SON GÜNCELLEME: 13/04/2010

Dış Ticaret Müsteşarlığından:

İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

(TEBLİĞ NO:2006/31)

BİRİNCİ KISIM

Genel Bilgi ve İşlemler

Mevcut önlem ve soruşturma

MADDE 1- (1) Kore Cumhuriyeti (Güney Kore), Hindistan ve Çin Tayvan’ı (Tayvan) menşeli “poliesterlerden tekstürize iplikler” için 27/06/2000 tarih ve 24092 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2000/7 sayılı Tebliğ ile dampinge karşı önlem yürürlüğe konulmuştur. Uygulanmakta olan önlemin yürürlükten kalkma süresinin bitiminden önce, 09/12/2004 tarih ve 25665 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2004/29 sayılı Tebliğ ile nihai gözden geçirme soruşturması açılması talebinde bulunulabileceği ilan edilmiştir. 

(2) Yerli üretim dalı adına hareket eden Suni ve Sentetik İplik Üreticileri Birliği (SUSEB) tarafından dampinge karşı önlemin sona ermesinin damping ve zararın devamına veya yeniden meydana gelmesine yol açacağı iddiasıyla usulüne uygun olarak yapılan başvuru üzerine, 24/06/2005 tarih ve 25855 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2005/13 sayılı Tebliğ ile başlatılan nihai gözden geçirme soruşturması, Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülerek tamamlanmıştır. 

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Tebliğ; 4412 sayılı Kanunla değişik 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun, 20/10/1999 tarihli ve 99/13482 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar ve 30/10/1999 tarihli ve 23861 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) hükümleri çerçevesinde yürütülen nihai gözden geçirme soruşturması sonuçlarını içermektedir. 

Bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi

MADDE 3- (1) Soruşturma açılmasını müteakip, söz konusu ürünün bilinen yerli üreticilerine, tespit edilen ithalatçılarına, Güney Kore, Hindistan ve Tayvan’da yerleşik bilinen üretici/ihracatçılara ve ayrıca anılan ülkelerde yerleşik diğer üretici/ihracatçılara iletilebilmesini sağlamak amacıyla Güney Kore ve Hindistan’ın Ankara Büyükelçilikleri ile Taipei Ekonomi ve Kültür Ofisi’ne soru formları gönderilmiştir.

 (2) Taraflara soru formunu yanıtlamaları için posta süresi dahil 37 gün süre tanınmış olup, tarafların süre uzatımı yönündeki makul talepleri karşılanmıştır.

 (3) Yerli üreticiler adına hareket eden SUSEB ve üye yerli üreticiler, soruşturma süresince Müsteşarlığımız ile işbirliği içinde olmuş ve gerektiğinde talep edilen ilave bilgileri temin etmiştir.

 (4) Ayrıca, soruşturma döneminde ithalat gerçekleştirdiği tespit edilen 89 ithalatçı firmaya soru formu gönderilmiş, bu firmaların 41’inden yanıt alınmıştır.

 (5) “Üretici-ihracatçı soru formuna” yanıt veren ve soruşturma süresince işbirliğinde bulunan üretici-ihracatçı firmalar, Tayvan’da yerleşik Lea Lea Enterprise Co.Ltd (Lea Lea),  Far Eastern Textile Ltd. ve Hindistan’da yerleşik Reliance Industries Ltd (Reliance), ile Indorama Synthetics (I) Ltd (Indorama)’dır.

 (6) Tayvan’da yerleşik Far Eastern Textile Ltd. firması Türkiye’ye ihracatı olmadığını belirterek sadece “Firma Genel Bilgileri” kısmını doldurmuş ve gerektiğinde ilave bilgileri verebileceğini ifade etmiştir. Bununla beraber, firma yanıtında üretim kapasitesi ve miktarına ilişkin veriye yer verilmemiştir.

İlgili tarafların bilgilendirilmesi ve dinlenmesi

MADDE 4- (1) Soruşturma açılmasını müteakip, soruşturma konusu ülkelerin Büyükelçilikleri veya temsilciliklerine ve bilinen üretici-ihracatçı firmalara şikayetin gizli olmayan metni ve soruşturma açılış Tebliği gönderilmiştir.

 (2) Ayrıca, ilgili taraflardan alınan bilgi ve belgelerin gizli olmayan özetleri talep eden bütün ilgili tarafların bilgisine sunulmuştur. 

(3) Yönetmelik’in 25 inci maddesi uyarınca, soruşturmanın ilgili taraflarına soruşturma sonucundaki belirlemelere esas teşkil eden verileri içeren nihai bildirimler gönderilmiş ve karşıt görüş ve değerlendirmelerini iletmeleri için makul bir süre tanınmıştır. 

(4) Nihai bildirimin ilgili taraflara gönderilmesini müteakip, Reliance Industries Limited firmasından gelen talep üzerine görüşlerini sözlü olarak ifade edebilmelerine imkan vermek amacıyla bir dinleme toplantısı düzenlenmiştir. Taipei Ekonomi ve Kültür Ofisi’nin talebi üzerine de Tayvan’dan işbirliğine gelen Lea Lea firmasının katılacağı bir dinleme toplantısı için gün ve saat tespit edilmiş ancak bahse konu firma toplantıya katılmamıştır.

 (5) Tarafların soruşturma boyunca ortaya koyduğu tüm bilgi, belge ve görüşler incelenmiş, mezkur görüşlerden mevzuat kapsamında değerlendirilebilecek olanlarına bu Tebliğin ilgili bölümlerinde yanıt verilmiştir.

Gözden geçirme dönemi

MADDE 5- (1) Önlemin yürürlükten kalkması durumunda, dampingin ve zararın devamı veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığının belirlenmesi için 01/01/2002–31/12/2004 arasındaki dönem gözden geçirme dönemi (GGD) olarak alınmıştır. 

İKİNCİ KISIM

Soruşturma Konusu Ürün ve Benzer Ürün

Soruşturma konusu ürün ve benzer ürün

MADDE 6- (1) Soruşturma konusu ürün mevcut önleme esas soruşturmadaki üründür. Bu ürün,  5402.33 gümrük tarife pozisyonunda (GTP) yer alan “poliesterlerden tekstürize iplikler”dir.

 (2) Yerli üretim dalı tarafından üretilen poliester tekstürize iplikler ile soruşturma konusu ülkeler menşeli poliester tekstürize ipliklerin benzer ürün olduğu tespiti mevcut önlemin yürürlüğe girmesini sağlayan soruşturmada (esas soruşturma) yapılmıştır. Bu soruşturmada ise gerek yerli üretim dalı tarafından üretilen gerekse soruşturma konusu ülkelerden Türkiye’ye ihraç edilen poliester tekstürize ipliklerin işlevsel özellikleri, fiziksel özellikleri, kullanım alanları, dağıtım kanalları, kullanıcıların ürünü algılaması ve ürünlerin birbirini ikame edebilmeleri açısından iki ürünün benzer ürün olma durumunu ortadan kaldıracak bir değişiklik olduğuna dair herhangi bir görüş ya da iddia alınmamış, bu yönde herhangi bir tespitte bulunulmamıştır. 

(3) Bu nedenle, Güney Kore, Hindistan ve Tayvan menşeli soruşturma konusu ürün ile yerli üretim dalı tarafından üretilen poliester tekstürize ipliklerin benzer ürün olduğu tespiti geçerliliğini korumaktadır.

 (4) Soruşturma konusu ürün ile ilgili açıklamalar genel içerikli olup, uygulamaya esas olan GTP ve karşılığı eşya tanımıdır.  

ÜÇÜNCÜ KISIM

Dampingin Devam Etmesi veya Yeniden Meydana Gelmesi İhtimali

MADDE 7- (1) Yönetmeliğin 35 inci maddesi hükmü gereğince önlemin yürürlükten kalkması halinde dampingin devam etmesinin veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığı incelenmiştir.

i) Tayvan 

a) Önleme tabi ülkede sektörün durumu ve kapasite fazlası 

(1) Tayvan, Tayvan Gümrükler Genel Müdürlüğü ve Uluslararası Ticaret Merkezi (International Trade Center- ITC) verilerine göre, 2004 yılında yıllık 300.000 ton ihracatı ile dünyanın en büyük tekstürize iplik ihracatçısıdır. Bu rakam tek başına Tayvan’ın bu alanda önemli bir kapasiteye sahip olduğunu ortaya koymaktadır. 

(2) Uluslararası Suni İpek ve Sentetik İplik Komitesinden (International Rayon and Fiber Commite -CIRFS) elde edilen verilere göre Tayvan’ın önlem konusu ipliği kapsayan poliester tekstil filament ipliği üretim ve kapasite rakamları incelendiğinde, 2003 yılından itibaren 2.020.000 ton kapasitesi ve 2005 yılında 1.600.000 ton üretimi olduğu görülmektedir. 2008 ve 2010 yılına ilişkin yapılan tahminlerde de kapasitenin sabit kalacağı buna karşılık üretimin 1.500.000 tona düşeceği öngörülmektedir.  Bu itibarla, Tayvan’ın önemli bir kapasite fazlasının bulunduğu ve düşen üretim miktarına paralel olarak kapasite fazlasının artacağı düşünülmektedir. 

(3) 2002–2005 dönemi incelendiğinde, Tayvan’ın soruşturma konusu ürün ihracatının 2002 yılında 325.000 tondan 2005 yılında 257.000 tona gerilediği görülmektedir.  Söz konusu azalma 2005 yılında, bir önceki yıla göre 42.000 ton, 2002 yılına göre ise 67.000 ton seviyesindedir. Sadece söz konusu ihracattaki azalma ile oluşan kapasite fazlası Türkiye’nin toplam talebinin önemli bir kısmını, ithalatının ise tamamını karşılayabilecek düzeydedir. 

(4) Soru formuna yanıt veren firmalardan biri olan Lea Lea firmasının yanıtı incelendiğinde ise, firmanın tekstürize iplikte 2004 yılında bir önceki yıla göre hem iç piyasa hem ihracat satışlarının düştüğü, stoklarının arttığı,  kapasite fazlasının Türkiye’nin toplam ithalatının %75’inden fazlasını tek başına karşılayabilecek durumda olduğu görülmektedir. 

(5) Önlem konusu ürünün kullanıcısı durumundaki tekstil sektörünün alt dalları olan mensucat ve hazır giyimde iç piyasa talebi incelenmiştir. Tayvan Sanayi Teknolojisi İstihbarat Servisi (Industrial Technology Intelligence Services-ITIS) tarafından yayımlanan 2004 “Taiwan Industrial Outlook” raporunun “Tekstil Sanayi” bölümünde, tekstil sektörünün Tayvan’ın en büyük net döviz sağlayıcı sektörü olması yönüyle önemi vurgulanmakta, sektörün ihracatının 2003 yılında %2,7 oranında azaldığı, üretim performansı açısından da zayıf durumda kalmaya devam ettiği ifade edilmektedir. Mensucat ve hazır giyime ait ihracat rakamlarına bakıldığında ise, önlemin yürürlüğe girdiği 2000 yılında mensucatın 9.517 milyon ABD Doları ile toplam tekstil ihracatının %63’ünü teşkil ettiği ancak yıllar içinde bu rakamın azalarak 2003 Ocak-Ekim döneminde 5.740 milyon ABD Dolarına indiği ve tekstil ihracatı içindeki payının %58,3’e düştüğü görülmektedir. Benzer şekilde hazır giyim ihracatı 2000 yılında 2.211 milyon ABD Doları ile toplam tekstil ihracatının %15’ini teşkil ediyorken 2003 Ocak- Ekim döneminde 1.220 milyon ABD Dolarına inerek toplam tekstil ihracatı içindeki payının %12,4’e düştüğü görülmektedir. Tekstil sanayine ilişkin güncel üretim verilerini değerlendirmek için Tayvan Ekonomik İşler Bakanlığı tarafında açıklanan sanayi üretim endeksleri incelendiğinde ise, hazır giyim dışı tekstil sektöründe 2001–2005 döneminde üretimin %29,53 oranında gerilediği görülmektedir. Hazır giyime bakıldığında ise aynı dönemde azalmanın %40’a yaklaştığı görülmektedir. Adı geçen raporda da ifade edildiği üzere 2005 yılında hızlanan üretim düşüşlerinde tekstil kotalarının kalkmasıyla oluşan ihracat kayıplarının etkili olduğu düşünülmektedir. Nitekim tekstürize iplikte 2004 yılında 299.000 ton olan ihracatın 2005 yılında 257.142 tona düşmesi de bunu göstermektedir. 

(6) Yukarıdaki bilgiler ışığında, Tayvan’da poliester tekstürize ipliğin hem ihracatındaki, hem de girdi olarak kullanıldığı tekstil ve hazır giyim sektöründeki düşen üretim ve ihracat sebebiyle iç piyasa talebinde azalma olmuştur. İç piyasada görülen talep düşüşüne ek olarak ihracatta da azalma yaşanması nedeniyle önlem konusu ülkenin elinde önemli ölçüde kapasite fazlasının bulunduğu anlaşılmaktadır. İhracat kapasitesi yüksek olan Tayvan’a yönelik önlemin yürürlükten kalkması durumunda bu kapasitenin Türkiye’ye yönelme olasılığı bulunmaktadır. 

b) Önleme tabi ülkenin diğer ülke pazarlarındaki durumu

(1) Tayvan’ın en çok ihracat yaptığı ülkelerin başında, Hong Kong, Çin Halk Cumhuriyeti (Ç.H.C.), Japonya ve Brezilya gelmektedir. Ancak Tayvan’ın Japonya dışındaki bu ülkelere yaptığı ihracatta önemli ölçüde azalma olmuştur. Bunda Ç.H.C.’nin son zamanlarda yaptığı önemli seviyedeki kapasite artışları ile söz konusu ülkenin iç piyasasındaki talebi kendisinin karşılamasına ilave olarak soruşturma konusu ürün ihracatını da arttırmış olmasının etkisi vardır. Ayrıca 2004 Tayvan Sanayi Görünümü (2004 Taiwan Industrial Outlook) Raporunda da uluslararası pazarlarda rekabetin yoğunlaştığı vurgulanmıştır. 

c) Türkiye pazarının önemi 

(1) Türkiye, Avrupa Birliği (AB)’ne olan yakınlığı ve kurmuş olduğu gümrük birliği çerçevesinde AB’ye yaptığı önemli miktardaki tekstil ve hazır giyim ihracatı ve bu sektörlerdeki hammadde ihtiyacı sebebiyle önemli bir pazar konumundadır. Tayvan’ın bu anlamda tekstil ve hazır giyim sektörünün ihtiyacı olan poliesterlerden tekstürize ipliklerde önemli bir  tedarikçi olduğu düşünüldüğünde bu ülke için Türkiye pazarının önemi daha iyi ortaya çıkmaktadır. Bütün bunların yanı sıra, Türkiye pazarının rekabet şartlarının, dağıtım ve pazarlama kanallarının Tayvanlı üretici/ihracatçılar tarafından iyi bilinmesinin Türkiye’yi bu üretici/ihracatçılar için daha da cazip kıldığı düşünülmektedir. 

