama Madde 25- Gümrük idareleri Karar maddesinde
gümrük tarife istatistik pozisyon numarası, tanımı ve menşe ülkesi belirtilen
maddelerin ithalatında karşılarında gösterilen tutarda dampinge karşı vergiyi
tahsil ederler. Yürürlük Madde 26- Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer. Yürütme Madde 27- Bu Tebliğ hükümlerini Dış
Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan yürütür. 7 Şubat
2004 CUMARTESİ |