ç) Talebi etkileyen fiyat unsuru

(1) Yerli üretim dalı yaygın olarak kullanılan bir teknoloji ile üretim yapmakta olup ithalatçı firmalara gönderilen soru formlarına gelen yanıtlardan yerli ürün ile önlem konusu ürün arasında nitelik yönünden bir fark bulunmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca, ithalatçı firmalardan gelen cevaplardan anlaşıldığı üzere talebi etkileyen ana unsurun rekabet avantajı elde etmek amacıyla fiyat ve uzun vadeli satış imkanları olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. Soruşturma konusu ürün ihracatının fiyatlarını etkileyen ana unsur ise dünyada aynı olan ham madde fiyatları ve artan rekabet ortamıdır. Tayvan’ın toplam ihracatındaki azalma ile birlikte kapasite kullanım oranını etkin bir seviyede tutma sorunuyla karşılaşması nedeniyle,  ham madde fiyatlarının sabit kalması durumunda bu ülkenin pazar payını arttırabilmek veya mevcut pazar payını koruyabilmek adına fiyatlarını arttırma kabiliyetinin zayıflayacağı ve bu koşulların Tayvanlı üreticileri dampingli ihracat yapmaya yönelteceği değerlendirilmektedir.

 d) Esas soruşturmada tespit edilen damping marjları

(1) Mevcut önleme esas teşkil eden soruşturmada tespit edilen damping marjları, firmaların önlemin yürürlükten kalkması halindeki muhtemel davranışlarını yansıtacak önemli bir gösterge niteliği taşıdığından dikkate alınmıştır. Buna göre, esas soruşturma sırasında Tayvanlı üretici-ihracatçı firmalar için tespit edilen damping marjları %9,9 ile %28,6 arasında değişen önemli düzeylerdedir. 

(2) Tayvan’dan işbirliğine gelen Lea Lea firması nihai bildirime ilişkin yanıtında nihai bildirimde dampingin devamı veya yeniden meydana gelmesi ihtimaline ilişkin kanıt bulunmadığını öne sürerek ilk soruşturmada hesaplanan damping marjlarının yapılan değerlendirmelerde dikkate alınmasına itiraz etmiştir. Firma yanıtında, soruşturmanın açılmasını müteakip kendisine gönderilen soru formuna, işbirliğinde bulunarak gerektiği gibi yanıt verdiğini ve mevcut halde Türkiye’ye gerçekleştirdiği ihracatta damping yapmadığını öne sürerek kendisi için bireysel damping marjı hesaplanması gerektiğini iddia etmiştir. 

(3) Ancak, yürütülen soruşturma bir nihai gözden geçirme soruşturması olduğundan dampingin varlığı değil önlemin kalkması durumunda dampingin devam etmesinin veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığı hususu değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, dampingin belirlenmesi bu değerlendirme için ihtiyari bir unsurdur ve Yönetmeliğin 41 inci maddesi kapsamında bu soruşturmada damping belirlemesi yapılmasına gerek görülmemiştir.

 (4) Ayrıca, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Mevzuat, işbirliğine gelmeyen firmaların işbirliğine gelmemeyi caydıracak muameleye tabi tutulmasına izin vermekle birlikte bu yöndeki izin işbirliğine gelen firmalar için ayrıcalıklı bir durumun yaratılması gerektiği anlamına gelmemektedir. Öte yandan, bir nihai gözden geçirme soruşturmasında esas soruşturmadaki damping marjları alınacak kararın tek dayanağı değildir. Nitekim, nihai bildirimde dampingin ve zararın devamı veya yeniden meydana gelmesi olasılığına ilişkin başka veri ve değerlendirmelere de yer verilmiştir.

ii) Güney Kore 

a) Önleme tabi ülkede sektörün durumu ve kapasite fazlası

(1) Güney Kore’de yerleşik üretici/ihracatçılardan soru formuna yanıt vererek işbirliğinde bulunan bir firma olmamıştır. Dolayısıyla, bahse konu ülkedeki poliester tekstürize iplik üretimi, kapasitesi ve satışı hakkında üretici/ihracatçılardan veri elde edilememiştir. Önleme tabi ülkedeki sektörün durumu ile ilgili olarak, Ticaret Müşavirliği kanalıyla elde edilen bilgiler, Kore Kimyasal İplikçiler Birliği (Korea Chemical Fibers Association- KCFA)’nin internet adresinde yer alan bilgiler ile burada yayımlanan “Kimyasal İplik El Kitabı 2006” (Chemical Fiber Handbook 2006) raporu incelenmiştir. KCFA’ın internet sitesinde dünyada oluşan arz fazlası, düşen fiyatlar, artan ücretler ve kötü yönetimle birlikte artan rekabet nedeniyle önleme konu ülkede sektörün sıkıntılı bir dönem geçirdiği, bu sıkıntıyı aşmak için sektörde yeniden yapılanmaya gidilerek üretimin düşürüldüğü, kapasitenin diğer ülkelere kaydırıldığı ve ürün farklılaştırılmasına gidildiği belirtilmektedir.

 (2) Güney Kore’de 2005 yılı itibariyle sekiz firmanın önlem konusu poliester tekstürize iplik üretim faaliyetinde bulunduğu, 20 firmanın da ihracat yaptığı görülmektedir. Sektörün kapasite rakamları incelendiğinde, önlemin yürürlüğe girdiği 2000 yılında 1.681.200 ton yıllık poliester filament kapasitesinin olduğu, bu kapasitenin 2005 yılında 1.138.245 tona düştüğü görülmektedir. (Handbook 2006 s.42, 43) Diğer taraftan poliester filamentin üretim rakamları incelendiğinde 2000 yılında 1.484.370 ton olan üretimin 865.000 tona düştüğü tespit edilmektedir. (Handbook 2006 s.47)   Bu durumda 2000 yılında %88 olan kapasite kullanım oranının kapasitedeki azalmaya rağmen 2005 yılında %76 seviyesine indiği ve oluşan kapasite fazlasının Türkiye tüketiminin tamamından fazlasını karşılayabileceği görülmektedir. Poliester filamentin satışları incelendiğinde ise, önlemin yürürlüğe girdiği 2000 yılından 2005 yılına kadar olan dönemde iç piyasa satışlarının %32, ihracatın %40 oranında azaldığı görülmektedir. (Handbook 2006 s.51)

 (3) Önlem konusu ürünün kullanıcısı olan tekstil sektöründe iç piyasa talebi incelenmiştir. Raporda, tekstil üretiminin son dönemde sürekli olarak azaldığı ve üretim kaybının 2005 yılında 2000 yılına göre % 35’e ulaştığı,  alt dal olan filamentten dokuma üretimi incelendiğinde ise buradaki kaybın 2000–2004 arasında % 45 olduğu görülmektedir.

(4) Yukarıdaki tespitler ışığında, üretici-ihracatçı firmaların büyük ölçekli kapasitelerinin bulunduğu, gerek iç piyasa talebinde gerekse ihracatta görülen azalma ile birlikte yeniden yapılanmaya gidilmesine rağmen bu ülkede hala kapasite fazlası sorununun olduğu değerlendirilmektedir. 

b) Önleme tabi ülkenin diğer ülke pazarlarındaki durumu

(1) “Kore Ticaret Bilgi Servisi” (Korean Trade Information Services-KITA)’dan  elde edilen Güney Kore tekstürize iplik ihracat istatistikleri incelendiğinde, 1997 yılında 40.595 ton olan ihracatın azalma eğilimine girerek 2005 yılında 12.249 tona gerilediği görülmektedir. Güney Kore’nin önemli ihracat pazarlarından Ç.H.C. ve Japonya gibi ülkelere olan ihracatında 2000-2005 döneminde kayda değer bir azalma tespit edilmiştir.

 c) Türkiye pazarının önemi

(1) Türkiye, AB’ye olan yakınlığı ve kurmuş olduğu gümrük birliği çerçevesinde AB’ye yapılan önemli miktardaki tekstil ve hazır giyim ihracatı ve bu sektörlerdeki ham maddeye olan ihtiyacı sebebiyle önemli bir pazar konumundadır. Güney Kore’nin poliester tekstürize iplikler için önemli bir tedarikçi olması ve bu ülkedeki üretici/ihracatçıların Türkiye pazarının şartlarını, dağıtım ve pazarlama kanallarını iyi bilmeleri bu ülke için Türkiye pazarının önemini arttırmaktadır.

 ç) Talebi etkileyen fiyat unsuru

(1) Yerli üretim dalı yeterli deneyim, gelişmiş alt yapı ve üretim yapısına sahip olup yeterli kalitede ürün üretebilmektedir. Önlem konusu ürünün tekstil sektörünün bir girdisi olduğu, ithalatçı firmaların cevaplarından da görüleceği üzere çok küçük fiyat avantajlarının tedarikçi tercihinde büyük önem taşıdığı dikkate alındığında, talebi etkileyen en önemli unsurun fiyat olduğu ve pazar payını artırmak isteyen üretici/ihracatçılar için fiyat avantajının esas olduğu anlaşılmaktadır. Güney Koreli üretici-ihracatçıların Türkiye dışında önlemin söz konusu olmadığı ülkelere yapmış olduğu ihracatın birim fiyatları incelendiğinde, önlemin yürürlükten kalkması halinde fiyatlarını önemli ölçüde düşürerek ihracat yapma potansiyellerinin olduğu görülmektedir. Mevcut kapasite fazlalığı sorununa dış piyasalarda oluşan fiyat rekabeti de eklendiğinde önlemin kalkması durumunda Güney Koreli üretici/ihracatçıların Türkiye’ye dampingli fiyatlardan mal ihracatını artırması muhtemeldir.

d) İşbirliğinin olmaması

 (1) Türkiye’ye yapılan ihracatın devam etmesine karşın soruşturma sırasında gönderilen soru formlarına yanıt alınamamış olması önlemin yürürlükten kalkması halinde dampingli ihracatın devam etmesinin veya yeniden ortaya çıkmasının muhtemel olduğunu göstermektedir.

 e) Esas soruşturmada tespit edilen damping marjları

(1) Mevcut önleme esas teşkil eden soruşturma esnasında tespit edilen damping marjları, firmaların önlemin yürürlükten kalkması halindeki muhtemel davranışlarını yansıtacak önemli bir gösterge niteliği taşıdığından dikkate alınmıştır. Buna göre, esas soruşturmada Güney Koreli üretici/ihracatçı firmalar için tespit edilen ağırlıklı ortalama damping marjına eşit olacak şekilde konulan vergi oranı %33,7 olup önemli düzeydedir.

iii) Hindistan

a) Önleme tabi ülkede sektörün durumu ve kapasite fazlası

(1) Hindistan’daki sektörün durumu ve kapasite fazlasının bulunup bulunmadığı incelenmiştir. Bu kapsamda, Hindistan Tekstil Bakanlığı internet sayfasında yer verilen sentetik filament ipliklerin üretim kapasitesi ve rakamları incelenmiştir. Buna göre, Hindistan’ın hem poliester filament iplik üretimini hem de kapasitesini 2000–2005 döneminde artırdığı, 30/09/2005 itibariyle 1.253.350 ton kapasitesi ve 1.003.630 ton yıllık üretiminin bulunduğu, buradan da 250.000 ton kapasite fazlasına sahip olduğu görülmektedir. Bu kapasite, Türkiye toplam tüketiminin üzerindedir. Bununla beraber, “Chemical Fibers International” dergisinin 2004 Haziran sayısında Hindistan poliester filament iplik üretiminin %90’ının tekstürize ipliklerden oluştuğu bilgisi yer almaktadır. Dergide ayrıca, özellikle de esas soruşturma sonucunda önlem uygulanan Reliance firması tarafından yapılması planlanan yatırımlarla Hindistan’ın poliester tekstürize iplik üretimini 2003 yılındaki 899.000 tondan 2010 yılında 1.800.000 tona çıkaracağı öngörülmektedir. Benzer şekilde aynı derginin Ağustos 2004 sayısında Reliance’ın 2003 yılında 434.000 ton olan yıllık poliester filament iplik kapasitesinin 2010 yılında 744.000 tona ulaşarak dünyada bu alanda 4 üncü büyük kapasiteden 2 inci büyük kapasiteye ulaşacağı bilgisi yer almaktadır.

 (2) Reliance firması nihai bildirime ilişkin yanıtında, nihai bildirimde sadece üçüncü taraflardan elde edilen kaynaklarda yer alan ve Hindistan’daki kapasite fazlasını gösteren verilerin vurgulandığını buna karşılık zararın devamı veya yeniden meydana gelmesi olasılığına ilişkin yeterli kanıta yer verilmediğini öne sürmüştür.

 (3) Bununla beraber, nihai gözden geçirme soruşturmalarında sadece zararın devamı veya yeniden meydana gelmesi olasılığı değil dampingin devamı veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığı da değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, dampingin ve zararın devamı veya yeniden meydana gelmesi olasılığına ilişkin değerlendirmelerde ülkelerin inceleme konusu üründe kapasite fazlalarının bulunup bulunmadığının incelenmesi doğaldır. Nitekim böyle bir değerlendirme ile incelemeye konu olan ülkelerin üretim ve ihracat olanakları da ortaya konulmuş olmaktadır. Kapasite fazlasına ilişkin verilerin derlenmesinde de güvenilir, tüm taraflarca ulaşılabilir ve bağımsız kaynaklardan yararlanılmıştır.

 (4)  Gerek Indorama firması gerekse de Reliance firması nihai bildirime ilişkin yanıtlarında Hindistan Tekstil Bakanlığı internet sayfasından edinilen verilerden yola çıkılarak hesaplanan poliester filament iplikteki 250.000 tonluk kapasite fazlasının tekstürize ipliklere ilişkin olmadığını öne sürmüşlerdir.

 (5) Bununla beraber, “Chemical Fibers International” dergisinden elde edilen ve nihai bildirimde de atıf yapılan Hindistan poliester filament iplik üretiminin %90’ının tekstürize ipliklerden oluştuğuna ilişkin veriye ve adı geçen derginin aynı sayısında yer alan Hindistan’ın poliester tekstürize iplik üretiminin 2010 yılında 1.800.000 tona çıkacağına ilişkin ifadeye iki firma da itirazda bulunmamıştır.

 (6) Nitekim söz konusu dergide ülkelere 2002 ve 2003 yıllarında poliester tekstürize ürün üretiminde kullanmak üzere yapılan makine teslimatları da yer almaktadır. Buna göre Hindistan her iki yılda da Ç.H.C.’den sonra en çok makine teslimatının yapıldığı ülke olmuştur. Bütün bu veriler ışığında, Hindistan’da tekstürize iplik üretimine yönelik yatırımların sürdüğü anlaşılmaktadır.

 (7) Reliance firması ayrıca, poliester filament iplik üretiminde Hindistan’daki kapasite kullanım oranlarının çok yüksek olduğunu ve dünya standartlarının üzerinde seyrettiğini öne sürerek sektörün 2001 ve 2005 yılları arasında ortalama %87,82’lik bir kapasite kullanım oranında çalıştığını ifade etmiştir. Bununla beraber, firmanın nihai bildirime verdiği yanıtta sunduğu verilere bakıldığında sektörün kapasite kullanım oranının bazı yıllarda %90’ın da üzerine çıktığı ve 2002-2003 döneminde %92,66’lık kapasite kullanım oranına ulaştığı  görülmektedir. Soru formlarına verilen yanıtlar incelendiğinde de bazı firmaların poliester tekstürize iplik üretiminde dönem dönem kapasitelerinin üzerinde çalışabildiği de gözlenmektedir. Ayrıca, Hindistan gibi büyük ölçekli üretimin yapıldığı bir ülkede kapasite kullanım oranında oransal olarak küçük gibi görünen bir yükselmenin özellikle Türkiye ithalat ve tüketimiyle karşılaştırıldığında önemli bir miktar artışına karşılık geldiği düşünülmektedir. Dolayısıyla, her ne kadar kapasite kullanım oranlarının yüksek olduğu iddia edilmiş olsa da Hindistan’da ihracata yönlendirilebilecek bir kapasite fazlasının mevcut olduğu değerlendirilmekte olup planlanan kapasite artışı da dikkate alındığında önümüzdeki dönemde Hindistan’ın ihracat kapasitesinin Türkiye pazarı açısından ciddi büyüklükte olacağı anlaşılmaktadır.

 (8) Tekstil Bakanlığının 2005–2006 Yıllık Raporunda ayrıca Hindistan’ın tekstil sektörünü teşvik etmek amacıyla yeni bir dış ticaret politikasını uygulamaya koyduğu bilgisi yer almakta olup bu durum Hindistan’da sektörün dış pazarlara yönelik ilgisinin artacağına işaret etmektedir.

 (9) Hindistan’dan işbirliğine gelen her iki firma da nihai bildirime verdikleri yanıtta bu değerlendirmeye de karşı çıkarak, Hindistan Tekstil Bakanlığının faaliyet alanının poliester tekstürize iplik üretimini kapsamadığını, belirlenen yeni dış ticaret politikası ile de hazır giyim sektörünün desteklenmesinin planlandığını ifade etmişlerdir. Buna karşılık Hindistan Kimyasallar ve Gübreler Bakanlığına bağlı Kimyasallar ve Petrokimyasallar Departmanının hazırladığı 2005-2006 yıllık raporuna bakıldığında da suni filament iplik ihracatında yıllık ortalama %21,7 oranında bir artış yaşandığı görülmektedir.

 (10) Öte yandan, inceleme konusu üründe Hindistan’a karşı AB tarafından 28/11/2002 tarihinden itibaren, değişen oranlarda sübvansiyona karşı telafi edici vergi uygulanmaktadır. Ayrıca, Reliance firmasının 2004-2005 yıllık faaliyet raporunun poliester ürünleri başlığı altında Hindistan Hükümeti’nin sektöre finansal destek sağladığı ve bazı tekstil makinelerinin gümrük vergilerinde  indirime gittiği ifade edilmektedir. Dolayısıyla, Hindistan’da önleme konu ürün ihracatında devlet desteğinin bulunduğu anlaşılmaktadır.

 (11) Reliance firması nihai bildirime verdiği yanıtta Hindistan’da milli gelir artışıyla birlikte giyim sanayi gibi poliester tekstürize iplikten mamul ürünleri kullanan sektörlerin de geliştiğini, tekstürize iplikte tüketim vergilerinin düştüğünü, tüm bu gelişmelerin etkisiyle iç talebin yıllık ortalama %15-17 oranında arttığını ve bu durumun kapasite fazlasını emdiğini öne sürmüştür. Firma ayrıca, Hindistan iç pazarının yüksek ithalat vergileriyle korunduğunu da belirtmiştir. Indorama firması da nihai bildirime verdiği yanıtta aynı yönde itirazlarda bulunarak 2005 yılının ikinci çeyreği ile 2006 yılının ikinci çeyreğini karşılaştırmış, iç talepteki canlılık nedeniyle bu dönemlerde ihracatın %18 daraldığını, üretimin %14 arttığını ve ithalatta da %58’lik bir artış yaşandığını öne sürmüştür.

(12) Firma tarafından öne sürülen ithalattaki yüksek korunma oranları yıllar itibariyle düşüş göstermektedir. Nitekim Hindistan Ticaret Bakanlığı internet sitesinden derlenen 2000 ve 2005 yılları arasında Hindistan’ın gerçekleştirdiği poliester tekstürize iplik ithalatına ilişkin veriler incelendiğinde de dönem içinde küçük dalgalanmalar yaşanmış olsa da, dönem başı ve sonu arasında söz konusu ürün ithalatında %1116’lık bir artış yaşandığı gözlenmektedir. Bu durum Hindistan’ın tekstürize iplik ithalatında 2000-2005 yılları arasında yıllık ortalama %65 artış olduğu anlamına gelmektedir. Söz konusu artış oranı Hindistan’daki kapasite artış oranından da iç talebin yıllık büyüme oranından da yüksek görünmektedir. Reliance firmasının nihai bildirime verdiği yanıtta da ifade ettiği gibi artan yurt içi talebin cazip fiyat koşulları doğurması muhtemeldir. Bununla beraber, bu gelişmenin Hindistan’ı diğer ülkeler için de bir cazibe merkezi haline getirebileceği düşünülmektedir. Nitekim Hindistan poliester tekstürize iplik ithalatının yıllık ortalama büyüme hızı iç talebin büyüme oranıyla karşılaştırıldığında gelecekte Hindistan’daki yerli üreticiler için genişleyen iç piyasadan yeterli derecede pay alamama durumunun ortaya çıkabileceği değerlendirilmektedir. Böyle bir olasılık, artan kapasite göz önüne alındığında Hindistan’daki yerli üreticileri yurt dışı pazarlara sevk edebilecek bir gelişmeye işaret etmektedir.

 (13) Reliance firması yerli üretim dalının şikayet başvurusunda geçen Hindistan’ın 2010 yılında dünyanın 2 inci büyük iplik kapasitesine ulaşacağı iddiasının belgelendirilmemiş iddia olduğunu belirtmiştir. Ancak, bu bilgi “Man-Made Fiber Year Book” dergisinin Ağustos 2004 sayısında yer almaktadır.

 (14) Reliance firması nihai bildirime ilişkin yanıtında ise söz konusu dergide yapılan atfın tüm poliester çeşitlerine yönelik olduğunu öne sürerek, kendisinin poliester tekstürize iplik üretim kapasitesinin toplam poliester kapasitesinin %8’i seviyesinde olduğunu ve bu alanda ek yatırım planlanmadığını iddia etmiştir. Buna karşılık, adı geçen dergideki değerlendirme tüm poliester çeşitlerinde değil poliester filament iplikteki üretim kapasitelerine ilişkindir. Ayrıca, firma 2003–2004 yıllık faaliyet raporunda kendisinin dünyanın en büyük ikinci poliester elyaf ve iplik üreticisi olduğunu ve bu konumunu sağlamlaştırmak için iyi hazırlandığını, 2004–2005 yıllık faaliyet raporunda da firmanın dünyanın en büyük poliester elyaf ve iplik üreticisi haline geldiğini ifade etmektedir. Dolayısıyla, her ne kadar toplam poliester kapasitesi içerisinde düşük bir paya sahip olduğu öne sürülmüş olsa da dünyanın en büyük poliester iplik üreticisi olduğunu öne süren bu firmanın mevcut üretim kapasitesiyle de inceleme konusu üründe önemli bir üretim ve ihracat potansiyeli olduğu değerlendirilmektedir.

 (15) Indorama firmasının soru formuna verdiği yanıtlar ve sunduğu veriler incelendiğinde ise önleme rağmen firmanın Türkiye’ye satışlarında miktar bazında önemli bir artış sağlandığı görülmektedir. Söz konusu bu artış firmanın yurtiçi satışları ile diğer ülkelere gerçekleştirdiği satışlarında görülen artıştan çok daha yüksek oranda gerçekleşmiştir. Firma her ne kadar kapasitesinin üzerinde çalışıyor görünse de stoklarında miktar bazında bir artış da söz konusudur.

 (16) Indorama firması nihai bildirime ilişkin yanıtında firmanın Türkiye’ye satışlarında önleme rağmen miktar bazında artış olduğu ve bu artışın firmanın yurtiçi satışları ile diğer ülkelere gerçekleştirdiği satışlarında görülen artıştan çok daha yüksek oranda gerçekleştiği yönündeki değerlendirmenin temelsiz olduğunu öne sürmüştür. Firma yanıtında, yapılan bu değerlendirmenin firmanın 2001/2002 döneminde mutlak ve nispi olarak düşük seyreden ihracat rakamlarına dayandırıldığını bunun da yanlış sonuçlara neden olduğunu iddia etmiştir.

 (17) Bununla beraber, firmanın nihai bildirime verdiği yanıt ile soru formunda sunduğu veriler ışığında, söz konusu önlemin etkisinin tam olarak görüldüğü 2001 yılında Türkiye’ye yapılan ihracat miktarı 100 olarak kabul edildiğinde bu rakamın 2002, 2003 ve 2004 yıllarında sırasıyla 2752, 1907 ve 889 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Firmanın 2001 yılında 100 olan yurt içi satış miktarı ise izleyen yıllarda 88, 110 ve 109 olarak gerçekleşmiştir. Diğer ülkelere yapılan ihracatta ise 2001 yılında 100 olan endeksin 2002, 2003 ve 2004 yıllarında sırasıyla 109, 122 ve 165 olarak gerçekleştiği gözlenmektedir. Bu çerçevede, önleme rağmen Türkiye’ye gerçekleştirilen ihracattaki gelişim dikkat çekici düzeydedir. Söz konusu endeksler firmanın gerek nihai bildirime ilişkin yanıtında gerekse soru formuna verdiği yanıtta mevcuttur.

 b) Önleme tabi ülkenin diğer ülke pazarlarındaki durumu

(1) Hindistan’ın en çok ihracat yaptığı ülke ve bölgeler, Brezilya, İspanya, Kuzey ve Güney Amerika’dır. Hindistan’ın 2004 yılında bu ülke ve bölgelere yapmış olduğu ihracatı arttırdığı, bununla beraber ortalama birim fiyatlarının Türkiye’ye yapılan ihracatın birim fiyatlarının altında olduğu görülmektedir.

 (2) Reliance firması nihai bildirime verdiği yanıtta Hindistan’ın Brezilya, İspanya, Kuzey ve Güney Amerika’ya daha ucuz olan ham ve renksiz poliester tekstürize iplik ihraç ettiğini, buna karşılık Türkiye’ye ise boyalı ürünler gibi katma değeri ve fiyatı yüksek olan ürün tiplerini sattığını belirterek birim ihraç fiyatlarının bu nedenle farklı olduğunu ifade etmiştir. Bu bağlamda, dampinge karşı önlemin etkisiyle, önleme konu ülkeden gerçekleştirilen ithalatta, özel nitelik taşımayan ürün tiplerinin payının azaldığı, buna karşılık katma değeri yüksek ürün tiplerinin payının arttığı yönündeki değerlendirmenin haklı olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan, önlemin yürürlükten kalkması halinde, önlem nedeniyle Türkiye’ye farklı tedarikçi ülkelerden ithal edilen düşük katma değerli ve düşük fiyatlı ürünlerin Hindistan’dan tekrar ithal edilmeye başlanabileceği ve de mevcut ortalama ihraç fiyatının daha da düşebileceği değerlendirilmektedir. 

 (3) Reliance firması, yerli üretim dalının Hindistan’ın dış pazarlarda zorlandığı iddiasını kabul etmemekte, öncelikle iç piyasaya odaklandıklarını ve birçok ülkeye ihracat yapabilme imkanlarının devam ettiğini ifade etmektedir. Bu durum Hindistan’ın istediği takdirde ihracatını arttırabileceği anlamına gelmekte olup önlemin yürürlükten kalkmasıyla Türkiye’ye yapılan ihracatın artmasının muhtemel olduğunu göstermektedir.

 (4) Reliance firması nihai bildirime ilişkin yanıtında bu değerlendirmeye de karşı çıkarak bunun gerçeği yansıtmadığını öne sürmüş, Hindistan’daki ihracatçıların Amerika ve Batı Avrupa gibi pazarlara yöneldiğini iddia etmiştir. Firma ayrıca, adı geçen bölgelerde en az 2010 yılına kadar arz açığı olmasının beklendiğini ifade etmiştir.

 (5) Bununla beraber Hindistan bu pazarlardaki tek tedarikçi ülke konumunda değildir. Chemical Fiber International dergisinin Haziran 2004 sayısında 2002 ve 2003 yıllarında poliester tekstürize ürün üretiminde kullanılan makinelerin teslimatlarına ilişkin istatistikler bulunmaktadır. Buna göre Ç.H.C. 2003 yılında aldığı makine sayısını bir önceki yıla göre %75 oranında arttırmış ve dünya genelinde poliester tekstürize ürün üretiminde kullanılan makine teslimatlarının %72’si bu ülkeye gerçekleştirilmiştir. Ç.H.C.’nin bu yatırımlarının sonucunda hem hızla büyüyen iç piyasasının ihtiyacını karşılayacağı hem de küresel piyasalardaki konumunu güçlendireceği düşünülmektedir. Nitekim, bahsi geçen derginin Ekim 2004 sayısına göre Ç.H.C.’nin 2003 yılında 27.000 ton olan poliester tekstürize iplik ihracatının 2010 yılında 200.000 tona ulaşacağı tahmin edilmektedir.

 (6) Bu bağlamda, mevcut ihracat verilerine göre 2003 yılında Hindistan’ın gerisinde kalan Ç.H.C.’nin 2010 yılında Hindistan’ı yakalayacağı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, ilerleyen yıllarda Hindistan’ın poliester tekstürize iplik ihracatında ciddi bir rekabetle karşılaşacağı düşünülmektedir. Bu çerçevede, Hindistan’da yerleşik firmalarca mevcut önlemin de etkisiyle çok cazip görülmeyen ancak, dağıtım kanalları açısından iyi bilinen Türkiye pazarının, zorlaşan uluslararası rekabet koşullarında dampinge karşı önlemin de yürürlükten kalkması halinde tekrar cazip hale gelebileceği değerlendirilmektedir.    

 (7) Diğer taraftan, adı geçen derginin Ekim 2004 sayısında Hindistan’ın 2003 yılında 53.000 ton olan poliester tekstürize iplik ihracatının 2010 yılında 200.000 tona ulaşacağı da öngörülmektedir. Buna göre Hindistan, Ç.H.C., Endonezya ve Tayvan ile birlikte Asya’nın en büyük dört poliester tekstürize iplik ihracatçısından birisi olacaktır.

 c) Türkiye pazarının önemi

 (1) Türkiye AB’nin en önemli tekstil tedarikçilerinden birisi olup makine parkı, yatırımları ve yurtdışındaki imajı ile tekstil ve hazır giyimde dünyadaki önemli ülkelerden biri olmaya devam etmektedir. Reliance firmasının Türkiye’de çok sayıdaki acentelerinin yanında kendisinin de piyasa araştırması için ofisinin bulunması Türkiye pazarına verdiği önemi göstermektedir.

 (2) Reliance firması nihai bildirime verdiği yanıtta Türkiye’deki ofisinin firmanın tüm ürünlerinin pazarlanmasında faaliyet gösterdiğini, kendisinin Türkiye’de bir ofise sahip olmasının önlemin yürürlükten kalkmasıyla birlikte Türkiye’ye ihracatını arttırabileceği anlamına gelemeyeceğini öne sürmüştür. Firma yanıtında, Türkiye’ye gerçekleştirdiği poliester tekstürize iplik ihracatının Türkiye’ye yaptığı toplam ihracatı ve firmanın toplam satışları içerisinde çok küçük bir paya sahip olduğunu belirterek poliester iplik ihracatının firma bakımından ihmal edilebilir düzeyde olduğunu öne sürmüştür.

 (3) Bununla beraber, firmanın Türkiye’deki ofisinin varlığı poliester iplik ihracatına verdiği önemden çok söz konusu firmanın Türkiye pazarına atfettiği önem bakımından ele alınmıştır. Bahse konu ofisin varlığı, Reliance firmasının diğer ürünlerinin yanı sıra poliester tekstürize ipliklerde de Türkiye pazarına önem verdiğini, Türkiye pazarının koşullarını takip ettiğini ve önlemin kalkması halinde ihracatını arttırabilmesi için ihtiyaç duyacağı uygun teşkilat ve pazarlama yapısına sahip olduğunu göstermektedir.

 (4) Öte yandan, adı geçen firmanın Türkiye’ye gerçekleştirdiği poliester iplik ihracatının toplam ihracatı içerisinde düşük bir paya sahip olması dampinge karşı önlemin yürürlükte olmasının doğal bir sonucu olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, Reliance gibi önemli bir üretim kapasitesine sahip olan ve büyük ölçekli üretim gerçekleştiren bir firma için küçük görünen bu oranların miktar olarak önemli büyüklüklere işaret ettiği değerlendirilmektedir.

 (5) Reliance firması, nihai bildirimde Türkiye’nin AB pazarına yakınlığının vurgulanarak,  Hindistan’ın, AB tarafından kendisine karşı uygulanan dampinge karşı önlemi Türkiye aracılığı ile etkisiz kılmayı hedeflediğinin kastedildiğini dile getirmiştir. Firma söz konusu pazarda, kendisinin AB içerisinde üretim yapan ilişkili firması Trevira aracılığıyla faaliyet gösterdiğini, Türkiye aracılığıyla AB pazarına girmesinin mümkün olmadığını, aksi yöndeki uygulamanın önlemlerin etkisiz kılınması anlamına geleceğini ifade etmiştir. Firma iddiasını desteklemek için Türkiye’nin ve AB’nin ithalat rakamlarından örnekler vermiş, AB’nin aldığı dampinge karşı önlemin yürürlüğe girdiği 2002 yılından bu yana Türkiye ve AB ithalatında herhangi bir sapmanın yaşanmadığını dile getirmiştir.

 (6) Bununla beraber, Türkiye’nin AB’nin önemli bir tekstil tedarikçisi olmasının ve AB pazarına yakınlığının vurgulanmasındaki amaç, Türkiye’de inceleme konusu ürünün kullanım alanının yaygınlığının ve bu ürüne karşı Türkiye pazarındaki güçlü talebin kaynağının gösterilmesidir. İnceleme konusu ürün Türkiye’de pek çok nihai üründe ara girdi olarak kullanılmaktadır ve bu nihai ürünlerin ihraç edildiği en önemli pazarlardan birisi de AB’dir. Bu bağlamda, inceleme konusu ürünün olası dampingli fiyatlarla ihraç edilmesi bu ürünü kullanarak başka ürünler üreten üreticiler için önemli bir tercih sebebi olacaktır.

 ç) Talebi etkileyen fiyat unsuru

(1) Yerli üretim dalı yaygın olarak kullanılan bir teknoloji ile üretim yapmakta olup sektörün üretim teknolojisi yönünden bir sıkıntısı bulunmamaktadır. İthalatçı soru formlarına gelen cevapların değerlendirilmesinden talebi etkileyen ana unsurun fiyat ve uzun vadeli satış imkanları olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. Dampingli ihracatın fiyatlarını etkileyen ana unsur ise standart olan ham madde fiyatları ile artan rekabet ortamı olacaktır. Dünyada özellikle Ç.H.C.’nin yatırımlarıyla oluşan kapasite fazlası Hindistan’da yerleşik firmaların pazar paylarını korumak ya da arttırabilmek için maliyetlerin sabit kalması durumunda fiyatlarını arttırmasının güç olduğuna işaret etmektedir.

 (2) Reliance firması Hindistan’ın Türkiye pazarına giriş fiyatlarının Tayland, Malezya, Endonezya ve Ç.H.C. gibi ülkelerden daha yüksek olduğunu ve yerli üretim dalına zarar verme ihtimalinin bulunmadığını iddia etmiştir. Söz konusu firma, nihai bildirime verdiği yanıtta da bu iddiasını tekrarlamış ve adı geçen dört ülkeden gerçekleştirilen ithalatın yerli üretim dalındaki mevcut ve olası zararın asıl kaynağı olduğunu, bu ülkelerden gerçekleştirilen ithalatın birim fiyatlarının da Hindistan’dan gerçekleştirilen ithalatın birim fiyatlarından düşük olduğunu öne sürmüştür. Firma Hindistan’dan gerçekleştirilen ithalatın birim CIF fiyatlarının yerli üretim dalının birim fiyatlarından dahi yüksek olduğunu dile getirmiştir.

 (3) Bununla beraber,  Hindistan’a karşı önlem uygulaması bulunduğu için, bu ülkeden yapılan ithalat önlemden etkilenmekte ve talep, fiyatı daha yüksek olan, özel nitelikli tiplere kaymaktadır. Nitekim ithalatçı faturalarının incelenmesinden de bu durum teyit edilmiş, niteliksiz ve katma değeri düşük olan tiplerin yerine daha çok katma değere sahip, nitelikli ürünlerin ithal edildiği görülmüştür. Reliance firmasının Türkiye satış listesi ile iç piyasa satış listesi incelendiğinde de Hindistan iç piyasasında Türkiye’ye ağırlıklı olarak satılan ürün tiplerinin fiyatlarına göre çok daha düşük birim fiyatı olan ürün tiplerinin de bulunduğu, önlemin yürürlükten kalkması durumunda bu tipte ürünlerin de satılmasıyla Hindistan’ın ortalama birim ihraç fiyatının düşmesinin muhtemel olduğu anlaşılmaktadır.

 (4) Diğer taraftan, Reliance firması nihai bildirime ilişkin yanıtında yürürlükteki damping önleminin ithalat üzerinde yukarıda açıklandığı şekilde bir etkisi olamayacağını belirterek, daha pahalı olan özel nitelikli ürün tipleri için dampinge karşı vergilerin ad valorem olması nedeniyle daha fazla vergi ödenmesi gerekeceği için böyle bir sonucun doğamayacağını iddia etmiştir.

 (5) Ancak, gerek ithalatçı faturalarının incelenmesinden gerekse Reliance firmasının nihai bildirime verdiği yanıttan söz konusu etkinin görüldüğü anlaşılmaktadır. Nitekim firma nihai bildirime verdiği yanıtta Türkiye’ye renkli iplikler gibi katma değeri fazla ve fiyatı yüksek olan ürünler ihraç ettiğini ifade etmiştir. Damping önlemleri tüketici tercihlerinde böyle bir etkiye neden olabilmekte, kullanıcılar ek bir maliyetle karşılaşmamak için düşük nitelikli temel girdiler için farklı tedarikçi ülkelere yönelirken, özel ve katma değeri yüksek ürün tipleri için ise dampinge karşı önlemin maliyetine katlanabilmektedir.

 d) Esas soruşturmada tespit edilen damping marjları

(1) Mevcut önleme esas teşkil eden soruşturmada tespit edilen damping marjları, firmaların önlemin yürürlükten kalkması halindeki muhtemel davranışlarını en iyi biçimde yansıtacak önemli bir gösterge niteliği taşıdığından dikkate alınmıştır. Buna göre, esas soruşturma sırasında Hintli üretici-ihracatçı firmalar için tespit edilen damping marjları konulan vergi oranlarına eşit olacak şekilde %6,8 ile %20,3 arasında değişen önemli düzeylerdedir.

 (2) Reliance firması nihai bildirim sonrasında düzenlenen dinleme toplantısında esas soruşturmada tespit edilen damping marjlarının Hindistan’da yerleşik firmaların önlemin yokluğundaki muhtemel davranışlarını yansıtamayacağını, bu yönde bir değerlendirme yapılabilmesi için geçmiş verilerin değil mevcut verilerin kullanılması gerektiğini öne sürmüştür.

 (3) Firma nihai bildirime ilişkin yanıtında 2003, 2004 ve 2005 yıllarında Hindistan’dan Türkiye’ye gerçekleştirilen önlem konusu ürün ihracatının büyük kısmının kendisi tarafından gerçekleştirildiğini, kendisinin de soruşturma süresince Müsteşarlığımız ile tam işbirliği içerisinde bulunduğunu belirtmiştir. Firma ayrıca, soru formlarına ayrıntılı olarak yanıt verdiğini bu iş için zaman ve kaynak ayırdığını ancak sunduğu verilerin yeniden damping marjı hesaplamasında kullanılmadığını ifade etmiştir. Firma sunduğu verilerin kullanılması halinde inceleme döneminde ihracatın birim fiyatlarının yükseldiğinin ve damping marjının negatif olduğunun görüleceğini dile getirerek, bu noktadan hareketle dampingin devam etmediğini ve yeniden meydana gelmesi olasılığının bulunmadığını öne sürmüştür.

 (4) Ancak, yürütülen soruşturma bir nihai gözden geçirme soruşturması olduğundan dampingin varlığı değil önlemin kalkması durumunda dampingin devam etmesinin veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığı hususu değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, dampingin belirlenmesi bu değerlendirme için ihtiyari bir unsurdur ve Yönetmeliğin 41 inci maddesi kapsamında bu soruşturmada damping belirlemesi yapılmasına gerek görülmemiştir.

 (5) Ayrıca, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Mevzuat, işbirliğine gelmeyen firmaların işbirliğine gelmemeyi caydıracak muameleye tabi tutulmasına izin vermekle birlikte bu yöndeki izin işbirliğine gelen firmalar için ayrıcalıklı bir durumun yaratılması gerektiği anlamına gelmemektedir.

 (6) Öte yandan, esas soruşturmada tespit edilen damping marjlarının büyüklüğü bu nihai gözden geçirme soruşturması çerçevesinde yapılan değerlendirmenin tek dayanak noktası olarak görülmemektedir. Soruşturma boyunca elde edilen ve karara esas teşkil edecek olan mevcut döneme ilişkin verilere nihai bildirimde yer verilmiştir. Esas soruşturmada tespit edilen damping marjlarının önemi, Hindistan’da yerleşik firmaların daha önce sergiledikleri ve esas soruşturma sonucunda delilleriyle ortaya koyulan fiyatlandırma tutumunu göstermesinden kaynaklanmaktadır. Diğer bir ifadeyle, bu gözden geçirme soruşturmasında Hindistan’da yerleşik firmaların Türkiye’ye ihracat yaparken esas soruşturmada ortaya konulduğu gibi dampingli fiyatlarla ihracat yapmalarının muhtemel olup olmadığı değerlendirilmektedir. Dolayısıyla, Hindistan’da yerleşik firmalar için esas soruşturmada tespit edilen damping marjları, bu soruşturmada varlığı veya yeniden ortaya çıkması ihtimali araştırılan unsurlardandır.

 (7) Reliance firması dinleme toplantısından sonra Müsteşarlığımıza ilettiği görüşünde, bahse konu nihai gözden geçirme soruşturmasının yerli üretim dalının usulüne uygun olarak yaptığı bir başvuruya dayanmadığını, soruşturmanın gerçekleri yansıtan yeterli veriye dayanmadan başlatıldığını öne sürmüştür.

 (8) Yerli üretim dalının usulüne uygun olarak yaptığı başvurunun incelenmesi sonucunda bir nihai gözden geçirme soruşturmasının açılabilmesi için mevzuat kapsamında yeterli bilgi, belge ve delillerin mevcut olduğu anlaşılmış ve İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu’nca soruşturma açılmasına karar verilmiştir. Bu husus, 24/06/2005 tarih ve 25855 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2005/13 sayılı Tebliğ ile de duyurulmuştur.

 (9) Soruşturma açılmasını müteakip, söz konusu ürünün önleme konu ülkelerde yerleşik bilinen tüm üretici/ihracatçılarına ve ayrıca bu ülkelerde yerleşik diğer üretici/ihracatçılara iletilebilmesini sağlamak amacıyla Güney Kore ve Hindistan’ın Ankara Büyükelçilikleri ile Taipei Ekonomi ve Kültür Ofisi’ne soru formları, soruşturma açılış Tebliği ve de yerli üretim dalı tarafından yapılan başvurunun gizli olmayan özeti gönderilmiştir. Buna karşılık, bahse konu iddia daha önce hiçbir firma tarafından gündeme getirilmemiştir. Dolayısıyla, soruşturmanın nihai aşamasına gelinceye kadar gündeme getirilmeyen bu iddia makul kabul edilmemiştir.

 e) Diğer ülkelerce uygulanmakta olan dampinge karşı önlemler

(1) Hindistan’a karşı AB tarafından 28/11/2002 tarihinden itibaren %3,77 ile %7,9 arasında değişen oranlarda dampinge karşı vergi uygulanmaktadır. Bu önlemler Hindistan’ın sadece ülkemize değil diğer ülkelere de dampingli ihracat yaptığını ve yukarıdaki değerlendirmelerin tutarlı olduğunu, önlemin yürürlükten kalkması durumunda benzer eğilimin devam etmesinin muhtemel olduğunu ortaya koymaktadır.

 (2) Reliance firması nihai bildirime ilişkin yanıtında AB tarafından Hindistan menşeli poliester tekstürize ipliklerin ithalinde dampinge karşı önlem uygulanmasının Hindistan’ın diğer ülkelere de dampingli fiyatlarla ihracat yaptığı anlamına gelemeyeceğini öne sürerek, kendisinin Türkiye dışında çok sayıda ülkeye ihracat yaptığını bunların içerisinde sadece AB tarafından dampinge karşı önlem uygulandığını belirtmiştir.

(3) Bununla beraber, böyle bir değerlendirmenin ihracat yapılan ülke sayıları bakımından değil dampingli fiyatlarla gerçekleştirilen ihracatın toplam ihracat içerisindeki payı göz önüne alınarak yapılmasının daha anlamlı olacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda, AB’nin resmi istatistik kurumu olan EUROSTAT’tan alınan ve AB-15’in (Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, İngiltere, Portekiz, Lüksemburg, Belçika, Hollanda, Finlandiya, Yunanistan, İsveç, Avusturya, Danimarka ve İrlanda) Hindistan’dan gerçekleştirdiği soruşturmaya konu madde ithalatını gösteren veriler ile Hindistan’ın Hindistan Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’na bağlı Dış Ticaret Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinden temin edilen ihracat verileri 2000-2005 dönemi için karşılaştırılmıştır.

 (4) EUROSTAT verilerine göre, AB tarafından alınan önlemin henüz yürürlüğe girmediği 2000 ve 2001 yıllarında Hindistan’ın AB-15’e gerçekleştirdiği soruşturmaya konu madde ihracatının, söz konusu ülkenin toplam ihracatı içerisindeki payı %49,43 iken, 2001 yılında bu oran %95,89’a çıkmış, önlemin yürürlüğe girdiği yıl olan 2002’de ise %81,44 olarak gerçekleşmiştir. Ancak, söz konusu önlemin 2002 yılının sonunda alınmış olması nedeniyle etkilerinin tam olarak gözlenebileceği dönem 2003 ve sonrasındaki yılları kapsamaktadır. Bu bağlamda, 2003-2005 yılları arası dönemde AB-15’e gerçekleştirilen ihracatın Hindistan’ın toplam ihracatı içerisindeki payı sırasıyla, %83,71, %28,05 ve %15,31 olarak gerçekleşmiştir.

 (5) Buna karşılık aynı hesaplama için Hindistan’ın Hindistan Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’na bağlı Dış Ticaret Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinden temin edilen ihracat verileri kullanıldığında ise AB tarafından alınan önlemin henüz yürürlüğe girmediği 2000 ve 2001 yıllarında Hindistan’ın AB-15’e gerçekleştirdiği soruşturma konusu ürün ihracatının, söz konusu ülkenin toplam ihracatı içerisindeki payının 2000 yılında %56,25 iken, 2001 yılında %53,48’e düştüğü, önlemin yürürlüğe girdiği yıl olan 2002’de ise %39,02 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Bahse konu dampinge karşı önlemin 2002 yılı sonunda alındığı göz önüne alındığında etkilerinin 2003-2005 döneminde tam olarak görülmesi muhtemeldir. Bu çerçevede, söz konusu yıllarda AB-15’e gerçekleştirilen ihracatın Hindistan’ın toplam ihracatı içerisindeki payı sırasıyla, %28,66, %22,80 ve %18,59 olarak gerçekleşmiştir.

 (6) Yapılan bu analizden de anlaşılacağı gibi, AB tarafından alınan önlem çerçevesinde, 2001 yılında Hindistan’ın inceleme konusu üründeki toplam ihracatının en düşük oran alınsa bile %53,48’inin dampingli fiyatlarla yapıldığı şüphesi doğmaktadır. Dolayısıyla, Hindistan menşeli ürünlerin ithalatında dampinge karşı önlem uygulayan ülke sayısı az olarak görünse de önleme tabi ihracat miktarı göz önüne alındığında Hindistan’dan dampingli fiyatlarla ihracat yapılması olasılığının bulunduğu değerlendirilmektedir.

 (7) Bununla beraber, Türkiye ve AB haricinde ihracat yapılan diğer ülkelerde dampinge karşı önlem uygulamasına gidilmemesinin birçok nedeni olabilir. Böyle bir değerlendirmenin anlamlı olabilmesi için ihracat yapılan ülkelerde inceleme konusu maddeyi üreten yerli sanayinin bulunup bulunmadığı, var ise yerli sanayinin Hindistan menşeli ithalattan zarar görüp görmediği, Hindistan’ın o ülkelere gerçekleştirdiği ihracat miktarının ihmal edilebilir düzeyde olup olmadığı gibi hususların da incelenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, Reliance firmasının bu konuda öne sürdüğü iddia makul kabul edilmemiştir.

 (8) Öte yandan, AB tarafından alınan dampinge karşı önlemin yürürlüğe girmesinden sonra Hindistan’ın bu bölgeye gerçekleştirdiği ihracatta önemli oranda düşüş yaşandığı gözlenmektedir. Bu gelişmenin sonucu olarak Hindistan’daki üretici ve ihracatçıların AB pazarına önlem öncesi dönemde olduğu kadar giremediği ve soruşturma konusu ürünü ihraç etmek için yeni pazar arayışına girdikleri düşünülmektedir. Bu durumda, Türkiye tarafından mevcut dampinge karşı önlemlerin kaldırılmasıyla bu ülkeden gerçekleştirilecek ihracatta artış olacağı değerlendirilmektedir.

Değerlendirme 

MADDE 8- (1) Yukarıdaki bilgiler ele alındığında, önleme tabi ülkelerin Türkiye’ye yönlendirebilecekleri ciddi kapasite ve kapasite fazlalarının bulunduğu, diğer ülkelerde artan rekabet ve kapasite fazlası nedeniyle fiyat arttırmada zorlandıkları, diğer ihraç pazarlarındaki rekabet şartlarının Ç.H.C. gibi ülkelerin yatırımlarını arttırmasıyla zorlaştığı, ihracatlarının azaldığı veya artmadığı, Türkiye pazarının bu ülkeler için önem taşıdığı, söz konusu ülkeler menşeli ithalata olan talebin temel nedeninin fiyatların seviyesi olduğu, önlemin yürürlükten kalkması durumunda üretici ihracatçı firmaların önlemin yokluğundaki davranışlarını en iyi yansıtacak göstergelerden biri olan esas soruşturmadaki damping marjlarının önemli oranda olduğu da dikkate alındığında, önlemin yürürlükten kalkması halinde dampingin devam etmesinin veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olduğu değerlendirilmektedir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Zararın Devamı veya Yeniden Meydana Gelmesi İhtimali

MADDE 9- (1) Önlemin yürürlükte olduğu dönemde, yerli üretim dalında zarar durumu ve önlemin yürürlükten kalkması halinde zarara etki edebilecek muhtemel gelişmeler incelenmiştir. Bu çerçevede, ithalatın miktarı ve muhtemel gelişimi, fiyatlarının gelişimi ve muhtemel fiyat baskısı ve potansiyeli ile yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri incelenmiştir. İthalat verileri incelenirken, önlemin etkisini ve önlem sonrası duruma ilişkin eğilimleri görebilmek amacıyla GGD’yi (2002–2004) de içine alan 1999–2005 dönemi ele alınmıştır.

BİRİNCİ BÖLÜM

Önlem Konusu İthalatın Gelişimi

İthalatın etkisinin toplu ve ayrı ayrı  değerlendirilmesi 

MADDE 10- (1) Hindistan, Tayvan ve Güney Kore menşeli önlem konusu ürünün kendi aralarında ve yerli benzer ürünle rekabet ettiği tespiti esas soruşturmada yapılmış ve üç ülkeden gerçekleşen dampingli ithalatın etkileri toplu değerlendirilmiştir.

 (2) Bu soruşturmada ise soruşturmaya eş zamanlı konu olan Hindistan, Tayvan ve Güney Kore’den yapılan ithalatın etkileri hem ayrı ayrı hem de toplu olarak değerlendirilmiştir. 

Maddenin genel ithalatı

MADDE 11- (1) Esas önlem yürürlüğe girmeden önce 1999 yılında tekstürize ipliklerin genel ithalatı 14.273 ton iken önlemin yürürlüğe girdiği 2000 yılında 20.347 tona çıkmış 2001 yılında ise yaşanan ekonomik krizin de etkisiyle 10.964 tona gerilemiştir. GGD’ de ilk iki yıl ithalat artmış ve sırasıyla 37.534 ve 38.227 ton olarak gerçekleşmiş son yıl ise miktar azalarak 30.114 tona gerilemiştir. 2005 yılında ise tekrar 57.885 tona çıkmıştır.

Maddenin soruşturma konusu ülkelerden ithalatı 

MADDE 12- (1) Soruşturma konusu ürünün Güney Kore’den ithalatı önlem öncesi 1999 yılında 1.145 ton iken önlemin yürürlüğe girmesiyle bir düşüş eğilimine girerek 2000 yılında 249 tona 2001 yılında ise yaşanan ekonomik krizin de etkisiyle 218 tona gerilemiştir. GGD’ de (2002-2004) ise ithalatta bir toparlanma yaşanmış, ithalat sırasıyla 248, 708 ve 1.147 tona çıkmıştır. 2005 yılında da artış eğilimi sürmüş ve ithalat 1.561 ton olarak gerçekleşmiştir. 2001-2005 döneminde ithalatta miktar bazında yaşanan artış %618 oranında olmuştur. 

(2) Önlem konusu ürünün Tayvan’dan ithalatı ise önlem öncesi 1999 yılında 2.218 ton iken önlemin yürürlüğe girdiği yıl olan 2000’de 3.403 tona çıkmış, önlemin etkilerinin tam olarak görüldüğü 2001 yılında ise yaşanan ekonomik krizin de etkisiyle ciddi oranda düşerek 580 tona gerilemiştir. Bununla beraber GGD’nin ilk iki yılında ithalat tekrar artarak sırasıyla 2.893 ve 3.425 ton olarak gerçekleşmiştir. 2004 ve 2005 yıllarında ise gerileyerek sırasıyla 1.582 ve 1.488 tona düşmüştür. 2001-2005 döneminde ithalatta miktar bazında yaşanan artış %156 oranında olmuştur.

 (3) Önleme tabi ürünün soruşturmaya konu bir diğer ülke olan Hindistan’dan ithalatı ise önlem öncesi 1999 yılında 3.483 ton iken önlemin yürürlüğe girdiği yıl olan 2000’de 5.726 tona çıkmış, önlemin etkilerinin tam olarak görüldüğü 2001 yılında ise yaşanan ekonomik krizin de etkisiyle 1.403 tona gerilemiştir. GGD’ de dalgalı bir seyir izleyen ithalat 2002 ve 2003 yıllarında sırasıyla 4.222 ve 5.399 tona çıkmış, 2004 yılında ise 1.600 tona düşmüştür. 2005 yılında ise tekrar artan ithalat 3.339 ton olarak gerçekleşmiştir.  2001-2005 döneminde ithalatta miktar bazında yaşanan artış oranı  %138’dir.

   (4) Soruşturma konusu ürünün önleme tabi ülkelerden yapılan toplam ithalatı önlem öncesi 1999 yılında 6.846 ton iken önlemin yürürlüğe girdiği 2000 yılında 9.377 tona çıkmış olup 2001 yılında ise gerek önlemin etkisinin tam olarak hissedilmesi gerekse de yaşanan ekonomik krizin etkisiyle 2.201 tona gerilemiştir. GGD’ de ise ilk iki yıl artarak sırasıyla 7.363 ton ve 9.533 tona çıkmış son yıl ise tekrar azalarak 4.328 tona gerilemiştir. 2005 yılında ise tekrar artarak 6.388 ton olarak gerçekleşmiştir. 2001-2005 döneminde önlem konusu ülkelerin toplam ithalatında miktar bazında yaşanan artış oranı %190 seviyesindedir. 

 (5) Diğer taraftan önlem konusu Hindistan, Tayvan ve Güney Kore kaynaklı ithalatın toplam ithalat içindeki payı incelendiğinde ise, 1999 –2001 döneminde sırasıyla, %48, %46,1 ve %20,1 olduğu, GGD’ de dalgalı seyir izleyerek sırasıyla %19,6, %24,9 ve %14,4 olarak gerçekleştiği görülmektedir. 2005 yılında ise bu pay  %11’e düşmüştür.

Önlem konusu ithalatın pazar payı 

MADDE 13- (1) Soruşturma konusu ürünün yurtiçi tüketimi, yerli üretim dalının yurtiçi satışları ile soruşturma konusu ipliklerin genel ithalatının toplanması suretiyle hesaplanmıştır.

 (2) Bu çerçevede hesaplanan toplam tüketim endeksi, 2002 yılında 100 iken 2003 yılında 111’e çıkmış, 2004 yılında ise 107’ye düşmüştür. Önlem konusu ülkeler menşeli soruşturma konusu poliester tekstürize ipliklerin tüketim içindeki toplam payı ise 2002 yılında  %4,1 iken 2003 yılında %4,8’e çıkmış 2004 yılında ise %2,3’e gerilemiştir. Söz konusu ülkeler ayrı ayrı değerlendirildiğinde ise Güney Kore’nin 2002 yılında %0,1 olan pazar payının 2003 ve 2004 yıllarında artarak sırasıyla %0,4 ve %0,6’ya yükseldiği, Tayvan’ın pazar payının ise 2002-2004 döneminde sırasıyla %1,6, %1,7 ve %0,8 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Önleme tabi bir diğer ülke olan Hindistan’ın ise 2002 yılında %2,4 olan pazar payının 2003 yılında artarak %2,7’ye yükseldiği, 2004 yılında ise gerileyerek %0,8 olarak gerçekleştiği görülmektedir. 

Önlem konusu ithalatın fiyatlarının gelişimi

MADDE 14- (1) TÜİK verileri esas alınarak, önlemin yürürlükten kalkması durumunda oluşabilecek muhtemel fiyatların tespiti için önleme tabi ülkelerin önlem öncesi ve sonrası birim fiyatları incelenmiştir.

 (2) Buna göre, Güney Kore menşeli soruşturma konusu poliester tekstürize ipliklerin ağırlıklı ortalama ithal birim fiyatı, önlem öncesi 1999 yılında 1,53 ABD Doları/Kg iken önlemin yürürlüğe girmesi sonrasında yükselerek 2000’de 3,43 ABD Doları/Kg’a ulaşmış 2001 yılında ise gerileyerek 3,11 ABD Doları/Kg olarak gerçekleşmiştir. GGD’nin ilk yılında 4,82 ABD Doları/Kg olan ithalat birim fiyatı 2003 ve 2004 yıllarında sırasıyla 4,59 ve 5,70 ABD Doları/Kg  olmuştur. 2005 yılında ise 5,75 ABD Doları/Kg olarak gerçekleşmiştir.

 (3) Tayvan menşeli ithalatın birim fiyatları ise, önlem öncesi 1999 yılında 1,38 ABD Doları/Kg iken önlemin yürürlüğe girmesi sonrasında yükselerek 2000 ve 2001 yıllarında sırasıyla 1,65 ve 2,06 ABD Doları/Kg olmuştur. GGD’ de ithalatın fiyatları dalgalı bir seyir izlemiş sırasıyla 1,97, 1,74 ve 2,37 ABD Doları/Kg olarak gerçekleşmiştir. 2005 yılında ise bir önceki yıla göre artış göstererek 2,93 ABD Doları/Kg olarak gerçekleşmiştir.

 (4) Hindistan menşeli ithalatın birim fiyatları ise, 1999 yılında 1,64 ABD Doları/Kg iken önlemin yürürlüğe girmesi sonrasında yükselerek 2000 ve 2001 yıllarında sırasıyla 1,72 ve 1,75 ABD Doları/Kg olmuştur. GGD’ de ise dalgalı bir seyir izleyerek sırasıyla 1,73, 1,64 ve 1,85 ABD Doları/Kg olarak gerçekleşmiştir. 2005 yılında ise bir önceki yıla göre artış göstermiş ve 2,05 ABD Doları/Kg’a yükselmiştir.

(5) Indorama firması nihai bildirime ilişkin yanıtında, nihai bildirimde ithalatın hacmine ve fiyatlarına ilişkin istatistiksel verilerin yer almadığını, önleme tabi ithalatın birim fiyatlarının yerli üretim dalının fiyatlarına etkisinin gösterilmediğini ve yerli üretim dalında zararın sürdüğüne ilişkin nesnel istatistiksel verilere değinilmediğini öne sürmüştür. Firma ayrıca, DTÖ kurallarınca önlem konusu ülkeden gerçekleştirilen ithalatın hacminde üretim veya tüketime göre önemli oranda mutlak veya nisbi bir artış olup olmadığının da gösterilmesi gerektiğini ancak nihai bildirimde bu unsurlara yer verilmediğini iddia etmiştir. 

(6) Nihai bildirimde incelemeye konu ürünün önlem konusu ülkelerden gerçekleştirilen ithalatındaki gelişim tarafların bilgisine sunulmuştur. Ancak, bu soruşturmanın bir nihai gözden geçirme soruşturması olması nedeniyle önleme konu ülkelerden gerçekleştirilen ithalatın normal bir damping soruşturmasında olduğu gibi yorumlanması söz konusu değildir. İthalat verileri dampinge karşı önlemin etkilerini, diğer bir ifadeyle ithal edilen ürün tiplerinde, ithalatın miktarında ve birim fiyatlarında önlemden sonra görülen değişiklikleri yansıtmaktadır. Bu nedenle, zararın devamı ya da tekrarının muhtemel olup olmadığının değerlendirilmesinde önleme konu ülkelerden gerçekleştirilen ithalatta mutlak veya nispi olarak artış olduğunun gösterilmesi gerekmemektedir. Esasen damping önlemi sonrasında da dampinge konu ülkeden yapılan ithalatın düşmesi beklenen bir sonuçtur.

 (7) Buna karşılık, nihai bildirimde önleme tabi olan ve olmayan ithalatın gelişimine ilişkin istatistiksel veri sunulmuş, yine önleme tabi olan ve olmayan ithalatın tüketim içerisindeki payı GGD’nin içerdiği yıllar itibariyle değerlendirilmiştir. Diğer taraftan, nihai bildirimde, önleme konu ülkelerden gerçekleştirilen ithalatın birim fiyatlarının nasıl geliştiği ve yerli üretim dalının fiyatları üzerinde nasıl bir etki yaptığı bahse konu ülkeler için tek tek fiyat baskısı hesaplanarak gösterilmiştir. Dolayısıyla Indorama firmasının bu iddialarının müspet bir temele dayanmadığı düşünülmektedir.

Fiyat baskısı 

MADDE 15- (1) GGD’de yerli üretim dalının yıllık ortalama satış fiyatlarının yıllık ortalama maliyetlerinin altında kaldığı tespit edildiğinden GGD’ye ilişkin verilere dayanılarak, uygulanan önlem dikkate alınmadan fiyat baskısı hesaplanmıştır. Hesaplamada, önlem konusu ülkelerden yapılan ithalatın birim fiyatına gümrük vergisi ve ithal masrafları eklemek suretiyle önlem konusu ürünün Türkiye piyasasına giriş fiyatları bulunmuş ve bu fiyat, yerli üretim dalının olması gereken satış fiyatlarını veren maliyet artı makul kâr yöntemi ile bulunan fiyatlarla mukayese edilmiştir.

(2) Buna göre, GGD’ de Güney Kore menşeli soruşturma konusu ürünün yerli ürünün satış fiyatları üzerinde fiyat baskısı oluşturmadığı, Hindistan menşeli ithalatın sırasıyla %1, %24 ve %28 oranında, Tayvan menşeli ithalatın ise sırasıyla %-12, %16 ve %-1 oranlarında fiyat baskısı yarattığı tespit edilmiştir. Bununla beraber, soruşturma konusu ülkelerin ITC’den elde edilen 2004 yılı ihracat rakamları incelenerek bu ülkelerin, kendilerine karşı herhangi bir önlem uygulamayan ülkelere daha düşük birim fiyatlardan ihracat yaptıkları tespit edilmiştir. Bu yolla tespit edilen birim fiyatların Türkiye’ye yapılan ihracatta da uygulanması halinde yerli üretim dalının fiyatlarının potansiyel olarak ne yönde etkilenebileceği belirlenmeye çalışılmıştır.  Bu çerçevede, önlem konusu ülkelerin benzer fiyatlardan Türkiye’ye ihracata başlamaları halinde yerli üretim dalının fiyatlarını önemli oranda bastırma potansiyeline sahip oldukları görülmektedir.

(3) İthalatın birim fiyatlarının yükselmesi, temel olarak artan ham madde fiyatlarındaki artıştan kaynaklanmaktadır. İthalatçı firmalardan gelen yanıtlar ve sunulan ithalat faturaları incelendiğinde, önlemin etkisiyle, Güney Kore’den gerçekleştirilen önlem konusu ürün ithalatında özellikle maliyeti yüksek ince tip özel ipliklerin ağırlıklı olarak yer tuttuğu görülmektedir. Dolayısıyla bu ülkeden gerçekleştirilen ithalatın birim fiyatları diğer ülke fiyatlarının da oldukça üzerinde artmıştır. Bununla beraber, önlemin kalkması durumunda G. Kore’den ithalatın diğer ürün tiplerini de kapsaması muhtemeldir.

(4) Reliance firması, yerli üretim dalının gizli olmayan başvurusunda yer alan fiyat baskısı ve yıpranması tablosu ile yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinde yer alan fiyatların birbiri ile tutarlı olmadığını iddia etmiştir. Ancak fiyat baskısı-yıpranması tablosunda yer alan birim fiyatlar enflasyondan arındırılmamış cari fiyatlardır. Buna karşılık, diğer tablo yerli üretim dalının ekonomik göstergelerindeki gelişmeleri yansıtmak üzere hazırlanmıştır ve tabloda yer alan fiyatlar enflasyon etkisinden Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) kullanılmak suretiyle arındırılmıştır.

 (5) Ayrıca Reliance firması yerli üretim dalının fiyatlarını kırmadığını ve zarar vermediğini iddia etmektedir. Ancak, önlemin henüz yürürlükte olmadığı esas soruşturmada Hindistan’ın, yerli üretim dalının fiyatlarını %15 oranında kırdığı tespit edilmiş, yukarıda açıklanan nedenlerle bu soruşturmada önleme konu ithalatın fiyatlarının etkisinin fiyat baskısı yoluyla ortaya konulmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.

 (6) Reliance firması nihai bildirime ilişkin yanıtında potansiyel fiyat baskısı hesaplanırken Hindistan’ın üçüncü bir ülkeye yaptığı ihracatın birim fiyatlarının dikkate alınmış olmasına itiraz etmiştir. Firma,  Hindistan’dan Türkiye’ye yeterli miktarda ihracatın olduğunu, Hindistan’ın Türkiye’ye ihraç fiyatlarının kabul edilmemesi için herhangi bir nedenin bulunmadığını ve üçüncü bir ülkeye gerçekleştirilen ihracatın birim fiyatlarının değerlendirmeye esas alınmasının yasal dayanağının olmadığını öne sürmüştür. Firma yanıtında, yapılan incelemede dampingin ve zararın devamı veya yeniden ortaya çıkması olasılığının değerlendirilmesi gerektiğini, potansiyel fiyat kırılması veya baskısının bu değerlendirmeye dahil olamayacağını belirtmiştir.

 (7) Nihai bildirimde Hindistan’ın üçüncü bir ülkeye gerçekleştirdiği poliester tekstürize iplik ihracatında geçerli olan fiyatların yanında Hindistan’ın GGD’de Türkiye’ye gerçekleştirdiği ihracatın birim fiyatları da fiyat baskısı değerlendirmesinde kullanılmıştır. Ayrıca, nihai bildirimde, Hindistan’dan gerçekleştirilen ithalattaki birim fiyatların geçersiz kabul edildiğine ilişkin herhangi bir ifade yer almamaktadır.

 (8) Diğer taraftan, dampinge karşı önlemler, önleme tabi olan ülkelerden gerçekleştirilen ithalattaki ürün kompozisyonunu ve dolayısıyla fiyat yapısını etkileyebilmektedir. Yurtiçinde daha çok tüketilen, katma değeri düşük ve özel niteliğe sahip olmayan ürünler dampinge karşı önlemlerin etkisiyle farklı tedarikçi ülkelerden ithal edilebilmekte, buna karşılık katma değeri yüksek ve özel nitelikli ürünler ise dampinge karşı önlemin maliyetine katlanılarak önlem konusu ülkelerden tedarik edilebilmektedir. Dolayısıyla,  önleme tabi ithalatın yerli üretim dalının fiyatları üzerindeki etkisi değerlendirilirken bu durum da dikkate alınmalıdır.

 (9) Bu bağlamda, incelemeye konu ülkelerin Türkiye’ye ihracatlarında geçerli olan fiyatların yanı sıra bu ülkelerin kendilerine karşı herhangi bir önlem uygulamayan ülkelere yaptıkları ihracatın birim fiyatları da incelenmiştir. Böylelikle önlemin yürürlükte olmaması halinde katma değeri düşük ürünlerin de ithal edilmesiyle oluşabilecek olası fiyat baskısı görülmeye çalışılmıştır.

 (10) Öte yandan, ithalatın yerli üretim dalının fiyatları üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi zararın devamı veya yeniden ortaya çıkması olasılığının ortaya konulabilmesi açısından önem arz etmektedir. Nitekim, potansiyel fiyat baskısı, dampinge karşı önlemlerin yokluğunda önleme tabi ülkelerden Türkiye’ye katma değeri yüksek olmayan, özel nitelik taşımayan ve dolayısıyla birim fiyatı daha düşük olan ürün tiplerinin de ihraç edilebileceği varsayımı altında, yerli üretim dalının fiyatlarının nasıl etkilenebileceğini göstermek için hesaplanmıştır.

 (11) Reliance firması bir diğer iddiasında da fiyat baskısı hesaplanırken kullanılan yerli üretimin olması gereken fiyatının ticari olarak gerçekçi olmadığını, belirlenen fiyatın çok yüksek olduğunu ileri sürmüştür.

 (12) Fiyat baskısı yerli üretim dalının önleme konu ithalatın birim fiyatları karşısında nasıl etkilendiğini göstermek amacıyla hesaplanmıştır. Bu hesaplama yapılırken dünya standartlarında maliyet yapısı olan yerli üretim dalının maliyet verileri temel alınmış, bu maliyetlere makul bir kâr marjının eklenmesi suretiyle olması gereken fiyat tespit edilmiştir. Bu bağlamda, olması gereken fiyat yapılan değerlendirmelerde kullanılmak üzere oluşturulmuş bir fiyatı ifade etmektedir.

İKİNCİ BÖLÜM

Yerli Üretim Dalının Durumu

Yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri

MADDE 16- (1) Önlem konusu ithalatın yerli üretim dalı üzerindeki etkisinin belirlenmesinde, soruşturma konusu üründe toplam Türkiye üretiminin önemli bir kısmını gerçekleştiren Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş., Polylen Sentetik İplik Sanayi A.Ş., Sönmez Filament Sentetik İplik ve Elyaf Sanayi A.Ş., Sifaş Sentetik İplik Fabrikaları A.Ş. ve Nergis Tekstil Tic. San. A.Ş. ile Polyteks Tekstil Sanayi Araştırma ve Eğitim A.Ş. firmalarının soruşturma konusu ürüne ilişkin verileri esas alınmıştır.

(2) Öte yandan, eğilimin sağlıklı bir şekilde incelenmesi amacıyla Türk Lirası bazındaki veriler için yıllık ortalama ÜFE kullanılarak enflasyondan arındırılmış reel değerler esas alınmıştır.

 a) Üretim

(1) Yerli üretim dalının ilgili üründe 2002 yılında 100 olan üretim miktar endeksi, 2003 yılında 107’ye çıkmış, 2004 yılında ise 105’e düşmüştür.

 b) Satışlar

 (1) Yerli üretim dalının ilgili üründe 2002 yılında 100 olan yurtiçi satış miktar endeksi, 2003 yılında artış göstererek 114’e çıkmış, 2004 yıllında ise bu seviyesini korumuştur.

 (2) Aynı dönemde satış hâsılatı reel olarak incelendiğinde 2002 yılında 100 olan endeksin 2003 ve 2004 yıllarında azalarak 91’e gerilediği görülmüştür.

 c) İhracat

 (1) Yerli üretim dalının ilgili üründe 2002 yılında 100 olan ihracat miktar endeksi, 2003 ve 2004 yıllarında artarak sırasıyla 128 ve 137 olarak gerçekleşmiştir.

 (2) Aynı dönemde ihracat hâsılatı reel olarak incelendiğinde ise 2002 yılında 100 olan endeksin 2003 ve 2004 yıllarında artarak 110 ve 113 olarak geçekleştiği görülmüştür.

 ç) Yurtiçi Fiyatlar

 (1) Yerli üretim dalının ilgili üründe ağırlıklı ortalama yurtiçi birim satış fiyatı endeksinin, 2002 yılı verileri 100 olarak alındığında, 2003 ve 2004 yıllarında azalarak 80’e düştüğü tespit edilmiştir.

 d) Pazar Payı

 (1) Soruşturma konusu ürünün yurt içi tüketimi 2002 yılında 100 olarak alındığında 2003 yılında 111’e çıkmış 2004 yılında ise 107’ye düşmüştür. Yerli üretim dalının ilgili üründe yurtiçi pazar payı ise 2002 yılında %79 iken 2003 yılında %81, 2004 yılında ise %84 olarak gerçekleşmiştir.

 (2) Reliance firması yerli üretim dalının pazar payı artarken Hindistan’ın pazar payının azaldığını iddia etmektedir. Bu durum dampingli ithalata karşı alınan önlemin doğal sonucudur.

 e) Stoklar

 (1) Yerli üretim dalının ilgili üründeki stok verileri incelendiğinde 2002 yılında 100 olan stok düzeyi endeksinin, 2003 ve 2004 yıllarında sırasıyla 112 ve 77 olarak gerçekleştiği gözlenmiştir.

 f) Kapasite ve Kapasite Kullanım Oranı (KKO)

 (1) Yerli üretim dalının 2002 yılında 100 olan kapasitesi 2003 ve 2004 yıllarında 110 ve 111’e çıkmış, KKO ise bir miktar düşerek aynı dönemde sırasıyla %78, %75 ve %74 olarak gerçekleşmiştir.

 g) İstihdam

 (1) Yerli üretim dalının ilgili üründeki çalışan toplam işçi sayısı endeksi 2002 yılında 100 kabul edildiğinde, 2003 ve 2004 yıllarında artarak sırasıyla 105 ve 102 olmuştur. 

 ğ) Ücretler

(1) Yerli üretim dalının ilgili ürün üretiminde çalışan işçilerinin aylık giydirilmiş brüt ücret endeksi 2002 yılında 100 olarak alındığında, 2003 ve 2004 yıllarında bir miktar artarak sırasıyla 102 ve 107 olarak gerçekleşmiştir.

 h) Verimlilik

 (1) Yerli üretim dalının ilgili ürün üretiminde çalışan işçi başına verimlilik endeksi 2002 yılında 100 iken, bir miktar artış kaydederek 2003, 2004 yıllarında sırasıyla 102 ve 103 olarak gerçekleşmiştir.

 ı) Maliyetler

(1) Yerli üretim dalının ilgili üründe ağırlıklı ortalama birim ticari maliyet endeksi 2002 yılında 100 iken, 2003 ve 2004 yıllarında azalarak sırasıyla 91 ve 90’a gerilemiştir. Ticari maliyetin azalmasında sınaî maliyet, faaliyet gideri ve finansman giderindeki azalmalar etkili olmuştur.

 (2) Reliance firması yerli üretim dalının entegre üretim yaparak ham madde olarak PTA ve MEG kullandığını, buradan ara ham madde olan POY’u kendi ürettiğini, POY’un üretim maliyetinin piyasa satış fiyatının üzerinde olması sebebiyle soruşturma konusu ürün maliyetlerini yükselttiğini öne sürmüş, yerli üretim dalının POY’u üretmek yerine piyasadan tedarik etmiş olması halinde maliyetlerin bu seviyede yükselmemiş ve de zararın ortaya çıkmamış olacağını iddia etmiştir.

 (3) Firmaların entegre üretim yapma kabiliyetine sahip olmaları ölçeğe göre artan getiri koşullarında maliyetleri düşürmekte ve dolayısıyla entegre üretim yapmayan firmalara göre rekabet avantajı sağlayabilmektedir. Entegre üretim yapan firmaların POY üretim maliyetlerinin POY’un piyasa fiyatından yüksek olması ise geçici bir durum olarak değerlendirilmektedir. Diğer ara girdilerde olduğu gibi POY’un piyasa fiyatı da arz ve talep dengesine göre belirlenmektedir. Başka bir deyişle, dönemsel olarak POY arzının arttığı durumlarda POY’un piyasa fiyatının düşmesi olağandır. Bununla beraber, nihai ürün üretiminde kullanmak üzere ihtiyaç duyduğu hammaddeyi bütünleşik üretim yapısı içinde üreten bir firmanın söz konusu hammaddeyi her zaman dünya fiyatlarından imal etmesi de mümkün olmayabilir. Burada söz konusu olan durum da kural olarak kâr maksimizasyonunu hedefleyen bir firmanın dönemsel fiyat dalgalanmaları nedeniyle oluşan geçici bir maliyet artışına katlanması olarak değerlendirilmektedir.

 (4) Buna karşılık, Reliance firması nihai bildirime ilişkin yanıtında bu değerlendirmeye karşı çıkmış, yerli üretim dalının POY üretiminden kaynaklanan maliyet artışlarını ve bu artıştan kaynaklanan zararı poliester tekstürize iplik üretimine yansıttığını öne sürmüştür. Firma ayrıca, Türkiye’de poliester tekstürize iplik üretiminde ihtiyaç duyduğu POY’u üretmeyerek dışarıdan tedarik eden firmaların bulunduğunu ancak bu firmalara şikayette yer verilmediğini belirterek CIRFS tarafından hazırlanan dünya tekstürize iplik üretimine ilişkin maliyet verilerini ve tahminleri içeren 2004 tarihli “World Markets for Textured Yarns to 2010” adlı raporu iddialarına kanıt olarak sunmuştur. Söz konusu raporda Türkiye’de tekstürize iplik üretim maliyetlerinin 2001’den 2003 yılına gelirken önemli oranda arttığı belirtilmektedir.

 (5) Yürürlükteki önlemlere ilişkin nihai gözden geçirme soruşturması açılmadan önce söz konusu önlemlerin yürürlükten kalkacağı Resmi Gazete’de yayımlanan bir Tebliğ ile duyurulmuş, bahse konu Tebliğ aracılığıyla olası bir nihai gözden geçirme soruşturmasında taraf olmak isteyen yerli üreticilere bu olanak tanınmıştır. Ancak, başvuruda bulunan ve başvuruyu destekleyen firmalar dışındaki yerli üreticiler tanınan imkanlara rağmen nihai gözden geçirme soruşturması kapsamında işbirliğinde bulunmamışlardır.

 (6) Öte yandan, Reliance firmasının nihai bildirime ilişkin yanıtında adını verdiği iki firmadan da incelemeye konu olan poliester tekstürize ipliklere ilişkin üretim, satış ve maliyet bilgileri talep edilmiştir. Yanıt veren tek firmanın maliyet verilerinin incelenmesi sonucunda bu firmanın ihtiyaç duyduğu POY’u piyasadan tedarik etmesine rağmen poliester tekstürize iplikteki birim maliyetlerinin 2004 yılı haricinde, entegre üretim yapan yerli üretim dalından daha fazla olduğu görülmüştür.

 (7) Diğer taraftan, yerli üretim dalının üretim maliyetlerine ilişkin birincil kaynak yine yerli üretim dalı tarafından sunulan veriler olacaktır. Nitekim CIRFS’ten “World Markets for Textured Yarns to 2010” adlı rapora ilişkin olarak alınan görüşte, söz konusu rapordaki maliyet verilerinin kendilerince hazırlanmadığı ve Türkiye’ye ilişkin 2003 yılı verilerinin şaşırtıcı derecede yüksek göründüğü belirtilmiş, rapordaki verilerin kısmi ve kusurlu bulunduğu ifade edilmiştir. Rapora ilişkin görüşte ayrıca, yerli üretim dalından temin edilecek maliyet verilerinin daha doğru olacağı ve herhangi bir karar alınırken bu verilerin göz önüne alınması gerektiği de vurgulanmıştır. Bu bağlamda, yerli üretim dalının poliester tekstürize ipliğin birim sınai maliyetine ilişkin sunduğu veriler incelendiğinde 2002 yılında 100 olan endeksin 2003 ve 2004 yıllarında sırasıyla 95 ve 94’e düştüğü gözlenmektedir. Bu çerçevede, poliester tekstürize ipliğin yurtiçi birim fiyatının, birim ticari maliyetlerden nispi olarak daha fazla düşmesinin, yerli üretim dalının kârlılığında görülen gerilemenin temel nedeni olduğu düşünülmektedir. 

i) Kârlılık

 (1) Yerli üreticinin ilgili üründe ticari maliyetleri dikkate alınarak hesaplanan ürün birim kârlılık endeksi 2002 yılında zarar olması sebebiyle (-)100 olarak kabul edildiğinde, 2002 ve 2003 yılında zararın artması nedeniyle sırasıyla  (-)273 ’ve (-)274’e ulaştığı görülmüştür.  Birim zararın artmasında, en önemli etkenin % 10 düşen birim maliyetlere rağmen birim fiyatın %20 gibi önemli oranda düşmesi olduğu anlaşılmaktadır.

 j) Nakit Akışı

 (1) Yerli üretim dalının ilgili ürün satışları ile yarattığı nakit akışı endeksi 2002 yılında 100 iken, bu rakam 2003 ve 2004 yıllarında negatife dönerek sırasıyla (-) 1.220 ve (-) 1.325’e düşmüştür. Nakit akışının bozulmasında, nakit çıkışı gerektirmeyen ürün amortismanında bir miktar artış olduğu da göz önüne alındığında en önemli etkenin ürün birim kârlılığındaki düşüş olduğu değerlendirilmektedir.

 k) Özkaynakların Kârlılığı ve Yatırım Hasılatı

 (1) Yerli üretim dalının bütün faaliyetleri ile ilgili olarak, 2002 yılı itibariyle %2,48 olan özkaynak kârlılığının (Kâr/Özkaynak), 2003 ve 2003 yıllarında azalarak sırasıyla %1,57 ve (-)%1,01’e düştüğü görülmektedir.

 (2) Yatırım hasılatı (Kâr/Aktif Toplamı) oranına bakıldığında ise 2002 yılında %0,58 olan oran, 2003 ve 2004 yıllarında sırasıyla  %0,71 ve (-) %0,46 olarak gerçekleşmiştir.

 l) Büyüme

 (1) Yerli üretim dalının bütün faaliyetleri ile ilgili olarak, aktif büyüklüğü reel olarak 2002 yılında 100 iken, 2003 ve 2004 yıllarında sırasıyla 102 ve 103 olarak gerçekleşmiştir.

 m) Sermaye Artışı

 (1) Yerli üretim dalının bütün faaliyetleri ile ilgili olarak, 2002 yılında 100 olan öz sermaye endeksi, 2003 ve 2004 yıllarında sırasıyla 196 ve 201 olarak gerçekleşmiştir. Sermaye artışının kaynağı incelendiğinde, yerli üretim dalının bütün faaliyetleri itibariyle elde ettiği kârın katkısının çok sınırlı kaldığı, temel artışın 2003 yılı bilançolarında uygulanmaya başlanan enflasyon muhasebesi nedeniyle yeniden değerlenen sermaye ve varlıklarda oluşan olumlu farktan kaynaklandığı tespit edilmiştir.

 n) Yatırımlardaki Artış

 (1) Yerli üretim dalının yapmış olduğu tevsi yatırımları 2002 yılında 100 olarak alındığında, 2003 yılında 110 çıkmış, 2004 yılında ise 1’e düşmüştür. Yenileme yatırımları incelendiğinde ise 2002 yılı 100 olarak alındığında, 2003 yılında 1.598’e çıktığı, 2004 yılında ise 22’ye düştüğü görülmektedir.  Yatırımların mutlak değerleri incelendiğinde, 2002 yılında tevsi, 2003 yıllında ise önemli miktarda hem tevsi hem de yenileme yatırımı yapıldığı görülmektedir.

Ekonomik göstergelerin değerlendirilmesi

MADDE 17- (1) Yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri incelendiğinde, yurt içi birim satış fiyatlarındaki cari artışa rağmen reel fiyatların gerilediği görülmüştür. Buna karşılık, ticari maliyetlerdeki artışların oranı fiyatlar genel düzeyinde görülen artışa yakın seyretmiştir. Bu nedenle, ticari maliyetler reel olarak yurt içi birim satış fiyatlarından daha az düşmüştür. Nitekim GGD’ de birim ticari maliyetin reel olarak %10, yurt içi birim satış fiyatlarının ise reel olarak %20 oranında düştüğü görülmektedir. Bunun neticesinde de yerli üretim dalının ürün kârlılığı ve ürün nakit akışı gibi göstergeleri olumsuz bir seyir izlemiştir. Yerli üretim dalının satışlarını arttırmasına rağmen GGD’ de nispeten düşük fiyatlarla artan ithalata karşı pazar payını koruyabilmek amacıyla fiyatlarını düşürdüğü bu nedenle de ekonomik göstergelerinde bozulmalar olduğu değerlendirilmektedir. 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Zararın Devam Etmesi veya Yeniden Meydana Gelmesi İhtimaline

Yönelik Değerlendirme

MADDE 18- (1) Yönetmelik’in 35 inci maddesi hükümleri gereğince, önlemin sona ermesi halinde zararın devamı veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığı değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, taraflarca ortaya konulan ve yapılan araştırmalar sonucunda elde edilen veriler çerçevesinde; soruşturmaya konu ithalatın muhtemel seviyesi ve fiyatları ile bunun yerli üretim dalının fiyatları üzerinde etkisi, önlem konusu ülkelerdeki sektörün durumu ve Türkiye’ye yönlendirebilecekleri fazla kapasitelerinin bulunup bulunmadığı, Türkiye dışında bu ülkelere ticaret politikası önlemi uygulaması olup olmadığı, önleme tabi ülkelerin diğer ülkelerde pazar bulma imkanları ile önlemin yürürlükten kalkması durumunda soruşturmaya konu ithalatın yerli üretim dalı üzerindeki muhtemel etkileri incelenmektedir.

 a) Soruşturmaya konu ithalatın muhtemel seviyesi

(1) Önleme tabi ülkelerden yapılan soruşturma konusu ürün ithalatının, toplam Türkiye tüketimi, toplam ithalatın seviyesi ve uygulanmakta olan önlemlerden etkilendiği görülmektedir. Genel ithalat 2001 yılındaki ekonomik kriz sonucunda yaşanan pazar daralması nedeniyle 2000 yılına göre %46 oranında daralırken önleme konu ülkelerden yapılan ithalat önlemin de etkisiyle %76 gibi büyük bir oranda azalmış ancak daha sonra genel ithalattaki artışa paralel olarak bir sonraki yıl %235 seviyesinde artmıştır. Devam eden yıllarda önleme tabi ülkelerden yapılan ithalatın seyri genel ithalatın seyri ile aynı yönde dalgalanmıştır. Bu durum önleme rağmen söz konusu ülkelerden yapılan ithalatın devam etmekte olduğunu ve önlemin yürürlükten kalkması halinde artarak devam etmesinin muhtemel olduğunu göstermektedir.

 b) Dampingli ithalatın muhtemel fiyatları, fiyat kırılması ve talebe etkisi

(1) Önleme konu ülkelerden yapılan ithalatın fiyatlarını, girdi maliyetleri özellikle de en temel girdi olan petrol fiyatları, yurt dışı piyasalardaki rekabetin yoğunluğu ve ürün tipleri belirlemektedir. Yapılan değerlendirmede önlem sonrasında Güney Kore’den gerçekleştirilen ithalatın birim fiyatının hem önleme tabi diğer ülkelere hem de genel ithalatın fiyatlarına göre önemli seviyede yükseldiği gözlenmiş, ithalatçı yanıtları ve ithalat faturalarının incelenmesi sonucunda da bu durumun önlemin ardından bu ülkeden özel tip ürünlerin ithal edilmeye başlanması sonucunda ortaya çıktığı anlaşılmıştır. Ancak ITC’den elde edilen Güney Kore’nin diğer ülkelere yapmış olduğu ihracata ilişkin birim fiyat verileri incelendiğinde bu ülkenin daha düşük fiyatlı ürün tiplerinde de ihracat kapasitesinin varlığının devam etmekte olduğu ve önlemin ortadan kalkmasıyla birlikte önlem öncesi fiyatlarla ihracat yapma potansiyelinin bulunduğu anlaşılmaktadır.

 (2) Benzer şekilde Hindistan’dan gerçekleştirilen ithalatın birim fiyatlarının da önlemin etkisiyle katma değerli ürünlerin tercih edilmeye başlanmasıyla yükseldiği gözlenmiştir. Önlemin yürürlükten kalkması halinde, önleme tabi ülkelerden gerçekleştirilen ithalatın birim fiyatlarının önlem öncesinde olduğu gibi nispeten daha düşük fiyatlı ürün tiplerinin de ithaliyle düşmesinin muhtemel olduğu değerlendirilmektedir.

 (3) Diğer taraftan dünyada oluşan kapasite fazlasının yol açtığı rekabet nedeniyle ham madde fiyatlarının sabit kalması halinde fiyatların yukarı doğru hareket etmesi muhtemel görünmemektedir. Ayrıca, mevcut önlemin yokluğunda, Güney Kore dışındaki önlem konusu ülkeler menşeli dampingli ithalatın fiyatlarının, yerli üretim dalının iç piyasa fiyatları üzerinde baskı oluşturacak düzeyde bulunduğu, Güney Kore’nin diğer ülkelere yapmış olduğu ihracatın birim fiyatları incelendiğinde ise fiyat baskısı yaratma potansiyelinin bulunduğu tespit edilmiştir. Önlem konusu ürünün tekstil sektörünün bir girdisi olduğu ve çok küçük fiyat avantajlarının tedarikçi tercihinde büyük önem taşıdığı dikkate alındığında, önlemin yürürlükten kalkması durumunda bu ülkelerden yapılan ithalatın artmasının muhtemel olduğu değerlendirilmektedir.

 c) Önleme tabi ülkelerdeki sektörün durumu ve kapasite fazlası

(1) Önleme tabi ülkelerde önlemin yürürlükten kalkması durumunda Türkiye’ye yönelebilecek fazla kapasitelerinin bulunup bulunmadığı incelenmiştir. Yapılan inceleme neticesinde, Tayvan’ın dünyada çok önemli bir kapasiteye sahip olduğu, dünya ihracatında ilk sırada yer aldığı, ancak düşen ihracatı ve iç piyasa talebi nedeniyle önemli miktarda bir kapasite fazlasının bulunduğu tespit edilmiştir.

 (2) Güney Kore’nin kapasite fazlası olup olmadığı incelendiğinde, sektörde kapasitede azalmaya karşılık üretimin de azaldığı ancak buna rağmen kapasite fazlasının sürdüğü,  kapasite kullanım oranında da azalma olduğu görülmektedir.

(3) Hindistan’ın kullanabileceği fazla kapasitesinin bulunup bulunmadığı incelendiğinde, bu ülkenin 2000–2005 döneminde hem poliester filament iplik üretimini hem de kapasitesini artırdığı, dönem sonuna gelindiğinde ise halen 270.000 ton kapasite fazlasının bulunduğu, Chemical Fiber International Dergisinin 2004 Haziran sayısında poliester filament ipliğin %90’ının tekstürize olduğu varsayımı dikkate alındığında bu kapasite fazlasının önemli bir bölümünün tekstürize ipliğe ait olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca, Hindistan’ın yapacağı planlanmış yatırımlarla üretimin 2010 yılında 1.800.000 tona çıkacağı öngörülmektedir. Nitekim Hindistan, 2002 ve 2003 yıllarında Ç.H.C.’den sonra poliester tekstürize ürün üretmekte kullanılan makineleri en çok satın alan ikinci ülke olmuştur. Tüm bu veriler göz önüne alındığında, Hindistan’da poliester tekstürize iplik üretiminde önemli bir kapasite artışının söz konusu olduğu değerlendirilmektedir.

 (4) Yukarıdaki bilgiler ışığında önleme tabi ülkelerde Türkiye pazarına göre çok büyük üretim kapasitelerinin ve kapasite fazlalarının bulunduğu, önlemin yürürlükten kalkması durumunda bu kapasite fazlalığının Türkiye pazarına yönlendirilmesi ve bunun sonucunda da yerli üretim dalında zararın devamı veya yeniden meydana gelmesi ihtimalinin var olduğu değerlendirilmektedir.

ç) Önlem uygulayan diğer ülkeler ve bunun etkileri

(1) Önleme tabi ülkelerden Hindistan’a karşı AB tarafından dampinge karşı vergi ile sübvansiyona karşı telafi edici vergi uygulaması devam etmektedir. Bu durum, AB pazarına yakınlığı ve AB için önemli bir tedarikçi olması nedeniyle Türkiye’nin Hindistan için önemini arttırmaktadır. Önlemin yürürlükten kalkması halinde Hindistan’dan yapılacak ithalatta artış yaşanması muhtemeldir.

 d) Önleme tabi ülkenin diğer ülke pazarlarındaki durumu

(1) Tayvan’ın en çok ihracat yaptığı ülkeler olan Hong Kong, Ç.H.C. ve Brezilya’ya ihracatında önemli ölçüde azalma olmuş ve bu durum ciddi kapasite fazlasının oluşmasına yol açmıştır. Bunda Ç.H.C.’nin son zamanlarda yaptığı önemli seviyedeki kapasite artışları ile iç piyasasındaki talebi kendisinin karşılamasına ilave olarak ihracatını da artırmış olmasının etkisi vardır.

 (2) Güney Kore’nin ihracat istatistikleri incelendiğinde, 1997 yılında 40.595 ton olan ihracatın azalma eğilimine girerek 2005 yılında 12.243 tona gerilediği görülmektedir. Önleme tabi ülkenin önemli dış pazarları olan Ç.H.C. Japonya gibi ülkelere olan ihracatında ciddi ölçüde azalma tespit edilmektedir.

 (3) Hindistan’ın önemli ihraç pazarları arasında Brezilya, İspanya ve Amerika bulunmaktadır. Hindistan’ın 2004 yılında bu ülkelere yapmış olduğu ihracatı arttırırken ortalama birim fiyatlarını düşürdüğü ve Türkiye’ye yapılan ihracatın birim fiyatlarının altında kaldığı görülmektedir. Diğer taraftan ülkenin üretim kapasitesinin büyüklüğü göz önüne alındığında 2004 yılındaki 24.607 tonluk ihracat miktarı oldukça düşük bir seviye olmakla birlikte gerek mevcut kapasite fazlası gerekse dış pazarlara açılma hedefi nedeniyle ihracat miktarının artması muhtemeldir.

e) Soruşturmaya konu ithalatın yerli üretim dalı üzerindeki muhtemel etkileri

 (1) Yukarıdaki bilgiler dikkate alındığında, önleme tabi ülkelerin büyük üretim kapasitelerine ve kapasite fazlalarına sahip olduğu, Hindistan’a karşı halen dampinge karşı vergi ile sübvansiyona karşı telafi edici vergi uygulandığı, mevcut önlem dikkate alınmadığı takdirde Güney Kore dışındaki ülkelerden yapılan ithalatın yerli üretim dalının fiyatlarını bastırdığı, Güney Kore’nin diğer ülkelere yaptığı ihracatın birim fiyatları incelendiğinde bu ülke menşeli ithalatın da bastırma potansiyelinin bulunduğu, söz konusu ülkeler kaynaklı ithalatın belirli bir seviyeyi koruduğu, mevcut önlemin ortadan kalkması durumunda dampingli ithalatın artarak devam edeceği ve zararın devamı veya yeniden meydana gelmesi ihtimalinin var olduğu değerlendirilmektedir.

BEŞİNCİ KISIM

Nedensellik Bağı ve Diğer Unsurlar

Dampingli ithalatın etkisi 

MADDE 19- (1) Önlemin ortadan kalkması durumunda önleme konu ülkelerden gerçekleştirilen ithalatın yerli üretim dalının fiyatları üzerinde fiyat baskısı oluşturmasının muhtemel olması, soruşturma konusu ülkelerin Türkiye’ye yönlendirebilecek fazla üretim ve ihracat kapasitelerinin bulunması, önlem konusu ülkelerdeki üretici-ihracatçıların Türkiye pazarını çok iyi bilmeleri ve dağıtım kanallarına kolay ve hızlı biçimde nüfuz edebilecek durumda olmaları nedeniyle mevcut önlemin ortadan kalkmasının dampingli ithalatın devamı veya yeniden meydana gelmesine ve bunun sonucunda yerli üretim dalında zararın devamına veya yeniden meydana gelmesine yol açması muhtemeldir.

 (2) Indorama firması nihai bildirime ilişkin yanıtında söz konusu bildirimde yerli üreticilerin Hindistan’dan gerçekleştirilen dampingli ithalat nedeniyle zarar gördüğüne dair bir veri olmadığını öne sürmüştür. Bununla beraber, bir nihai gözden geçirme soruşturması kapsamında dampingli ithalat nedeniyle yerli üretim dalında bir zararın ortaya çıkması yanında dampingin ve zararın yeniden meydana gelme olasılığının bulunup bulunmadığı da değerlendirilmektedir.

Üçüncü ülkelerden ithalat 

MADDE 20- (1) 1999–2005 döneminde üçüncü ülkelerden yapılan ithalat incelendiğinde,  önlem sonrasında 2001 yılındaki krizin de etkisiyle ithalatın düştüğü, 2002 yılında ise önleme tabi ithalatta olduğu gibi önemli seviyede arttığı, 2003 ve 2004 yıllarında ise düşüş gösterdiği görülmektedir. 2005 yılına gelindiğinde ise üçüncü ülkelerden gerçekleştirilen ithalatta ciddi bir artış gözlenmektedir. Türkiye’ye ihracatı artan ülkeler incelendiğinde bu ülkelerin önlem sonrası ortaya çıkmaya başladığı, 2005 yılında ise önemli bir ihracat artışı gerçekleştirdikleri görülmektedir. Ancak, bu ülkelerin dampinge karşı vergi uygulaması sonrasında ortaya çıkması fiyat bazında rekabete işaret etmekte, önlemin yürürlükten kalkması durumunda önlem konusu ülkelerden yapılan dampingli ithalat nedeniyle yerli üretim dalında zararın devam etmesinin veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olduğu tespitini desteklemektedir. 

ALTINCI KISIM

Sonuç

Karar 

MADDE 21- (1) Soruşturma sonucunda, yürürlükteki önlemin ortadan kalkması durumunda dampingin ve zararın devam etmesinin veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olduğu tespit edildiğinden, İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu'nun kararı ve  Bakan’ın onayı ile aşağıda tanımı ve menşe ülkesi belirtilen eşyanın Türkiye’ye ithalinde karşısında belirtilen oranlarda uygulanmakta olan dampinge karşı verginin devamı uygun görülmüştür.

GTP	Madde Tanımı	Menşe Ülke	Firmalar	Dampinge Karşı Vergi (CIF %)
5402.33	Poliesterlerden Tekstürize İplikler	Hindistan	Reliance Industries Ltd.	% 7,1
			Modern Petrofils –A Unit of Modern Syntex (I) Ltd.	% 14,1
			JBF Industries Ltd.	% 6,8
			Indo Rama Synthetics (I) Ltd.	% 8,7
			Welspun Syntex Ltd.
			DCL Polyesters Ltd.
			Rishab Special Yarns Ltd.
			Supertex Industries Ltd.
			Rajasthan Polyesters Ltd.
			Raymond Synthetics Ltd.
			Akai Impex Ltd.
			Parasrampuria Industries Ltd.
			Sarla Polyester Ltd.
			Diğerleri (Hindistan)	% 20,3
		Çin Tayvanı	Lea Lea Enterprise Co.Ltd.	% 9,9
			Yi Jinn Industrial Co. Ltd.	% 28,6
			(Far Eastern New Century Corporation	% 18,9
			Chung Shing Textile Co. Ltd.
			Nan Ya Plastics Corp.
			Zig Sheng Industrial Co.Ltd.
			The E-Hsin International Corp.
			Diğerleri (Çin Tayvanı)	% 28,6
		Güney Kore	Ülke geneli için	% 33,7

Uygulama

MADDE 22- (1) Gümrük idareleri, Karar maddesinde gümrük tarife pozisyon numarası, tanımı ve menşe ülkesi belirtilen eşyanın ithalatında, karşılarında gösterilen tutarlarda dampinge karşı vergiyi tahsil ederler.

Yürürlük

MADDE 23-  (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 24- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan yürütür.

21 Aralık 2006 PERŞEMBE

Resmî Gazete

Sayı : 26383